Vendi ballkanik ka plazhe spektakolare, mikpritje të ngrohtë, një kryeqytet emocionues dhe shumë atraksione të tjera për të eksploruar, shkruan Alice Taylor në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “The Times”.
E vendosur mes Malit të Zi dhe Greqisë dhe e rrethuar nga pjesa e Mesdheut ku deti Adriatik takohet me detin Jon, Shqipëria po shndërrohet shumë shpejt në një nga destinacionet më emocionuese të pushimeve në Evropë.
Plazhet e saj janë ende atraksioni kryesor, me çmime të përballueshme krahasuar me destinacionet më të njohura evropiane për pushime.
Në Shqipëri do të paguani rreth 10 paund për një vakt, rreth 2,50 paund për një litër birrë vendase dhe rreth 7 paund për një koktej në një vend të mrekullueshëm në Tiranë.
Pavarësisht se nuk është më një sekreti i Evropës, Shqipëria ofron ende shumë mundësi për përvoja të paarritshme.
Shqipëria paraqet një alternativë fantastike për adhuruesit e natyrës që kërkojnë të largohen nga plazhet e mbushura me njerëz. Rrugët e reja – si ato që lidhin fshatin bregdetar të Qeparos me Nivicën, në male – e bëjnë më të lehtë aksesin në vendet e shkëputura.
Mikpritja ndaj të huajve është një tjetër pikë kryesore e çdo vizite dhe qëndrimi në një bujtinë në pronësi të familjeve do ta konfirmojë këtë.
Kryeqyteti, Tirana, është një opsion i shkëlqyer për pushime në qytet gjatë gjithë vitit. Blloqet e tij të zbrazëta të epokës komuniste tani janë të mbuluara me murale të ndritshme dhe atraksione të tjera përfshijnë muzetë dhe rrënojat e kalave.
Disa nga aktivitetet më të mira për të bërë në Shqipëri:
1. Zbuloni artin e rrugës në Tiranë
Kur kryeministri Edi Rama u bë kryetar i Bashkisë së Tiranës në vitin 2000, kryeqyteti i Shqipërisë përjetoi një transformim të rëndësishëm përmes një fushate pikturash që i dha jetë të re ndërtesave të epokës komuniste të qytetit me artin shumëngjyrësh të rrugës.
Të vendosura kryesisht rreth rrethit të Bllokut dhe përgjatë lumit Lana, muralet ofrojnë një rrëfim vizual të së shkuarës dhe të tashmes së Shqipërisë, duke kapur thelbin dinamik të qytetit.
Më shumë se dy dekada më vonë, pasioni i vazhdueshëm i Tiranës për ngjyrat vazhdoi me MuralFest Tirana, një festival i përvitshëm që mbledh së bashku artistë ndërkombëtarë të rrugës.
2. Shihni qytetet e trashëgimisë botërore të Beratit dhe Gjirokastrës
Qytetet e Beratit dhe Gjirokastrës në trashëgiminë botërore të UNESCO-s në Shqipërinë jugore janë të paharrueshme për arkitekturën, kalatë dhe pazaret e tyre osmane.
Në Berat, vizitoni Muzeun Solomon, duke gjurmuar historinë e popullsisë hebreje të Shqipërisë; në Gjirokastër, Shtëpia historike e Skëndulit dhe Muzeu Etnografik ofrojnë një pasqyrë unike për veçoritë kulturore të Shqipërisë.
3. Ecni nëpër historinë e Ballkanit
Vizitoni Butrintin në bregun perëndimor të Shqipërisë, një vend i trashëgimisë botërore të UNESCO-s, ku mund të ecni nëpër mijëra vjet të historisë së Ballkanit përmes amfiteatreve, bastioneve dhe kalave antike; ose Apolonia, e cila daton në shekullin VI p.e.s.
Divjaka është gjithashtu një vend që duhet vizituar, me shtigje biçikletash, laguna dhe plazhe, pelikanë dhe flamingo. Provoni ushqimin në restorantin “Ali Kali”, ku një kamarier shërben mbi kalë peshk
4. Relaksohuni në Rivierën Shqiptare
Riviera Shqiptare në detin Jon shtrihet nga qyteti i Vlorës deri në Sarandë, pikërisht përtej ujërave të Korfuzit, dhe është një ndërthurje fshatrash të vendosura në një formacion shkëmbor dhe plazhe të mahnitshme. Mes rrugëve gjarpëruese dhe ullishteve ofrohet mundësia për të vizituar festivale muzikore ose për të parë fshatra si Tragjasi.
5. Akomodohuni në një bujtinë tradicionale
Bujtinat gjenden në të gjithë vendin. Këto shtëpi pritëse tradicionale të drejtuara nga familjet janë një mënyrë e shkëlqyer për t’u zhytur në vend dhe ku shërbehet ushqim i shijshëm vendas, duke gliko dhe djath dhie.
Më të mirat gjenden në Tropojën malore dhe në qytetin e largët juglindor të Voskopojës – të dyja të shkëlqyera gjatë muajve të dimrit me dëborë.
6. Kuptoni historinë e Shqipërisë në Tiranë
Ju duhen disa ditë për të eksploruar Tiranën, kryeqytetin e Shqipërisë. Është një qytet kompakt: shumica e pamjeve të mëdha janë të arritshme në këmbë.
Mos humbisni Shtëpinë me Gjethe dhe muzeumet Bunk’Art 1 dhe 2, të cilët ofrojnë të gjitha një vështrim tronditës të sundimit të ish-diktatorit Enver Hoxha.
Vendet e tjera që duhen vizituar me patjetër janë; Kalaja e Tiranës, teleferiku “Dajtit Ekspres” dhe Kopshti Zoologjik i Tiranës.
Ndaloni për të parë Shtëpinë e Sali Shijakut, me veprat artistike nga dyshemeja deri në tavan dhe një oborr me kalldrëm të përsosur për të pirë kafe.
7. Ecni në Parqet Kombëtare
Vizitoni disa nga parqet kombëtare të Shqipërisë – Llogora apo Valbona janë dy shembuj të shkëlqyer – është gjithmonë një aventurë; vetëm kujdes nga rrëqebulli i Ballkanit, arinjtë dhe ujqërit që i frekuentojnë. Këtu mund të ecni më këmbë, të shëtisni me biçikletë ose kanoe.
8. Vizitoni fabrikën veneciane të maskave në Shkodër
Në fabrikën e maskave të artit të Venecias në Shkodër, stafi i maskave veneciane artizanale me më shumë se 1700 dizajne të ndryshme eksportohen në mbarë botën.
Krahas fabrikës, do të gjeni një muze kushtuar fotografit Italian, Pietro Marubi, i cili kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij në qytet.
Shkodra është gjithashtu shtëpia e Kalasë spektakolare të Rozafës që ndodhet 130 metra mbi brigjet e liqenit të Shkodrës dhe është e rrethuar nga Alpet Shqiptare.
9. Zbuloni artin në Manastir
Manastiri i Ardenicës në qarkun e Fierit raportohet të jetë vendi ku u martua heroi shqiptar i shekullit XV Gjergj Kastrioti, i njohur si Skënderbeu; shumë më vonë, ai u ripërcaktua si një klub për elitën komuniste.
Klubi nuk është më, por pas dyerve të gdhendura të lisit të manastirit ortodoks lindor të shekullit XIII mund të shihni afreske të ndërlikuara me ngjyrë ari – të pikturuara nga disa prej artistëve më të mirë të Shqipërisë, që datojnë nga vitet 1700 dhe 1800.
10. Eksploroni liqenet më të mira të Shqipërisë
Shqipëria krenohet me mbi 240 liqene natyrore dhe 800 artificiale dhe shumë prej tyre janë parajsa të biodiversitetit. Liqeni i Shkodrës, është më i madhi në Ballkan dhe shtëpia e më shumë se 270 llojeve të shpendëve, duke përfshirë kormoranët, çafkat dhe pelikanët.
Në juglindje, liqeni i Ohrit është liqeni më i thellë në Ballkan. Ujërat e tij strehojnë rreth 200 lloje endemike, nga krustacet deri te peshqit grabitqarë.
Pranë Liqenit të Prespës së Madhe, në 850 metra mbi nivelin e detit, është i njohur për ishullin e Maligradit dhe Kishën e Shën Mërisë me afreske të shekullit XIV.
11. Relaksohuni në burimet e nxehta të Përmetit
Zhytuni në burimet e squfurit midis Përmetit dhe Benjës. Nga Përmeti, merrni rrugën për në Petran. Jini të kujdesshëm pasi ka disa kthesa të mprehta.
Parkoni automjetin, ecni në urën osmane dhe shijoni peizazhin mahnitës malor.
Lumi Vjosa përshkon rrugën e tij përmes një gryke spektakolare.
Uji i nxehtë rrjedh në Lumin Vjosa, por ka edhe disa pishina të krijuara nga njeriu. Zona është gjithashtu e mrekullueshme për rafting, shëtitje dhe kampe.
12. Shtigje ecjeje rreth Nivicës
Nivica e qetë ndodhet në një cep të maleve shqiptare, në mes të një rrjeti shtigjesh që dikur përdoreshin vetëm nga barinjtë dhe bagëtitë e tyre.
Një grup vullnetarësh çekë shpenzuan dy vjet duke hartuar mbi 100 kilometra shtigje si pjesë e një projekti për zhvillimin e qëndrueshëm të zonave të izoluara rurale.
Ndër opsionet, kanione madhështore, ujëvara, rrënojat e kalasë së Nivicës dhe Maja e Këndrevicës (2102 metra), maja më e lartë në zonë.
13. Blini suvenire në Bjeshkët e Nemuna
Një udhëtim në fshatin e thellë të Thethit në Bjeshkët e Nemuna – të njohura edhe si Alpet Shqiptare – është i domosdoshëm, siç është një udhëtim me traget nëpër liqenin e Komanit për në bujtinat e arritshme vetëm nëpërmjet ujit.
Këtu mund të ecni ose thjesht të relaksoheni duke shijuar kuzhinën e freskët shqiptare si mish i pjekur, fasule, apo peshk i freskët i shërbyer me sallata të stinës.
Në fshatrat e Lezhës dhe të Shkodrës, vizitoni prodhuesit e verërave, poçarët dhe atelietë ku bulonat e gjalla të pëlhurës janë të endura me dorë nga leshi dhe mëndafshi.
14. Vizitoni një ish-burg komunist
Ish-burgu komunist dhe kampi i punës i Spaçit pranë Repsit është një përvojë kthjelluese që ofron njëfarë konteksti për të kaluarën komplekse të Shqipërisë.
Në majën e një mali ndodhen rrënojat e ish-burgut, duke përfshirë blloqet e qelive, dhomat e marrjes në pyetje, qelitë e izolimit dhe ndërtesat administrative.
Nuk është një përvojë e gëzueshme, por Spaçi është një kujtesë e rëndësishme e betejave që ka kaluar Shqipëria.
15. Vizitoni qendrën jofitimprurëse Fundjave Ndryshe
Vizitoni qendrën jofitimprurëse Fundjave Ndryshe, në dalje të Tiranës, për një vakt.
Do t’ju shërbehen pjata të tilla si ushqime deti të papërpunuara të marinuara me lëng limoni, makarona dhe rizoto me tartuf të rritur në vend dhe një përzgjedhje të gjerë mezesh shqiptare.
Pjesa më e mirë është se paratë që shpenzoni kthehen drejtpërdrejt në kauzë, e cila ndihmon njerëzit e pambrojtur vendas me strehim dhe mësime në gjuhën angleze.
16. Ndiqni shtegun në lumin Vjosa
Eksploroni lumin e Vjosës duke ndaluar në qytete dhe fshatra gjatë rrugës.
Niseni me Përmetin, një qytet i famshëm për burimet e nxehta dhe trëndafilat, dhe më pas drejtohuni në Tepelenë, vendlindja e të madhit Ali Pashë Tepelena, përpara se të vazhdoni në Vlorë, ku deti Adriatik takohet me detin Jon.
