Kina beson se Rusia duhet të reduktojë arsenalin e saj bërthamor. Kështu thuhet në një deklaratë të Ministrisë së Jashtme kineze në përgjigje të propozimit të presidentit amerikan Donald Trump për fillimin e negociatave trepalëshe midis Moskës, Pekinit dhe Uashingtonit për çështjet e denuklearizimit.
Sipas Ministrisë së Jashtme kineze, Shtetet e Bashkuara duhet të zvogëlojnë gjithashtu numrin e kokave bërthamore dhe bartësve të tyre – dhe ky është një kusht për fillimin e dialogut që paralajmëroi Trump.
“Dy fuqitë bërthamore me arsenalet më të mëdha bërthamore duhet të përmbushin me ndërgjegje përgjegjësitë e tyre të veçanta për çarmatimin bërthamor,” citoi AFP të thoshte Ministria e Jashtme kineze.
Rusia dhe Shtetet e Bashkuara duhet “të reduktojnë ndjeshëm arsenalet e tyre bërthamore në mënyrë që të krijojnë kushtet e nevojshme që shtetet e tjera që posedojnë armë bërthamore t’i bashkohen procesit të çarmatimit”, shtoi departamenti.
Trump, në një fjalim para pjesëmarrësve në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, njoftoi planet për të arritur “denuklearizimin” përmes negociatave trepalëshe midis Rusisë, Shteteve të Bashkuara dhe Kinës. Të nesërmen, presidenti rus Vladimir Putin iu përgjigj Trumpit në mungesë se “çështjet e stabilitetit strategjik” mund të bëhen “pika e kontaktit” me administratën e re amerikane dhe sugjeroi “takim” dhe “bisedim”.
Sipas Institutit të Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI), që nga viti 2024, Shtetet e Bashkuara kishin 3,708 koka bërthamore në dispozicion për përdorim, dhe Rusia – 4,380.
Kina kishte 500 koka bërthamore, një numër që është rritur me 90 gjatë vitit të kaluar, duke e bërë Pekinin arsenalin bërthamor me rritjen më të shpejtë në botë. Sipas SIPRI, Franca është në vendin e tretë për sa i përket arsenalit bërthamor (290 njësi), dhe Britania e Madhe është në vendin e katërt (225 njësi).
Armët bërthamore të Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara – liderë botërorë që përbëjnë më shumë se 90% të të gjitha armëve bërthamore në botë – janë të kufizuara nga një traktat i vetëm dypalësh – START-3. I nënshkruar në vitin 2010 nga Barack Obama dhe Dmitry Medvedev dhe më pas i zgjeruar nga Vladimir Putin dhe Joe Biden, ai ndalon secilën palë të ketë më shumë se 1550 koka luftarake të vendosura në automjetet e dërgesës. Në fillim të vitit 2023, Putini pezulloi pjesëmarrjen e Rusisë në New START dhe mbylli objektet bërthamore ruse për inspektimet amerikane. Sipas Departamentit të Shtetit , në vitin 2024 Moska mund të kalojë paksa kufirin e përcaktuar nga traktati.
