SHBA-të kanë marrë informacione të reja që sugjerojnë se Izraeli po përgatitet të sulmojë objektet bërthamore të Iranit, madje derisa administrata Trump synon një marrëveshje diplomatike me Teheranin, thanë për CNN shumë zyrtarë amerikanë të njohur me informacionet e fundit.
Një sulm i tillë do të ishte një ndarje e paturpshme me Presidentin Donald Trump, thanë zyrtarët amerikanë. Kjo gjithashtu mund të rrezikojë të shkaktojë një konflikt më të gjerë rajonal në Lindjen e Mesme – diçka që SHBA-të janë përpjekur ta shmangin që kur lufta në Gaza ndezi tensionet duke filluar në vitin 2023.
Zyrtarët paralajmërojnë se nuk është e qartë nëse udhëheqësit izraelitë kanë marrë një vendim përfundimtar dhe se në fakt ka mosmarrëveshje të thella brenda qeverisë amerikane mbi gjasat që Izraeli të veprojë përfundimisht. Nëse Izraeli do të sulmojë dhe si do të sulmojë, ka të ngjarë të varet nga ajo që mendon ai për negociatat e SHBA-së me Teheranin mbi programin e tij bërthamor.
Mundësia e një sulmi izraelit ndaj një objekti bërthamor iranian është rritur ndjeshëm në muajt e fundit. “Perspektiva e një marrëveshjeje SHBA-Iran të ndërmjetësuar nga Trump, e cila nuk e heq të gjithë uraniumin e Iranit, e bën më të mundshme mundësinë e një sulmi”, tha një person tjetër i njohur me inteligjencën amerikane për këtë çështje.
Shqetësimi i shtuar buron jo vetëm nga mesazhet publike dhe private nga zyrtarë të lartë izraelitë se po shqyrtojnë një veprim të tillë, por edhe nga komunikimet e përgjuara izraelite dhe vëzhgimet e lëvizjeve ushtarake izraelite që mund të sugjerojnë një sulm të afërt, thanë burime të shumta inteligjence.
Ndër përgatitjet ushtarake që SHBA-të kanë vëzhguar janë lëvizja e municioneve ajrore dhe përfundimi i një stërvitjeje ajrore, thanë dy burime.
Por të njëjtët tregues mund të jenë thjesht përpjekja e Izraelit për të ushtruar presion mbi Iranin që të braktisë parimet kryesore të programit të tij bërthamor, duke sinjalizuar pasojat nëse nuk e bën këtë – duke nënvizuar kompleksitetet gjithnjë në ndryshim me të cilat përballet Shtëpia e Bardhë.
Trump ka kërcënuar publikisht me veprime ushtarake kundër Iranit nëse përpjekjet e administratës së tij për të negociuar një marrëveshje të re bërthamore për të kufizuar ose eliminuar programin bërthamor të Teheranit dështojnë. Trump vendosi gjithashtu një kufi për sa kohë SHBA-të do të ishin të përfshira në përpjekjet diplomatike.
Në një letër drejtuar Udhëheqësit Suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, në mesin e marsit, Trump vendosi një afat prej 60 ditësh që këto përpjekje të kishin sukses, sipas një burimi të njohur me komunikimin. Kanë kaluar më shumë se 60 ditë që nga dorëzimi i asaj letre dhe 38 ditë që nga fillimi i raundit të parë të negociatave.
Një diplomat i lartë perëndimor që u takua me presidentin në fillim të këtij muaji tha se Trump tha se SHBA-të do t’u jepnin bisedimeve vetëm disa javë kohë që të kishin sukses përpara se të drejtoheshin në sulme ushtarake, por për momentin politika e Shtëpisë së Bardhë është diplomacia.
Kjo e vendosi Izraelin “midis një vendi të vështirë”, tha Jonathan Panikoff, një ish-zyrtar i lartë i inteligjencës i specializuar në rajon.
Kryeministri Benjamin Netanyahu është nën presion për të shmangur një marrëveshje SHBA-Iran që Izraeli e konsideron të pakënaqshme, ndërkohë që nuk e largon Trumpin – i cili tashmë është prishur me kryeministrin izraelit për çështje kyçe të sigurisë në rajon.
“Në fund të fundit, vendimmarrja izraelite do të ndikohet nga vendimet dhe veprimet politike amerikane dhe nga marrëveshjet që Presidenti Trump bën ose nuk bën me Iranin”, tha Panikoff, duke shtuar se nuk besonte se Netanyahu do të ishte i gatshëm të rrezikonte dëmtimin e plotë të marrëdhënieve me SHBA-në duke nisur një sulm pa të paktën miratimin e heshtur të SHBA-së.
Irani është në pozicionin e tij më të dobët ushtarak në dekada, pasi Izraeli bombardoi objektet e tij të raketave dhe mbrojtjes ajrore në tetor, e kombinuar me një ekonomi të dobësuar nga sanksionet dhe shkatërrimin e aleatëve të tij më të fuqishëm rajonalë nga Izraeli. Izraeli, thonë zyrtarët amerikanë, sheh një mundësi.
SHBA-të po përshpejtojnë mbledhjen e të dhënave të inteligjencës për të qenë të gatshme të ndihmojnë nëse udhëheqësit izraelitë vendosin të sulmojnë, tha një zyrtar i lartë amerikan për CNN. Por një burim i njohur me mendimin e administratës Trump i tha CNN se SHBA-të nuk kanë gjasa ta ndihmojnë Izraelin të nisë një sulm ndaj centraleve bërthamore të Iranit në këtë kohë, përveç nëse Teherani paraqet një provokim të madh.
Izraeli nuk ka kapacitet për të shkatërruar programin bërthamor të Iranit pa ndihmën e SHBA-së, duke përfshirë furnizimin ajror me karburant dhe bombat e nevojshme për të depërtuar në objekte thellë nën tokë, një nevojë e reflektuar në raportet e mëparshme të inteligjencës amerikane, sipas një burimi të njohur me çështjen.
Një burim izraelit i tha CNN se Izraeli do të ishte i përgatitur të ndërmerrte veprime ushtarake nëse SHBA-të negocionin atë që burimi e përshkroi si një “marrëveshje të keqe” me Iranin që Izraeli nuk mund ta pranojë.
“Mendoj se ata kanë më shumë gjasa të godasin marrëveshjen për të prishur marrëveshjen nëse mendojnë se Trump do të pranojë një ‘marrëveshje të keqe’”, tha një burim tjetër, sipas CNN.
