Bujqësia dhe energjia hidroelektrike mund të përballen me vështirësi në mbijetesë, ndërsa periudha e thatësirës në Evropë e shkaktuar nga ndryshimet klimatike vazhdon.
Më shumë se 40 përqind e Evropës po përballet aktualisht me një formë thatësire , tregojnë të dhënat e fundit.
Zonat e Spanjës juglindore, Qipros, Greqisë dhe zonave në të gjithë Ballkanin juglindor janë nën nivelin më të lartë të ‘alarmit’ sipas një raporti nga Observatori Evropian i Thatësirës (EDO) për periudhën 11-20 maj.
Por një “paralajmërim” për thatësirë është gjithashtu në fuqi në pjesë të mëdha të Evropës veriore dhe lindore , pas një pranvere rekord të nxehtë dhe të thatë, të shkaktuar nga ndryshimet klimatike.
Marsi ishte më i ngrohti në Evropë i regjistruar ndonjëherë, dhe disa vende regjistruan marsin e tyre më të thatë, raportoi më parë Shërbimi Evropian i Ndryshimit të Klimës Koperniku (C3S).
Paralajmërim për thatësirë në destinacionet turistike
Një total prej 1.6 përqind e 27 vendeve të BE-së (duke përjashtuar Madeirën, Azoret dhe Ishujt Kanarie) plus Mbretëria e Bashkuar janë në gatishmëri. Sipas klasifikimit EDO, kjo do të thotë që bimësia tregon shenja stresi , si dhe se tokës i mungon lagështia – gjë që e vë zonën nën paralajmërim – dhe se ka më pak reshje se zakonisht.
Situata është veçanërisht e mprehtë në disa zona mesdhetare të preferuara nga turistët, siç janë ishujt grekë të Santorinit dhe Mikonosit. Këtu, uji duhet të transportohet nga Athina ose të filtrohet në impiante shkripëzimi për të mbushur pishinat dhe dushet.
Mbiturizmi fajësohet për përkeqësimin e problemit. “Sektori i turizmit është i paqëndrueshëm dhe nuk ka planifikim”, tha për Sky News të Britanisë Nikitas Mylopoulos, profesor i menaxhimit të burimeve ujore në Universitetin e Thesalisë. “[Kjo] çon në një rritje të madhe të kërkesës për ujë në verë.”
Megjithatë, shtoi ai, bujqësia i varfëron shumë më tepër burimet ujore të vendit, gjë që përforcohet nga shpërdorimi dhe mungesa e politikave efektive, shkruan Euronews Green .
Shqetësim për bujqësinë në vendet e prekura nga thatësira
Kushtet paralajmëruese po shfaqen me shpejtësi në zona të mëdha të Ukrainës dhe vendeve fqinje, duke ndikuar në të korrat dhe bimësinë, paralajmëron EDO.
Ukraina është një nga vendet me ngrohjen më të shpejtë në Evropë, me temperatura që pritet të rriten 2.7°C mbi mesataren e viteve 1951-1980 deri në vitin 2023. Si një eksportues i madh i drithërave, thatësira këtu ka pasoja serioze për furnizimet globale me ushqim. Pjesë të Polonisë dhe Sllovakisë po vuajnë gjithashtu nga thatësira.
Kushtet paralajmëruese mbeten në fuqi në Turqinë perëndimore, juglindore dhe qendrore, Sirinë veriore dhe perëndimore, Libanin, Izraelin, Palestinën, pjesë të Jordanisë, Irakun verior, Iranin dhe Azerbajxhanin.
Në Afrikën e Veriut, kushtet e paralajmërimit dhe të gatishmërisë kanë qenë në fuqi për më shumë se një vit.
Paralajmërime të gjera për thatësirë në Evropën Veriore
Sipas Treguesit të Kombinuar të Thatësirës (CDI) të EDO-s, 39.6 përqind e BE-27 dhe Mbretërisë së Bashkuar kanë një paralajmërim për thatësirë.
Gjatë periudhës 10-ditore nga 11 deri në 20 maj, temperaturat ishin mbi mesataren sezonale në Evropën veriore.
Përveç ndikimit në bujqësi, ka shqetësime në lidhje me energjinë hidroelektrike. Shoqata Ndërkombëtare e Hidroenergjisë tha se thatësira dhe shirat e dendur – një shembull i ‘tronditjes klimatike’ – po i detyrojnë termocentralet të ‘operojnë në kufijtë e pajisjeve të tyre ekzistuese’.
A po e përkeqëson ndryshimi i klimës thatësirën?
Ngrohja globale po e përkeqëson thatësirën në disa pjesë të botës, përfshirë rajonin e Mesdheut. Shkencëtarët në World Weather Attribution zbuluan se, për shembull, thatësira e përhapur në vitin 2022 ishte 20 herë më e mundshme për shkak të ndryshimeve klimatike.
Do të duhet kohë për të kryer një studim të ngjashëm për pranverën e vitit 2025, por nuk ka dyshim se ndryshimi i klimës po përkeqëson thatësirat duke rritur temperaturat dhe duke ndryshuar ‘regjimin e reshjeve’, sipas Andrea Toretti, koordinatore e observatorëve evropianë dhe globalë të thatësirës të Copernicus.
Rajonet që normalisht do të kishin mundësinë të rikuperonin ose të balanconin mungesat e ujit në stinët e ngrohta dhe të përgatiteshin për verën, nuk mund të mbështeten te reshjet në të njëjtën mënyrë, tha Toreti më parë për Euronews Green .
‘Sot ky lloj ekuilibri ka ndryshuar.’
