Rusia i ka paraqitur Shteteve të Bashkuara një listë kërkesash për një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë dhe për të rivendosur marrëdhëniet me Uashingtonin, thanë për Reuters dy persona të njohur me këtë çështje. Nuk është e qartë se çfarë saktësisht ka përfshirë Moska në listën e saj ose nëse është e përgatitur të përfshihet në bisedimet e paqes me Kievin përpara se të pranojë kërkesat, tha agjencia.
Zyrtarët rusë dhe amerikanë kanë diskutuar kushtet gjatë bisedimeve personale dhe virtuale gjatë tre javëve të fundit, thanë burimet. Ata i përshkruan kushtet e Kremlinit si të gjera dhe të ngjashme me kërkesat që i kishte bërë më parë Ukrainës, SHBA-së dhe NATO-s.
Presidenti amerikan Donald Trump tha dje se zyrtarët amerikanë po shkojnë në Rusi për bisedime mbi marrëveshjen SHBA-Ukrainë për një armëpushim 30-ditor dhe rrugën drejt bisedimeve të paqes.
Moska i kërkon Perëndimit të adresojë “shkaqet rrënjësore” të luftës
Kushtet e mëparshme ruse përfshinin mos anëtarësimin e Kievit në NATO, një marrëveshje për të mos vendosur trupa të huaja në Ukrainë dhe njohjen ndërkombëtare të pretendimit të Presidentit Vladimir Putin se Krimea dhe katër provinca i përkasin Rusisë.
Rusia ka kërkuar gjithashtu në vitet e fundit që SHBA dhe NATO të adresojnë ato që ajo i ka quajtur “shkaqet rrënjësore” të luftës, duke përfshirë zgjerimin e NATO-s drejt lindjes. Trump po pret përgjigjen e Putinit nëse ai do të pajtohet me një armëpushim 30-ditor që presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha të martën se do ta pranonte si hapin e parë drejt bisedimeve të paqes.
Angazhimi i Putinit për një marrëveshje të mundshme armëpushimi është ende i pasigurt dhe detajet ende nuk janë finalizuar. Disa zyrtarë, ligjvënës dhe ekspertë amerikanë kanë frikë se Putini, një ish-oficer i KGB-së, do të përdorte armëpushimin për të intensifikuar atë që ata thonë se është një përpjekje për të ndarë Shtetet e Bashkuara, Ukrainën dhe Evropën dhe për të minuar çdo negociatë.
Ambasada ruse në Uashington dhe Shtëpia e Bardhë nuk iu përgjigjën menjëherë një kërkese për koment.
Rusët folën me Bidenin ndërsa ushtarët prisnin urdhrat për të pushtuar
Në Kiev, presidenti ukrainas Zelensky e përshëndeti takimin e kësaj jave në Arabinë Saudite midis zyrtarëve amerikanë dhe ukrainas si konstruktiv dhe tha se një armëpushim i mundshëm 30-ditor me Rusinë mund të përdoret për të krijuar një marrëveshje më të gjerë paqeje.
Moska ka bërë shumë nga këto kërkesa të ngjashme gjatë dy dekadave të fundit, dhe disa madje kanë hyrë në negociata zyrtare me SHBA-në dhe Evropën. Moska i kishte diskutuar më parë ato me administratën Biden në një seri takimesh në fund të 2021 dhe në fillim të 2022, ndërsa dhjetëra mijëra ushtarë rusë ishin në kufirin ukrainas në pritje të urdhrave për të pushtuar.
Ato përfshinin kërkesa që do të kufizonin operacionet ushtarake të SHBA-së dhe NATO-s nga Evropa Lindore në Azinë Qendrore.
Megjithëse hodhi poshtë disa nga kushtet, administrata Biden u përpoq të parandalonte pushtimin duke bashkëpunuar me Rusinë për disa prej tyre, sipas dokumenteve të qeverisë amerikane të shqyrtuara nga Reuters dhe shumë ish-zyrtarë amerikanë. Përpjekja dështoi dhe Rusia sulmoi më 24 shkurt 2022.
Plani i Stambollit si pikënisje?
Zyrtarët amerikanë dhe rusë kanë thënë javët e fundit se një projekt-marrëveshje e diskutuar nga Uashingtoni, Kievi dhe Moska në Stamboll në vitin 2022 mund të jetë një pikënisje për bisedimet e paqes.
Në këto bisedime, Rusia kërkoi që Ukraina të braktisë ambiciet e saj në NATO dhe të pranojë një status të përhershëm pa armë bërthamore. Ata kërkuan gjithashtu një veto ndaj veprimeve të vendeve që duan të ndihmojnë Ukrainën në rast lufte.
Administrata Trump nuk ka shpjeguar se si po i afrohet negociatave me Moskën. Të dyja palët, kujton Reuters, po mbajnë dy bisedime të veçanta – njëra për rivendosjen e marrëdhënieve SHBA-Rusi dhe tjetra për një marrëveshje paqeje në Ukrainë.
