Në zonat e largëta të Etiopisë jugperëndimore, në luginën e lumit Omo, ka fise që deri vonë praktikonin mingi – zakonin e lashtë, të tmerrshëm të vrasjes rituale të të porsalindurve dhe fëmijëve. Nënat e tyre nuk kanë zë dhe nuk mund t’i mbrojnë. Një këshill i pleqve vendos se kush është mingi, që do të thotë i mallkuar ose i papastër. Është e pamundur as të imagjinohet agonia që kaluan gratë e dëshpëruara, fëmijët e të cilave u dënuan me vdekje.Fisi Karo banon në luginën e lumit Omo. Një grua nga ai komunitet lindi pesë fëmijë, por menjëherë pas lindjes, ajo duhej t’i linte tre prej tyre në pyll, për t’u ngrënë nga kafshët e egra ose për t’u shqyer nga krokodilët e uritur. Këta fëmijë lindën pa miratimin e të moshuarve dhe për këtë arsye u refuzuan menjëherë. Ata quheshin dhe quhen edhe sot, Mings.
Për një person të arsyeshëm, të ndërgjegjshëm nga një shoqëri e qytetëruar, diçka e tillë është e paimagjinueshme në shekullin e 21-të, apo në çdo kohë. Fatkeqësisht, ka zona të largëta në planet ku jeta njerëzore nuk vlen asgjë, sepse kështu diktojnë bestytnitë lokale dhe mjekët e shtrigave fisnore. Për shkak të një rituali të tmerrshëm të praktikuar në këtë pjesë të Afrikës për shekuj me radhë, shumë fëmijë, pa fajin e tyre, u dënuan me vdekje para se të shihnin botën.
Fisi Karo banon në luginën e lumit Omo Foto:Marco Polo’s Rhino / shutterstock
Nëse lindin si binjakë, me albinizëm apo ndonjë deformim tjetër, qoftë edhe me një “të metë” të tillë të padëmshme siç dalin dhëmbët e sipërm para atyre të poshtëm, janë minks. dreqin. I papastër. Ata nuk janë qenie njerëzore dhe nuk e meritojnë të jetojnë. Që nga viti 2014, mesatarisht rreth 300 fëmijë vriteshin çdo vit në komunitetet fisnore që praktikonin ritualin e tmerrshëm.
Nënat? Ata nuk pyesin asgjë. Gratë nuk bëjnë pyetje. Në Kontinentin e Zi, ato duket se nuk ekzistojnë. Për më tepër, ata shpesh detyroheshin të merrnin pjesë në këtë tmerr.
Vetëm një herë në të kaluarën ka pasur një mundësi për të çrrënjosur një zakon mizor. Midis 1936 dhe 1941, kur Etiopia ishte një koloni italiane, qeveria e atij vendi evropian e ndaloi minga. Edhe regjimi fashist i Musolinit e konsideroi krim. Më vonë, pasi fitoi pavarësinë, u rishfaq ndër fiset e luginës së lumit Omo, ku më të shumtët ishin Hamar, Karo dhe Bana.
Nëse krerët gjykojnë se një foshnjë e porsalindur “nuk duhet të jetojë”, ata do ta lënë atë diku në shkurre për t’u ngrënë nga kafshët ose për të ngordhur nga uria dhe etja. Ata shpesh hidheshin në lumë. Fëmijëve më të mëdhenj u ushqeheshin me forcë dheu për t’u mbytur, u hodhën nga shkëmbinjtë, drejt e në nofullat e krokodilëve. Të gjithë morën pjesë në një tmerr që është i paimagjinueshëm, e lëre më i tolerueshëm, në kulturat e qytetëruara – prindërit , miqtë e familjes, anëtarët e tjerë të fisit.
Që nga viti 2014, mesatarisht rreth 300 fëmijë vriteshin çdo vit në komunitetet fisnore. Foto:Dietmar Temps / shutterstock
Janë regjistruar raste të shumta ku nënat nuk kanë mundur të vendosin të ndërmarrin një hap të tillë. Pastaj i rrëmbenin fëmijët nga krahët, ndërsa ata bërtisnin të dëshpëruar dhe luteshin për mëshirë. Nuk kishte kush t’i dëgjonte, të kuptonte dhimbjen e tyre…
Ata që guxuan të iknin me fëmijën e tyre ose refuzuan t’ua dorëzonin xhelatëve, u dënuan me internim dhe nuk u lejuan kurrë të ktheheshin. Fatkeqësisht, pak prej tyre patën mundësi ta bënin këtë, pasi tashmë kishin një ose më shumë fëmijë që jetonin në fshat.
Një nga ata që u arratis është Buko Balguda nga fisi Karo. Ajo tani është 56 vjeç. Ajo lindi 15 fëmijë – shtatë djem dhe tetë vajza. Asnjë nuk mbijetoi. Të gjithë u vranë menjëherë pas lindjes, sepse pleqtë e fisit i shpallën të mallkuar. Arsyeja – Buko nuk respektoi traditën . Në fakt, jo ajo, por burri i saj.
Fisi Hamar Foto:Keren Su/Kinë Span / Alamy / Profimedia
Buko Balguda u detyrua të shikonte teksa të gjithë fëmijët e saj u çuan drejt vdekjes. “Unë nuk i vrava foshnjat e mia. Njerëzit nga fshati im e bënë këtë. Unë theva rregullat e komunitetit,” shpjegon me trishtim ajo në një dokumentar që trajtonte këtë temë të dhimbshme.
Historia e saj dëgjohet me vëmendje nga fotografi Eric Laforge, i cili kaloi pak kohë me fiset Karo dhe Hamar, duke regjistruar me objektivin e tij jetën e tyre të përditshme.
“Kryerët kishin frikë se nëse mingat nuk eliminoheshin me kohë, do t’u sillnin fat të keq, se do t’i vizitonin shpirtrat e këqij dhe do të ndëshkoheshin me thatësirë, zi buke dhe sëmundje të pashërueshme.
Gruaja Karo Foto: chris piason / shutterstock
Prindërit fatkeq nuk kishin zgjidhje derisa Lale Labuko u shfaq në vitin 2012 me organizatën “Omo Child”. Vetë pjesëtar i fisit Karo, ai ishte dëshmitar i vrasjeve mizore të fëmijëve në fshatin e tij. Dy motrat e tij të porsalindura ishin gjithashtu Ming.
Ata u vranë para se ai të lindte, por ai e mori vesh se çfarë ndodhi kur ishte 15 vjeç. Ai ishte një nga djemtë e paktë të fshatit që shkonte në shkollë. I vetëdijshëm se ky ishte një krim i tmerrshëm dhe i rëndë , ai vendosi t’i jepte fund këtij rituali përgjithmonë.
Ai themeloi një organizatë bamirësie në luginën e lumit Omo, kompleksi i së cilës përfshin gjithashtu një jetimore ose strehë për fëmijët Minga. Për vite me radhë, ai ka vizituar fshatrat lokale duke u përpjekur të bindë pleqtë e tyre që të heqin dorë nga rituali i tmerrshëm. Shumë e kanë dëgjuar atë dhe e kanë ndërprerë zakonin, megjithatë, ata ende nuk duan që fëmijët që janë me aftësi të kufizuara ose kanë një lloj çrregullimi të mbeten në komunitetin e tyre. Dhe ky është një hap pozitiv, thotë Labuko. Të paktën fëmijët qëndrojnë gjallë.
Ndërkohë ndërhyri edhe qeveria e Etiopisë, e cila i shpalli mingat të paligjshme. Falë edukimit, ndërgjegjësimit dhe misionit humanitar të Labukut, fisi Karo pushoi së praktikuari zakonin rreth dhjetë vjet më parë, por ai mbeti për një kohë më gjatë në komunitetet Hamar dhe Bana, të cilët kryesisht e praktikonin atë në fshehtësi. Deri më tani, askush nuk është arrestuar.
“Nuk kisha zgjidhje tjetër”, thotë me zë të dhimbshëm Buko Balgude, një grua që iu hoq e drejta për të qenë nënë në mënyrën më mizore të mundshme dhe e drejta e fëmijëve për jetën.