Fuqitë më të larta ushtarake të Evropës po hartojnë plane për të marrë përsipër një përgjegjësi më të madhe për mbrojtjen e kontinentit nga Amerika, duke përfshirë një propozim për administratën për një transferim të menaxhuar gjatë pesë deri në 10 vitet e ardhshme.
Bisedimet janë një përpjekje për të shmangur kaosin e një tërheqjeje të njëanshme të SHBA nga NATO, një frikë e nxitur nga kërcënimet e vazhdueshme të presidentit amerikan Donald Trump për të dobësuar ose larguar aleancën transatlantike, e cila ka mbrojtur Evropën për gati tetë dekada.
Mbretëria e Bashkuar, Franca, Gjermania dhe vendet nordike janë ndër vendet e përfshira në bisedime joformale por të strukturuara, sipas zyrtarëve evropianë, raporton Financial Times .
Qëllimi i tyre është të hartojnë një plan për të zhvendosur barrën financiare dhe ushtarake në kryeqytetet evropiane dhe ta paraqesin atë në SHBA përpara samitit vjetor të liderëve të NATO-s në Hagë në qershor.
Propozimi do të përfshijë angazhime të forta për të rritur shpenzimet evropiane të mbrojtjes dhe për të ndërtuar kapacitete ushtarake në një përpjekje për të bindur Trumpin të binte dakord për një dorëzim gradual që do t’i lejonte SHBA-së të përqendrohej më shumë në Azi.
SHBA-ja, e cila shpenzon më shumë për mbrojtjen se të gjithë aleatët e tjerë të NATO-s së bashku, është thelbësore për sigurinë evropiane.
Përveç parandalimit të saj bërthamor, i cili i kushtohet mbrojtjes së Evropës me disa forca ajrore evropiane që mbajnë armë bërthamore amerikane, ajo ofron aftësi ushtarake që aleatët kontinentalë nuk i kanë, operon me baza ajrore, detare dhe ushtarake dhe ka 80,000 trupa të stacionuara në Evropë.
Është vlerësuar se do të duheshin pesë deri në 10 vjet nga këto shpenzime të rritura për të sjellë aftësitë evropiane në një nivel ku ato mund të zëvendësonin shumicën e kapaciteteve të SHBA-së, thanë zyrtarët, duke mos përfshirë pengesën bërthamore të SHBA.
Është e vështirë të krijosh një aleancë të re.
I pyetur se çfarë do të thotë një shtyllë evropiane brenda NATO-s dhe nëse është e mundur, një nga zyrtarët e lartë perëndimorë u përgjigj:
“Ne e shohim pikërisht kështu tani: Britania e Madhe dhe Franca po marrin iniciativën (për forcat bindëse për Ukrainën) pa amerikanët”.
Zyrtarët e NATO-s argumentojnë se mbajtja e aleancës me pak ose aspak përfshirje të SHBA-së ishte shumë më e thjeshtë sesa krijimi i një strukture të re, duke pasur parasysh vështirësitë e rikrijimit ose rinegocimit të planeve ekzistuese ushtarake për mbrojtjen e kontinentit, qëllimet dhe rregullat e aftësive, strukturën komanduese dhe nenin 5.
