Një planet gjigant 124 vite dritë nga Toka ka dhënë dëshminë më të fortë se jeta aliene mund të lulëzojë jashtë sistemit tonë diellor, pohojnë astronomët.
Vëzhgimet nga teleskopi hapësinor James Webb në një planet të quajtur K2-18 b duket se zbulojnë gjurmët kimike të gishtërinjve të dy komponimeve që dihet se prodhohen vetëm nga jeta në Tokë.
Zbulimi i kimikateve dimetil sulfid (DMS) dhe dimetil disulfid (DMDS) nuk do të ishte provë e aktivitetit biologjik jashtëtokësor, por mund të sjellë pyetjen nëse jemi vetëm në univers shumë më afër.
“Kjo është prova më e fortë deri më tani për aktivitetin biologjik jashtë sistemit diellor. Ne jemi shumë të kujdesshëm. Duhet të pyesim veten nëse sinjali është i vërtetë dhe çfarë do të thotë. Dekada më vonë, ne mund të shikojmë prapa në këtë pikë në kohë dhe të kuptojmë se kjo ishte një kohë kur një univers i gjallë ishte i arritshëm. Kjo mund të jetë një pikë kthese, ku ne mund t’i përgjigjemi papritur pyetjes themelore nëse jemi të vetmuar në universin nikkuuniist.” në Universitetin e Kembrixhit i cili udhëhoqi vëzhgimet.
Të tjerët janë më skeptikë, duke vënë në pikëpyetje nëse kushtet e përgjithshme në K2-18 b janë të favorshme për jetën dhe nëse DMS dhe DMDS, të cilat prodhohen kryesisht nga fitoplanktoni detar në Tokë, mund të konsiderohen me siguri si nënshkrime biologjike.
K2-18 b, i vendosur në konstelacionin e Luanit, është pothuajse nëntë herë më masiv se Toka dhe 2.6 herë më i madh dhe orbiton në zonën e banueshme të yllit të tij, një xhuxh i kuq i ftohtë më i vogël se gjysma e madhësisë së Diellit. Kur Teleskopi Hapësinor Hubble u shfaq për të zbuluar avujt e ujit në atmosferën e tij në vitin 2019, shkencëtarët e shpallën atë një “botë të njohur të banueshme” jashtë sistemit diellor.
Sinjali i supozuar i ujit doli të ishte metan në vëzhgimet pasuese nga ekipi i Madhusudhan në 2023, por ata argumentuan se profili i K2-18 b ishte në përputhje me një botë të banueshme, të mbuluar nga një oqean i gjerë dhe i thellë – një pamje që mbetet e diskutueshme. Në mënyrë më provokuese, ekipi i Kembrixhit raportoi një aluzion paraprak të DMS.
Planetët jashtë sistemit tonë diellor janë shumë të largët për t’u fotografuar ose arritur me anije kozmike robotike. Por shkencëtarët mund të vlerësojnë madhësinë, densitetin dhe temperaturën e tyre dhe të hetojnë përbërjen e tyre kimike, duke gjurmuar ekzoplanetin teksa kalon mbi faqen e yllit të tij pritës dhe duke matur dritën e yjeve të filtruar nëpër atmosferën e tij. Në vëzhgimet e fundit, gjatësitë e valëve të përthithura nga DMS dhe DMDS papritmas ranë ndërsa K2-18 b endej përpara xhuxhit të kuq.
“Sinjali erdhi i fortë dhe i qartë. Nëse ne mund t’i zbulojmë këto molekula në planetë të banueshëm, kjo është hera e parë që ne kemi qenë në gjendje ta bëjmë atë si specie… është e mahnitshme që është e mundur,” tha Madhusudhan.
Gjetjet, të publikuara në The Astrophysical Journal Letters, sugjerojnë përqendrime të DMS, DMDS, ose të dyjave (nënshkrimet e tyre mbivendosen) një mijë herë më të forta se nivelet në Tokë. Rezultatet raportohen në një nivel “tre sigma” të rëndësisë statistikore (një shans 0.3 përqind që ato të kenë ndodhur rastësisht), megjithëse kjo nuk është në përputhje me standardin e arit për zbulimet në fizikë.
“Mund të ketë procese që ne nuk i dimë që prodhojnë këto molekula. Por nuk mendoj se ka ndonjë proces të njohur që mund ta shpjegojë atë pa biologji,” tha Madhusudhan.
Sfida në identifikimin e proceseve të tjera të mundshme është se kushtet në K2-18 mbeten të diskutueshme. Ndërsa ekipi i Kembrixhit favorizon skenarin e oqeanit, të tjerë thonë se të dhënat tregojnë për një planet të gaztë ose një me oqeane të bërë nga magma dhe jo nga uji.
Pyetja është nëse DMS mund të ishte sjellë në planet nga kometat – kjo do të kërkonte një intensitet bombardimi që duket i pabesueshëm, ose nëse është prodhuar në shfryn hidrotermale, vullkane ose stuhi përmes proceseve kimike ekzotike.
“Jeta është një opsion, por është një ndër shumë. Ne do të duhet të përjashtojmë rreptësisht të gjitha opsionet e tjera përpara se të kërkojmë jetën,” tha Dr. Nora Hänni, një kimiste në Institutin e Fizikës në Universitetin e Bernës, hulumtimi i së cilës zbuloi se DMS ishte i pranishëm në kometën e akullt dhe të pajetë.
Të tjerë thonë se matja e atmosferës së planetit mund të mos sigurojë kurrë prova për ekzistencën e jetës, shkruan The Guardian.
“Është e nënvlerësuar në këtë fushë, por nënshkrimet teknologjike, të tilla si një mesazh i përgjuar nga një qytetërim i përparuar, mund të jetë një përpjekje më e mirë, pavarësisht nga probabiliteti i ulët për të gjetur një sinjal të tillë,” tha Dr. Caroline Morley, një astrofizikane në Universitetin e Teksasit në Austin, shtoi se gjetjet janë megjithatë një përparim i rëndësishëm.
