Sipas Haaretz , sipas Aktit të Regjistrimit të Agjentëve të Huaj të SHBA (FARA), çdo qytetari ose firme amerikane që përfaqëson një ent të huaj kërkohet të raportojë aktivitete të tilla paraprakisht. Sipas të dhënave nga SHBA, firma e Zell – Zell & Associates International Advocates – u regjistrua si lobiste për Republika Srpska në janar të këtij viti.
Zell, i cili jeton në vendbanimin izraelit të Kfar Etzion në Bregun Perëndimor, e dha atë adresë kur u regjistrua. Kompania e tij, siç tregojnë dokumentet, ka zyra në Nju Jork, Uashington, Toronto, Moskë dhe Aman. Për shërbimet e tij, Zell do të marrë 840,000 dollarë.
Sipas kontratës së nënshkruar nga kreu i kabinetit, Milorad Dodik, dhe të cituar nga Haaretz, qëllimi kryesor i lobimit është “krijimi dhe promovimi i dialogut midis Republikës Srpska dhe administratës së ardhshme të Donald Trump, me qëllim të përmirësimit të marrëdhënieve midis RS, udhëheqjes së saj dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës”.
Më tej thuhet se ky afrim i mundshëm do të ndodhë “në kontekstin e ndryshimeve gjeopolitike që prekin Ballkanin Perëndimor dhe Evropën Lindore, veçanërisht për shkak të luftës midis Ukrainës dhe Rusisë dhe përfundimit të mundshëm të saj”.
Regjistrimi i Zell-it datonte më 13 janar – ditë para kthimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe shumë përpara se administrata e tij të fillonte ndonjë bisedë për zgjidhjen e luftës në Ukrainë.
Kur u pyet nga Haaretz, Zell tha: “Informacioni që më dhatë është i paplotë, i pasaktë dhe për këtë arsye mashtrues. Përveç kësaj, nuk kam asnjë koment.”
Urdhër arresti ndërkombëtar i Dodik
Dokumentet tregojnë se Zell do të punojë për heqjen e sanksioneve personale kundër Dodik, si dhe ish-presidentit të Republikës Srpska, Zheljka Cvijanoviç, anëtarja aktuale e Presidencës së BiH. Në rast suksesi, studio ligjore do të marrë një bonus shtesë.
Haaretz kujton se në shkurt të këtij viti, Dodik u dënua me një vit burg dhe u ndalua nga funksionet publike për gjashtë vjet, për shkak të mosbindjes ndaj vendimeve të përfaqësuesit të lartë në Bosnje dhe Hercegovinë. Javën e kaluar, Gjykata e Bosnje dhe Hercegovinës lëshoi një urdhër arresti ndërkombëtar për Dodik.
Megjithëse vendimi është ende objekt apelimi, Dodik e hodhi poshtë atë si të paligjshëm, duke akuzuar sistemin gjyqësor të BiH për “shpërdorim të të drejtave”. Ai vuri në dukje se BiH është një “shtet i dështuar”.
Ndërsa përballej me proceset gjyqësore, Dodik vizitoi Serbinë, ku u takua me presidentin Aleksandër Vuçiq, dhe më pas udhëtoi për në Izrael për një konferencë të organizuar nga Ministria izraelite për Çështjet e Diasporës. Në takim morën pjesë përfaqësues të partive të djathta evropiane, si dhe ish-presidenti i Paraguajit, i cili është nën sanksionet e SHBA-së për shkak të lidhjeve me Hezbollahun.
Sipas Haaretz, Dodik u largua nga konferenca pak pasi mbërriti. Një burim nga organizimi i ngjarjes ka thënë se “ai ka qenë gati një orë i pranishëm dhe nuk ka marrë pjesë në seancat kryesore”. Kur u pyet nëse ai u largua vullnetarisht nga ngjarja apo iu kërkua të largohej, burimi u përgjigj se i ishte kërkuar “me mirësjellje të largohej nga tubimi”.
Izraeli nuk pranoi të komentojë mbi ekstradimin
Izraeli dhe BiH janë nënshkrues të Konventës Evropiane për Ekstradimin, e cila detyron shtetet anëtare të ekstradojnë personat e kërkuar, me përjashtime të caktuara. Ministria e Drejtësisë e Izraelit nuk ka dashur të komentojë nëse Bosnja dhe Hercegovina ka paraqitur kërkesë për ekstradimin e Milorad Dodik.
Është interesant fakti se Zell, i cili tani po lobon në emër të Dodik, më parë ka dhuruar për fushatën e senatorit Marco Rubio, sekretarit aktual të shtetit amerikan në administratën Trump. Megjithatë, Rubio kohët e fundit kritikoi Dodikun në rrjetet sociale, duke deklaruar: “Veprimet e presidentit të Republikës Srpska minojnë institucionet e Bosnjë dhe Hercegovinës dhe kërcënojnë sigurinë dhe stabilitetin e saj”. Ai u bëri thirrje aleatëve amerikanë që të “kundërshtojnë këtë sjellje të rrezikshme dhe destabilizuese”.
