PËR MUAJ TË SHUMË, Kievi ka folur për ofensivën e shumëpritur ruse, e cila duhet të përfshijë edhe më shumë pjesë lindore të Ukrainës. Deri më tani, kjo ofensivë ka qenë nën pritjet – por rusët kanë bërë disa përparime dhe kanë rritur ndjeshëm numrin e ushtarëve në disa zona. Lufta në Ukrainë, pas sulmit të Izraelit dhe SHBA-së ndaj Iranit, kaloi në plan të dytë. Megjithatë, atje po zhvillohen luftime të ashpra dhe rusët po e grumbullojnë ushtrinë e tyre pranë Pokrovskos.
Presidenti rus Vladimir Putin vazhdon të kërkojë përfitime territoriale, ndërsa negociatat për armëpushim janë lënë në plan të dytë. Javën e kaluar ai përsëriti një nga argumentet e tij kryesore për të justifikuar një pushtim të paprovokuar. “Unë i konsideroj popullin rus dhe atë ukrainas si një popull të vetëm”, tha ai. “Në këtë kuptim, e gjithë Ukraina është e jona”.
Pavarësisht kësaj, ukrainasit kanë nisur kundërsulme në disa zona dhe po zhvillojnë me shpejtësi industrinë e tyre të mbrojtjes. Në të njëjtën kohë, ekonomia e luftës e Rusisë po përballet me sfida në rritje, shkruan CNN në analizën e saj të situatës së luftës.
Situata në fushën e betejës
Trupat ruse po përpiqen të përparojnë në disa pika përgjatë frontit prej 1,200 kilometrash. Komandanti i përgjithshëm i ushtrisë ukrainase, Oleksandr Syrsky, tha këtë javë se kishte deri në 111,000 ushtarë rusë vetëm në një pjesë të frontit – pranë qytetit Pokrovskoye në rajonin e Donetskut, ku zhvillohen të paktën 50 përleshje çdo ditë. Në krahasim, në dhjetor të vitit të kaluar kishte rreth 70,000, sipas Shtabit të Përgjithshëm të Ukrainës.
Sirski pohon gjithashtu se përparimet ruse në rajonin verior të Sumit janë ndalur. Instituti për Studimin e Luftës (ISW), një organizatë amerikane me seli në Uashington, thotë se forcat ukrainase kanë rifituar një pjesë të territorit në rajon dhe se ritmi i përparimeve ruse atje është ngadalësuar.
“Mund të themi se vala e përpjekjeve të armikut për të nisur një ‘ofensivë verore’ nga territori i Rusisë po pakësohet”, tha Syrsky.
Por situata është e përzier. Në ditët e fundit, këmbësoria ruse ka bërë përparim në kufirin e rajoneve të Donetskut dhe Dnipropetrovskut. Ministria ruse e Mbrojtjes pretendon se ka pushtuar një fshat tjetër – Zirkën.
Platforma e inteligjencës së hapur të Ukrainës, DeepState, deklaron se “mbrojtja ukrainase në zonë vazhdon të shembet me shpejtësi dhe armiku po përparon përmes sulmeve të vazhdueshme”.
Kremlini ka pohuar prej kohësh se fushata do të vazhdojë derisa të pushtojë të gjitha rajonet e Donetskut, Zaporizhias dhe Khersonit. (Luhansku është tashmë pothuajse tërësisht nën kontrollin rus.)
Taktikat dhe teknikat e luftës
Aktualisht, lufta po zhvillohet në nivele të shumëfishta: nga operacionet e guximshme të udhëhequra nga dronë, deri te sulmet bazë të këmbësorisë.
Nga njëra anë e spektrit, Ukraina kreu sulme të guximshme me dronë kundër bombarduesve strategjikë rusë në fillim të qershorit, duke përdorur pajisje të operuara nga kamionë thellë brenda territorit rus. Misioni rezultoi në shkatërrimin e rreth një duzine avionësh që u përdorën për të lëshuar raketa drejt Ukrainës.
Shërbimi ukrainas i sigurisë raportoi gjithashtu një sulm me dron të shtunën, i cili, sipas tyre, shkaktoi dëme të mëdha në një bazë ajrore ruse në Krime.
Në të kundërt, ushtarët rusë në këmbë ose me motoçikleta – shpesh në grupe prej një duzine ose më pak – po hyjnë në fshatrat e braktisura në Ukrainën lindore, nën mbikëqyrjen e dronëve, por pa mbrojtje të blinduar. Kjo qasje po i detyron ukrainasit të ndryshojnë taktikat – në pozicione mbrojtëse më të vogla dhe të fortifikuara. Ministri ukrainas i Mbrojtjes, Rustem Umerov, tha javën e kaluar se pozicionet mbrojtëse tani po kamuflohen për t’u përshtatur me terrenin dhe po zvogëlohen për të shmangur zbulimin.
Lufta me dronë
Ndërsa këmbësoria mbron ose pushton territorin, dronët luajnë një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në formësimin e konfliktit. Rusët po prodhojnë në masë dronë të lirë që synojnë të mbushin mbrojtjen ajrore ukrainase, në mënyrë që të paktën disa nga raketat e tyre të kalojnë. Në veçanti, ata shpesh e përdorën këtë taktikë për sulme ndaj qyteteve ukrainase, veçanërisht Kievit, i cili ka pësuar dëme të konsiderueshme dhe një numër të madh viktimash civile në javët e fundit.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha të dielën se “gjatë natës, 477 dronë ishin në qiellin tonë, kryesisht Shaheds ruso-iranianë, së bashku me 60 raketa të llojeve të ndryshme. Shënjestra ishin të gjitha gjërat që e bëjnë jetën të mundur”.
Sipas Umerov, rusët po përdorin “deri në 500 dronë Shahed çdo natë, të kombinuar me raketa balistike dhe raketa lundrimi – me qëllim që të dobësojnë mbrojtjen tonë ajrore”.
Zelensky përsëriti thirrjen e tij për sisteme shtesë të mbrojtjes ajrore amerikane si Patriot, të cilat Trump tha javën e kaluar se SHBA-të “mund t’i marrin në konsideratë” duke pasur parasysh numrin në rritje të sulmeve ndaj qyteteve ukrainase.
Të dyja palët po prodhojnë dronë të të gjitha llojeve me një ritëm të pabesueshëm. Shërbimi i sigurisë ukrainase vlerëson se Rusia prodhon pothuajse 200 dronë Shahed të projektuar nga Irani në ditë dhe se ka rreth 6,000 dronë të tillë në magazinë, si dhe të njëjtin numër objektivash të rremë. Ushtria ukrainase pretendon se më shumë se 23,000 dronë të vegjël “kamikazë” janë përdorur në vijat e frontit gjatë javës së kaluar.
Është një garë e vazhdueshme në dizajn dhe prodhim. Sirski tha së fundmi se Rusia tani ka një avantazh në përdorimin e dronëve me fibra optike, të cilët janë më të vështirë për t’u zbuluar dhe për t’u kapur.
“Lufta me dronë është një betejë e vazhdueshme intelektuale – armiku po ndryshon vazhdimisht algoritmet dhe Ukraina po përshtat taktikat”, thotë Umerov. “Zgjidhjet që ishin jashtëzakonisht efektive në fillim të luftës kanë humbur fuqinë e tyre me kalimin e kohës sepse taktikat ndryshojnë.”
Ukraina, nga ana e saj, po rrit prodhimin e dronëve me rreze të gjatë veprimi, të cilët i përdor për të sulmuar infrastrukturën ruse – siç janë aeroportet, rafineritë dhe rrugët e transportit. Umerov thotë se do të prodhohen “dhjetëra mijëra” dronë të tillë, me më shumë se katër milionë dronë për përdorim në fushën e betejës këtë vit.
Rusia në prag të recesionit
Të dyja palët vazhdojnë të ndërtojnë industri mbrojtëse që i mundësojnë atyre të zhvillojnë luftëra të zgjatura – megjithëse shkalla e prodhimit rus është shumë më e madhe se ajo e Ukrainës. Konglomerati i madh ushtarak rus Rostec thuhet se prodhon rreth 80% të pajisjeve të përdorura në luftën kundër Ukrainës.
Drejtori ekzekutiv i Rostec, Sergei Chemezov, i tha Putinit këtë muaj se prodhimi ishte dhjetëfishuar që nga viti 2021 dhe të ardhurat ishin rritur në një shifër marramendëse prej 46 miliardë dollarësh vitin e kaluar.
Por retë po mblidhen në horizont. Buxheti ushtarak i Rusisë përbën rreth 40% të shpenzimeve totale qeveritare – më shumë se 6% të PBB-së. Kjo ka nxitur inflacionin dhe Putin pranoi javën e kaluar se rritja ekonomike këtë vit do të ishte “shumë më modeste” për të përmbajtur rritjen e çmimeve. Ai madje la të kuptohej se shpenzimet ushtarake mund të ulen vitin e ardhshëm.
Një zyrtar i lartë rus, Ministri i Zhvillimit Ekonomik Maxim Reshetnikov, tha: “Duke pasur parasysh sinjalet aktuale nga ekonomia, më duket se jemi në prag të një recesioni.”
Guvernatorja e Bankës Qendrore Ruse, Elvira Nabiulina, nuk u pajtua me këtë deklaratë, por paralajmëroi se rezervat financiare, siç është fondi kombëtar, janë pothuajse të shteruara.
“Duhet të jemi të vetëdijshëm se një pjesë e madhe e këtyre fondeve është shpenzuar tashmë”, tha ajo në Forumin Ekonomik Ndërkombëtar në Shën Petersburg.
Vetë Putini e pranoi rrezikun, duke thënë se ndërsa disa ekspertë parashikojnë ngecje, kjo “nuk duhet të lejohet në asnjë rrethanë”.
Edhe pse parashikimi afatgjatë për Rusinë është mjaft i zymtë – si ekonomikisht ashtu edhe demografikisht – ajo ende mund të financojë në afat të shkurtër një ushtri prej më shumë se gjysmë milioni ushtarësh, të vendosur në Ukrainë ose përgjatë kufirit, të cilët vazhdojnë të pushtojnë disa kilometra në të njëjtën kohë.
Pavarësisht qindra mijëra të vdekurve dhe të plagosurve, ushtria ruse ende mund të mobilizojë forca shumë më të mëdha se Ukraina.
Putini, i cili ende i ka sytë nga “çmimi”, tha javën e kaluar: “Kemi një shprehje… aty ku shkel një ushtar rus – është i yni”.
