Kina ka hedhur poshtë njoftimet e fundit për rritjen e tarifave amerikane, duke i quajtur kërcënimet e administratës së Donald Trump një “lojë të pakuptimtë numrash”. Presidenti Trump vendosi tarifa të reja për mallrat nga një numër vendesh dhe rajonesh javën e kaluar, duke fshirë triliona dollarë nga Wall Street dhe duke tronditur tregjet globale. Trump pretendoi se tarifat ishin të nevojshme për të rikthyer vendet e punës në SHBA dhe për të ndaluar taksimin “të padrejtë” të produkteve amerikane.
Megjithëse administrata më vonë hoqi shumicën e tarifave, duke njoftuar një pauzë 90-ditore, rritja e tarifave për mallrat kineze mbeti kryesisht e paprekur, duke përshkallëzuar më tej luftën tregtare që Trump filloi kundër ekonomisë së dytë më të madhe në botë në mandatin e tij të parë.
Shtëpia e Bardhë më vonë sqaroi se produktet elektronike kritike të prodhuara në Kinë do të riatdhesoheshin nën një tarifë prej 20%. Të martën, Shtëpia e Bardhë publikoi një dokument informues që sugjeronte se tarifat për produkte të caktuara kineze mund të rriteshin deri në 245%, “në përgjigje të kundërmasave të Kinës”. E njëjta deklaratë njoftoi gjithashtu një hetim të sigurisë kombëtare mbi varësinë e SHBA-së nga burimet e huaja të mineraleve kryesore, me Kinën që është prodhuesi kryesor i metaleve të rralla të tokës dhe lëndëve të tjera të para të rëndësishme për zinxhirët e furnizimit të SHBA.
Një ditë më vonë, një zëdhënës i Ministrisë së Tregtisë së Kinës hodhi poshtë rritjen e paralajmëruar të tarifave, duke u thënë gazetarëve se masa “ekspozon plotësisht se sa irracionale janë bërë Shtetet e Bashkuara në instrumentalizimin e tarifave”.
“Kina ka deklaruar vazhdimisht qëndrimin e saj për tarifat e njëanshme të SHBA-së dhe ne e injorojmë plotësisht lojën e pakuptimtë të numrave të Amerikës”, tha zyrtari kinez. Ai shtoi se Kina do të merrte “kundërsulme” dhe “do ta duronte luftën tregtare deri në fund” nëse Uashingtoni vazhdon të “shkelë të drejtat dhe interesat e Kinës”.
Si filloi lufta tregtare?
Pasi Donald Trump mori detyrën përsëri këtë vit si president i SHBA-së, ai shpalli “Ditën e Çlirimit të Ekonomisë Amerikane” – fillimi simbolik i një faze të re të konfrontimit ekonomik me pjesën tjetër të botës, por në radhë të parë me Kinën. Në javët e para të mandatit të tij, administrata Trump nisi një sërë masash agresive tregtare, duke argumentuar se SHBA duhet të ndalojë varësinë nga “shtetet armiqësore” në sektorët strategjikë.
Në mars, tarifat bazë prej 10 për qind u vendosën për të gjitha importet nga shumica e vendeve të botës, me tarifa shtesë të ashtuquajtura tarifa “reciproke” për vendet që, sipas administratës Trump, kufizojnë aksesin në mallrat amerikane. Ato norma për Kinën kanë shpërthyer në 145 për qind, dhe tani, sipas Shtëpisë së Bardhë, ato mund të shkojnë deri në 245 për qind – më e larta në historinë e marrëdhënieve tregtare SHBA-Kinë.
Kina u hakmor menjëherë: vendosi tarifa prej 125 për qind për mallrat amerikane, kufizoi importet e produkteve bujqësore dhe vendosi kontrolle të eksportit për metalet e rralla si dysprosium dhe terbium, kyç për prodhimin e automjeteve elektrike dhe motorëve reaktivë.
Trump kërcënon gjithashtu vendet që janë “kanale anashkaluese” të mundshme kineze
Trump ka nisur gjithashtu hetime të sigurisë kombëtare për importin e lëndëve të para kritike, ka ndaluar importin e disa teknologjive kineze dhe tani po kërcënon me masa shtesë ndaj çdo vendi që përpiqet të jetë një “kanal anashkalues” për Kinën në tregun amerikan, si Vietnami, i cili tashmë është nën kërcënimin e një tarife prej 46 për qind.
Pavarësisht goditjes së fortë, Kina deri më tani ka mbajtur një qëndrim sfidues. Pekini po përpiqet të riorientohet drejt vendeve të Azisë Juglindore, ku fabrikat kineze po hapin fabrika dhe po tregtojnë mallra nën etiketa të tjera. Në të njëjtën kohë, Xi Jinping ka nisur një ofensivë diplomatike në të gjithë rajonin, duke bindur partnerët kryesorë tregtarë se Kina, jo SHBA, është një aleat i besueshëm ekonomik.
Politikat e Trump, megjithëse u vlerësuan në mesin e votuesve të tij si “mbrojtja e vendeve të punës amerikane”, kanë shkaktuar gjithashtu trazira serioze brenda SHBA-së, nga rritja e çmimeve për mallrat e importuara deri te ndërprerjet në tregjet financiare dhe mospajtimet brenda sektorit të biznesit amerikan.
Lufta tregtare SHBA-Kinë tani po zhvillohet në nivele të shumta – tarifa, teknologji, lëndë të para, monedha dhe diplomaci. Ka gjithnjë e më pak shenja që mund të ndalojë së shpejti.
