Organizatat e angazhuara në përkrahjen dhe fuqizimin e të mbijetuarave të dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, kanë reaguar ashpër ndaj një diskursi publik që e konsiderojnë poshtërues, denigrues dhe të papranueshëm ndaj viktimave. Në një komunikatë të përbashkët, ato kanë shprehur shqetësim për përdorimin e një gjuhe që, sipas tyre, cenon dinjitetin e të mbijetuarve.
Organizatat pjesëmarrëse të Platformës “Bëhu Zëri Im” (QKRMT, Medica Gjakova, QPDG dhe Medica Kosova) dhe Rrjeti i Grave të Kosovës kanë reaguar me indinjatë të thellë dhe shqetësim ndaj deklaratave të analistëve Valon Syla dhe Ilir Mirena, të bëra më 2 qershor 2025 në emisionin “Pressing” në televizionin T7.
“Fjalët që u thanë në atë studio nuk ishin thjesht deklarata individuale, ato ishin sulme të drejtpërdrejta ndaj dinjitetit të mijëra viktimave të luftës, në veçanti atyre që mbijetuan dhunën seksuale,” theksojnë organizatat në komunikatë.
Sipas tyre, gjuha e përdorur në emision ka qenë poshtëruese, fyese dhe denigruese, duke hedhur baltë mbi kujtimin e viktimave dhe duke thelluar ndarjet në shoqëri. “Në këtë mënyrë, mbrohet krimi dhe përforcohet pandëshkueshmëria,” thuhet tutje.
Organizatat nënvizojnë se krimet e luftës nuk kanë afat dhe trauma nuk skadon, duke e konsideruar këtë lloj diskursi si një “dhunim të dytë për të mbijetuarit”, të cilët prej vitesh kërkojnë drejtësi dhe njohje.
“Një popull që nuk i njeh plagët e veta dhe që lejon gjuhë publike që i përqesh ato, është një popull që rrezikon të humbasë edhe vetë ndërgjegjen,” thuhet në reagim.
Përmes komunikatës, organizatat kanë disa kërkesa për të gjitha mediat dhe gazetarët:
“Mos i jepni hapësirë zërit që fyen, mohon dhe poshtëron viktimat.”
“Mos u bëni bashkëpunëtorë në nxitjen e urrejtjes dhe shtypjen e kujtesës kolektive.”
“Bëhuni zëri i drejtësisë, i ndjeshmërisë dhe i së vërtetës.”
Analisti Valon Syla ka reaguar ndaj komunikatës së organizatave, duke e cilësuar atë si të njëanshme dhe të lidhur me qëndrimet e Lëvizjes Vetëvendosje. Sipas tij, reagimi është dashur të drejtohej ndaj atyre që, siç shprehet ai, kërkojnë drejtësi dhe kompensim në Serbi, jo ndaj kritikëve brenda Kosovës.
Syla ka akuzuar deputeten Saranda Bogujevci dhe partinë në pushtet për, siç thotë ai, përvetësim të statusit të viktimës dhe për përdorim të kësaj teme në funksion të interesave politike. Ai thekson se dhimbjen e luftës e kanë përjetuar mijëra familje në Kosovë dhe askush nuk ka të drejtë ta përfaqësojë ekskluzivisht atë tragjedi. Në reagimin e tij, ai kërkon që viktimat të mos bëhen pjesë e diskursit politik apo të përdoren për qëllime partiake.
“Komunikata është partiake e VV-së dhe e frymës që viktimizon. Por Kosova ka mbi 8,600 viktima lufte dhe ju nuk jeni patentues të terrorit dhe viktimave kosovare dhe plot familjeve që nuk e ndajnë mendimin me Saranda Bogujevcin. Respekt për viktimat e Kosovës dhe lavdi për të gjithë. Pra, lini viktimat rehat dhe mos i bëni vagon të një partie apo një familje… sepse viktima kemi qenë dhe kemi dhimbje prej të gjitha familjeve të Kosovës”, ka thënë Syla mes tjerash.
RTKlive ka provuar të marrë një përgjigje edhe nga analisti Ilir Mirena, emri i të cilit është përmendur në reagimin e organizatave, por deri në publikimin e lajmit ai nuk është përgjigjur.
