Kur Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, foli në telefon me Vladimir Putinin javën e kaluar , presidenti rus premtoi të hartonte dhe të dërgonte një të ashtuquajtur “memorandum paqeje” që do të përshkruante kushtet e Rusisë për një armëpushim me Ukrainën, konfirmuan zyrtarë amerikanë dhe të Shtëpisë së Bardhë, të njohur me detajet e bisedës.
Megjithatë, më shumë se shtatë ditë pas asaj bisede, dokumenti nga Moska ende nuk ka mbërritur, pohojnë burimet. Trump, i frustruar me gjendjen në fushën e betejës, tani po shqyrton vendosjen e sanksioneve të reja ndaj Rusisë, thanë burime pranë Shtëpisë së Bardhë për CNN.
Ditët e fundit, janë hartuar propozime për masa të reja kundër Moskës, por Trump ende nuk i ka miratuar ato. Të dielën, ai tha se do të shqyrtonte “absolutisht” sanksione të reja pas një sulmi brutal me raketa ruse me viktima të shumta civile. “Ai vret një bandë njerëzish”, tha Trump për Putinin. “Nuk e di çfarë i ka ndodhur. Çfarë dreqin i ka ndodhur?”
Në një postim në Truth Social të martën, Trump shkroi: “Putini nuk e kupton se gjëra vërtet të këqija do t’i kishin ndodhur tashmë Rusisë — dhe DUA TË THOTË SHUMË TË KEQE — nëse unë nuk do të isha atje. Ai po luan me zjarrin!”
Atë mbrëmje, tensioni u përhap edhe tek Xu, ku pati një shkëmbim mesazhesh midis Dmitry Medvedev , ish-Presidentit rus dhe zyrtarit aktual të sigurisë, dhe Keith Kellogg , i dërguari special i Trump për Ukrainën dhe Rusinë. Duke reaguar ndaj postimit të lartpërmendur të Trump, Medvedev shkroi: “Unë di vetëm një gjë VËRTETË TË KEQE – Luftën e Tretë Botërore. Shpresoj që Trump ta kuptojë këtë!”
Kellogg u kundërpërgjigj: “Përhapja e frikës nga Lufta e Tretë Botërore është e papërgjegjshme dhe e papërshtatshme për një koment nga një fuqi e lartë botërore. Presidenti Trump po punon për të ndaluar luftën dhe për të ndaluar vrasjet. Ne ende po presim memorandumin rus që premtuat javën e kaluar. Armëpushim – tani!”
Njerëz të njohur me situatën theksojnë se Trump mund të vendosë të mos vendosë sanksione të reja, siç ka bërë tashmë me kërcënime të ngjashme në të kaluarën. Ai thuhet se po shpreh privatisht frikën se masat e reja mund ta largojnë Moskën nga tryeza e negociatave.
Në një telefonatë të hënën e kaluar, Trump i tha Putinit se Rusia dhe Ukraina duhet të negociojnë drejtpërdrejt një marrëveshje paqeje, ndërsa Evropa dhe Shtetet e Bashkuara do të ndërhyjnë nëse është e nevojshme, sipas një zyrtari të lartë të Shtëpisë së Bardhë.
Pas asaj telefonate, Trump tha në rrjetet sociale se “kushtet e armëpushimit do të negociohen midis dy palëve, sepse nuk ka rrugë tjetër”. Thirrja erdhi disa ditë pas bisedimeve të para të drejtpërdrejta midis Ukrainës dhe Rusisë në Turqi, pas të cilave Moska pritej të paraqiste një dokument me propozime.
Plani, sipas të cilit Rusia do ta dërgonte memorandumin jo vetëm në Ukrainë, por edhe në Shtetet e Bashkuara, sugjeron që Trump nuk e ka mbyllur plotësisht derën për pjesëmarrjen amerikane në përpjekjet për paqe.
Si demokratët ashtu edhe republikanët po bëjnë presion
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, foli më parë me Ministrin e Jashtëm rus, Sergei Lavrov, dhe tha se ky i fundit i tha atij se zyrtarët rusë po punonin për një dokument që duhet të shërbejë si bazë për një dialog më të gjerë për armëpushim. “Nëse edhe ukrainasit paraqesin propozimet e tyre, ne mund të vazhdojmë nga aty,” tha Rubio për “Face the Nation” në CBS. “Shpresoj që kjo do të ndodhë së shpejti.”
Të martën, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova, foli gjithashtu , duke konfirmuar se Moska po punon ende mbi dokumentin.
“Rusia vazhdon të hartojë një memorandum mbi një marrëveshje paqeje në të ardhmen, duke përcaktuar disa pika kyçe – siç janë parimet e zgjidhjes së konfliktit, afati kohor për një nënshkrim të mundshëm dhe një armëpushim të përkohshëm në rast se arrihen marrëveshje të përshtatshme”, tha Zakharova. “Kur dokumenti të jetë gati, ne do ta paraqesim atë në Kiev. Presim që pala ukrainase të punojë paralelisht mbi propozimin e saj.”
Ndërsa SHBA-të presin me padurim, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky akuzoi Putinin se “luan me diplomacinë dhe diplomatët”.
Në të njëjtën kohë, ligjvënësit demokratë dhe republikanë në Kongres filluan të ushtronin presion mbi Trumpin që të rriste ndjeshëm sanksionet e SHBA-së kundër Rusisë pas sulmeve të fundit.
“Të gjithë ne – publikisht dhe privatisht – po ushtrojmë presion të fortë mbi presidentin”, tha për CNN senatori demokrat Richard Blumenthal , një nga autorët e projektligjit dypartiak, i cili u mbështet nga aleati i Trump, senatori Lindsey Graham . Propozimi parashikon masa të reja “paralizuese”, duke përfshirë të ashtuquajturat sanksione dytësore, të tilla si tarifat 500% mbi importet ruse të energjisë.
Blumenthal tha se propozimi u zhvillua në konsultim “shumë të gjerë” me aleatët. Gjermania, Franca dhe Britania e Madhe, sipas tij, janë “100% pro”.
Pas bisedës me Putinin, Trump e bëri të ditur në një ftesë drejtuar udhëheqësve evropianë se – të paktën për momentin – nuk do t’u bashkohet atyre në vendosjen e sanksioneve të reja, pavarësisht indikacioneve të mëparshme se është gati të ashpërsojë qëndrimin e tij ndaj Moskës.
“Trump beson se kërcënimet me sanksione në këtë pikë mund të prishin negociatat dhe bisedimet janë çelësi për t’i detyruar ata të ulen në tryezën e bisedimeve”, tha Rubio në një seancë dëgjimore para Komitetit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë, një ditë pasi Trump dhe Putin folën. “Askush nuk pretendon se kjo është një garanci suksesi, por është një drejtim.”
Pas komenteve të fundit të Trump, Presidenti francez Emmanuel Macron shprehu shpresën se udhëheqësi amerikan do të ndryshonte kurs.
“Presidenti Trump e kupton se kur Putini pretendoi se ishte gati për paqe, ai gënjeu — ndaj tij dhe ndaj të dërguarve të tij”, tha Macron të hënën. “Ne shohim që Trump është vërtet i zemëruar tani. Ai po tregon padurim. Shpresoj vetëm që kjo të përkthehet në veprime konkrete së shpejti.”
Trump ka përmendur më parë mundësinë e sanksioneve ndaj sektorit bankar rus dhe sanksioneve dytësore kundër vendeve që blejnë energji ruse. Të dyja opsionet janë shqyrtuar, por ende nuk dihet se çfarë hapash konkretë planifikon të ndërmarrë Trump pas sulmeve të fundit ruse.
