Anija e mbytur e Bom Jesus, e cila u gjet nën rërë në Afrikën jugperëndimore, fsheh thesare të vlefshme, por edhe një pasqyrë të jetës së evropianëve nga rreth 500 vjet më parë.
Anija tregtare portugeze Bom Jesus (Jezusi i mirë) lundroi nga Lisbona më 7 mars 1533, për në Indi. Ajo ishte e ngarkuar me ngarkesa të vlefshme – ar, argjend dhe fildish. Gjatë udhëtimit, një stuhi shkatërruese e kapi atë dhe çdo gjurmë e anijes dhe ekuipazhit të saj humbi.
Deri në vitin 2008, Bom Jesus besohej se ndodhej diku në fund të oqeanit. Por anija u gjet gjithsesi, dhe në një vend të papritur – në shkretetiren Namibiane. Ai u zbulua krejt rastësisht nga minatorët lokalë të diamanteve nga kompania DeBeers, të cilët operonin në atë vend të Afrikës së Jugut.
Mbyllja ishte fshehur në rërë dhe përmbante rreth 2000 monedha ari spanjolle dhe portugeze, monedha argjendi dhe shufra bakri, me një vlerë totale prej rreth 13 milionë dollarë.
Edhe pse rrënojat ishte kalbur për gati pesë shekuj dhe vetëm një pjesë e vogël e strukturës origjinale ishte ruajtur, gjërat me vlerë u gjetën në gjendje relativisht të mirë.
Një rrënim gati 500 vjeçar
Dr. Dieter Noli, kryearkeologu në Institutin e Kërkimeve Arkeologjike Detare të Afrikës së Jugut, drejtoi gërmimet dhe pretendon se shufrat e bakrit të gjetura në anije janë përgjegjëse për ruajtjen e thesarit.
“Organizmat detarë mund të pëlqejnë drurin, kopertinat e librave, gropat e pjeshkës, çanta jute dhe këpucët prej lëkure, por bakri me të vërtetë i largon ata nga dieta e tyre – kështu që shumë gjëra kanë mbijetuar 500 vjet në shtratin e detit, të cilat ata me të vërtetë nuk duhet t’i kishin”, tha ai.
Në anije u gjetën disa sende me vlerë, si busulla të vjetra, tasa dhe enë gatimi, shpata, mjete astronomike dhe lundruese, pesë spiranca dhe topa.
Edhe 17 vjet pas zbulimit te rrenojave. nuk është plotësisht e qartë se çfarë ndodhi me Bom Jesus ose si përfundoi në Namibi. Supozohet se një stuhi e fortë e ka tërhequr pranë bregut, se byka e saj është përplasur me një shkëmb dhe është përmbysur. Ndërsa uji u tërhoq, me kalimin e shekujve anija “doli” nga rëra.
Sido që të jetë, Bom Jesus mbetet anija më e vjetër dhe më e vlefshme e zbuluar ndonjëherë në Afrikën Sub-Sahariane.
