Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se forcat ukrainase kapën dy ushtarë kinezë në luftimet në lindje të vendit. Sipas tij, ushtria ukrainase u përplas me gjithsej gjashtë ushtarë kinezë, dy prej të cilëve përfunduan në robëri. Zelenski shtoi se ai kërkoi një shpjegim nga Pekini.
“Ne kemi informacione se ka dukshëm më shumë shtetas kinezë në radhët e forcave pushtuese sesa këta dy. Aktualisht po përpiqemi të zbulojmë të gjitha faktet përkatëse,” tha Zelensky. Ai shtoi se personat e kapur kishin me vete dokumente që mund të konfirmonin identitetin e tyre.
Our military has captured two Chinese citizens who were fighting as part of the Russian army. This happened on Ukrainian territory—in the Donetsk region. Identification documents, bank cards, and personal data were found in their possession.
We have information suggesting that… pic.twitter.com/ekBr6hCkQL
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) April 8, 2025 “>
Kina është një nga partnerët më të rëndësishëm të Rusisë dhe vendet perëndimore e kanë akuzuar prej kohësh atë se ka ofruar ndihmë për Moskën në luftën e saj kundër Ukrainës. Pekini ka mohuar vazhdimisht të gjitha akuzat, duke pretenduar se nuk furnizon me armë forcat ruse.
“Ndërhyrja e Rusisë në këtë luftë me Kinën, qoftë drejtpërdrejt apo tërthorazi, është një shenjë e qartë se Putini nuk dëshiron t’i japë fund konfliktit. Përkundrazi, ai po kërkon mënyra të reja për ta vazhduar atë”, tha presidenti ukrainas.
Zelenski pohoi se Kina është rreshtuar kështu me Rusinë në agresionin e saj kundër Ukrainës dhe theksoi se pret një reagim nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Ukraina thërret diplomatin kinez për bisedime urgjente
Ministri i Jashtëm ukrainas njoftoi se kishte thirrur një diplomat kinez në ministri për të kërkuar një shpjegim. Andriy Sibiha shkroi në platformën X se pjesëmarrja e qytetarëve kinezë “si pjesë e ushtrisë pushtuese ruse” vë në pikëpyetje qëndrimin zyrtar kinez për avokimin e paqes. Ai shtoi se një sjellje e tillë “minon besueshmërinë e Pekinit si një anëtar i përhershëm përgjegjës i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara”.
Luftëtarë të huaj të kombësive të ndryshme tashmë i janë bashkuar ushtrisë ruse gjatë konfliktit, kryesisht të motivuar nga premtimet për shuma të mëdha parash. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se vendet e tyre të origjinës po marrin pjesë zyrtarisht në luftë.
Koreja e Veriut, për shembull, ka dërguar mijëra ushtarë të saj për të mbështetur Rusinë, sipas burimeve ukrainase dhe perëndimore. Mbrëmë, Zelensky gjithashtu konfirmoi zyrtarisht për herë të parë se forcat ukrainase janë të pranishme në territorin e rajonit Belgorod të Rusisë. “Këto veprime janë të drejta,” tha ai. “Lufta duhet të kthehet aty ku filloi”.
Cili është roli i Kinës në luftë?
Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, Kina është përpjekur ta portretizojë veten si një fuqi neutrale, por analistët ushtarakë po theksojnë gjithnjë e më shumë se veprimet e saj thonë të kundërtën. Sipas analistit ushtarak Michael Clarke, megjithëse Kina nuk po merr pjesë drejtpërdrejt në luftë, ajo luan një rol të rëndësishëm sfondi në mbështetjen e Rusisë. “Kina po blen naftë ruse në sasi që realisht nuk i duhen, duke ndihmuar kështu ekonominë ruse dhe duke ruajtur bilancin e pagesave”, thotë Clarke.
Përveç kësaj, pas futjes së sanksioneve perëndimore, Pekini është bërë një burim kyç i teknologjisë për Moskën, duke konfirmuar më tej dyshimet perëndimore se Kina po ofron mbështetje të fshehtë për Rusinë. Për shkak të gjithë kësaj, SHBA dhe NATO kanë kohë që flasin hapur për Kinën si pjesëmarrëse në luftën e Rusisë kundër Ukrainës.
Pavarësisht këtij sfondi, Kina vazhdon të ofrohet si ndërmjetëse në negociatat e paqes. Madje ajo prezantoi planin e saj për përfundimin e luftës, por dokumenti mbeti i paqartë dhe pa propozime konkrete dhe u refuzua menjëherë nga shumica e vëzhguesve ndërkombëtarë.
Në fund të muajit të kaluar, ministri i jashtëm kinez Wang Yi ishte në Moskë, ku diskutoi me homologun e tij rus Sergey Lavrov për iniciativat e mundshme të paqes, përfshirë atë të Presidentit Donald Trump.
Xi Jinping dhe Vladimir Putin kanë një marrëdhënie të ngushtë personale dhe kjo shihet qartë në bashkëpunimin mes dy vendeve. Megjithatë, Kina deri më tani ka këmbëngulur se nuk i ka dërguar ndihmë ushtarake Rusisë apo ndonjë njësie luftarake. Kjo është arsyeja pse lajmi për kapjen e dy ushtarëve kinezë në Ukrainën lindore ngriti pikëpyetje serioze.
Analisti: Nëse ata erdhën me urdhër të Pekinit, është një problem serioz ndërkombëtar
Clarke thotë se gjithçka do të varet nga kush janë këta ushtarë dhe në çfarë roli erdhën në fushën e betejës ukrainase. “Nëse këta janë individë që janë regjistruar dhe po luftojnë si mercenarë, është një situatë e sikletshme për Kinën, por ende nuk përbën një skandal formal”, shpjegon ai.
“Por nëse rezulton se këta njerëz janë në Ukrainë në një farë cilësie jozyrtare, por ende shtetërore – si këshilltarë, instruktorë ose anëtarë të forcave speciale – kjo do të ishte jashtëzakonisht serioze. Kina ka pohuar gjatë gjithë kohës se nuk po ndihmon Rusinë dhe kjo do ta minonte plotësisht këtë pretendim,” thotë ai.
Clarke paralajmëron se nëse flasim për anëtarë të forcave kineze që veprojnë me urdhër të autoriteteve, kjo do të kalonte një kufi serioz ligjor dhe do të ishte jashtëzakonisht e turpshme për Pekinin. “Kjo do të thotë se Kina po dërgon drejtpërdrejt njerëz për të marrë pjesë në një pushtim të një shteti tjetër sovran,” thotë Clarke. “Sigurisht, Kina do ta mohojë atë dhe rusët do të pretendojnë se Donetsk është pjesë e Rusisë, por nga pikëpamja juridike, kjo nuk është e vërtetë. Donetsk është një territor i njohur ndërkombëtarisht i Ukrainës dhe ka qenë që nga viti 1991”, përfundon ai.
