Regjistrimi i një bisede nga kabina e pilotit të një fluturimi të Air India që u rrëzua muajin e kaluar sugjeron se kapiteni e ka ndërprerë furnizimin me karburant të motorëve menjëherë pas ngritjes, tha një burim i Reuters i njohur me analizën paraprake nga zyrtarët amerikanë.
Fluturimi i 787 Dreamliner ishte planifikuar të nisej nga Ahmedabad, Indi, për në Aeroportin Gatwick të Londrës më 12 qershor, por u rrëzua menjëherë pas ngritjes, duke vrarë 260 persona, përfshirë 241 nga 242 pasagjerët dhe ekuipazhin, dhe 19 persona në tokë. Aksidenti tashmë po quhet aksidenti më vdekjeprurës i aviacionit në një dekadë.
Sipas një burimi që foli me Reuters në kushte anonimiteti, oficeri i parë që fluturonte me aeroplanin e pyeti kapitenin pse i kishte vendosur çelësat e karburantit në pozicionin e fikur dhe i kërkoi t’i kthente në pozicionin e tyre origjinal. Nuk ka video nga kabina e pilotit për të konfirmuar se kush i lëvizi saktësisht çelësat, por përmbajtja e bisedës, tha burimi, e drejton gishtin nga kapiteni.
Furnizimi me karburant u ndërpre në një moment kritik
Byroja e Hetimit të Aksidenteve Ajrore të Indisë (AAIB), e cila po udhëheq hetimin zyrtar, tha në një raport paraprak se çelësat e karburantit në të dy motorët u ndërruan nga pozicioni “pune” (ndezur) në pozicionin “cutoff” (fikur) brenda një sekonde nga njëri-tjetri menjëherë pas ngritjes.
Më pas, avioni humbi shtytjen, u ngjit në një lartësi prej 200 metrash dhe filloi të zbriste. Pamjet e kamerave të sigurisë tregojnë se turbina ndihmëse me ajër – turbina ram-air – ishte aktivizuar, duke treguar një humbje të plotë të fuqisë së motorit. Edhe pse çelësat u rivendosën në pozicionin e ndezur pas dhjetë sekondash dhe sistemi u përpoq të riniste automatikisht motorët, ishte tepër vonë – avioni ishte shumë poshtë për t’u rikuperuar.
Aeroplani goditi pemët dhe një oxhak, pastaj u përplas me flakë në ndërtesën e një shkolle mjekësore, duke vrarë të gjithë personat në bord dhe 19 persona të tjerë në tokë, për një total prej 260 viktimash.
Me sa duket, kapiteni e ka fikur qëllimisht karburantin.
Sipas një raporti paraprak, një pilot u dëgjua duke pyetur: “Pse e ndërpretë karburantin?” dhe tjetri u përgjigj: “Nuk e bëra”. Hetimi ende nuk ka përcaktuar se kush ishte kapiteni dhe kush ishte oficeri i parë në atë shkëmbim. Kapiteni Sumeet Sabharwal kishte 15,638 orë fluturimi dhe Oficeri i Parë Clive Kunder 3,403 orë.
Pamjet e kutisë së zezë thuhet se tregojnë se bashkëpiloti filloi të panikohej pasi e pyeti kapitenin pse e kishte ndërprerë furnizimin me karburant, ndërsa kapiteni mbeti i qetë.
Eksperti veteran i aviacionit, John Nance, i tha Reuters se, duke pasur parasysh informacionin e disponueshëm, nuk duket se ka ndonjë shpjegim racional përveç faktit që ekuipazhi e ndërpreu furnizimin me karburant, por paralajmëroi se hetimi duhet të përfshijë të gjithë faktorët e mundshëm dhe se përfundimet përfundimtare do të kërkojnë kohë shtesë.
AAIB iu përgjigj raportimeve të medias të enjten, duke thënë se “pjesë të caktuara të medias ndërkombëtare janë përpjekur përsëri të nxjerrin përfundime bazuar në raportime selektive dhe të pakonfirmuara” dhe theksoi se hetimi ishte ende në vazhdim dhe se ishte shumë herët për të nxjerrë ndonjë përfundim.
Pa gabime mekanike
Air India deklaroi në një memo të brendshme drejtuar punonjësve të saj se një hetim paraprak tregoi se nuk kishte probleme teknike ose të mirëmbajtjes dhe se të gjitha shërbimet në avion ishin kryer sipas përcaktimeve.
Raporti gjithashtu nuk dha rekomandime sigurie për prodhuesin e avionëve Boeing ose prodhuesin e motorëve GE. Administrata Federale e Aviacionit të SHBA-së (FAA) dhe Boeing më pas deklaruan brenda kompanisë se bravat e sigurisë në çelësat e karburantit ishin plotësisht funksionale.
Bordi Kombëtar i Sigurisë së Transportit i SHBA-së (NTSB), i cili po punon me hetuesit indianë, konfirmoi se kryetarja e tij Jennifer Homendy është informuar plotësisht mbi të gjitha detajet e hetimit, duke përfshirë të dhënat e kutisë së zezë dhe pamjet e kabinës së pilotit.
“Siguria e udhëtimit ajror ndërkombëtar varet nga sa mund të mësojmë nga këto ngjarje të rralla”, tha Homendy, “dhe është po aq e rëndësishme nëse përcaktohet se nuk ka probleme të menjëhershme sigurie”.
Kjo tragjedi ka ndezur një debat të ri në lidhje me futjen e kamerave në kabinat e pilotëve, të cilat mund të ofrojnë prova vizuale thelbësore në raste të tilla. “Nëse do të kishim pamjet nga kabina e pilotit, shumë gjëra do të kishin qenë më të qarta”, tha John Nance. Raporti përfundimtar, sipas rregullave ndërkombëtare, pritet brenda një viti nga aksidenti.
