Kur mendojmë për simbolin e ushqimit amerikan, imazhi i një hot dogu në një simite të butë pothuajse automatikisht na vjen në mendje, në stadiume, barbeque dhe stenda rruge në të gjithë SHBA-në. Por a e dinit se kjo pjesë e domosdoshme e kulturës amerikane nuk e ka origjinën në restorante apo bare, por në plazh? Historia e hot dogut na çon në shëtitoren e Coney Island në New York, ku një emigrant gjerman, falë kreativitetit të tij dhe një karroce dore, e ndryshoi përgjithmonë gastronominë amerikane.
Hot dogu i parë, në formën që e njohim sot, u krijua në vitin 1867. Emigranti gjerman Charles Feltman filloi të shiste salçiçe në simite të gjata, gjë që ishte një risi në krahasim me mënyrën tradicionale të servirjes së salçiçeve në Gjermani. Qëllimi i tij ishte i thjeshtë, të bënte një meze praktike që njerëzit mund ta hanin ndërsa ecnin mbi rërë.
Si filloi gjithçka – Salçiçe mbi rrota
Feltman mbërriti në SHBA në vitin 1856 dhe hapi për herë të parë një furrë buke në Brooklyn. Duke përdorur një karrocë dore, ai shpërndante pite në restorante në Coney Island, duke shitur midhje gjatë rrugës. Me nxitjen e klientëve që kërkonin ushqim të nxehtë, ai përshtati një karrocë me një skarë dhe një kuti buke të ngrohur. Po atë vit, 1867, ai shiti rreth 4,000 “biskota të kuqe pikante të Coney Island” me 5 cent secila.
Ky format, një salçiçe e gjatë në një simite, u bë një hit i madh, veçanërisht sepse ishte e lehtë për t’u ngrënë në plazh. Edhe pse në atë kohë nuk njihej ende si “hot dog”, shpikja e Feltman rezultoi të ishte një sukses gastronomik.
Një restorant, një roller coaster dhe presidentë amerikanë
Që në vitin 1871, Feltman hapi restorantin e tij të parë, Feltman’s Ocean Pavilion, në Coney Island. Në fillim të shekullit të 20-të, kompania e tij zinte një bllok të tërë, me nëntë restorante, roller coaster, pavione, kopshte birre dhe madje edhe një hotel. Në kulmin e saj, shiten deri në 40,000 hot dogë çdo ditë. Edhe presidenti i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara, William Howard Taft, ishte mysafir.
Si filloi Nathan – dhe fitoi me çmimin
Në atë kohë, stafi i Feltman’s ishte një emigrant i ri polak, Nathan Handwerker, i cili ishte ngarkuar me prerjen e ëmbëlsirave. I inkurajuar nga miqtë dhe me një kredi prej 300 dollarësh, ai hapi stendën e tij në vitin 1916 – vetëm disa rrugë larg punëdhënësit të tij të vjetër. Truku i tij? Hot dogët shiteshin me gjysmën e çmimit të Feltman’s.
Me kalimin e kohës, Nathan’s mori kontrollin, veçanërisht pasi restoranti Feltman’s u mbyll në vitin 1954. Dhe ndërsa Nathan’s ndërtoi një perandori, duke përfshirë një konkurs të famshëm global për ngrënien e hot dogëve, emri Feltman’s pothuajse u harrua. Sot, emri Nathan’s Famous gjen jehonë në të gjithë botën dhe hot dogët e tyre shiten në më shumë se 55,000 dyqane dhe restorante.
Quinn dhe rilindja e markës Feltman’s
I frymëzuar nga historitë e gjyshit të tij, i cili i donte shumë hot dogët origjinalë të Feltman’s, historiani Michael Quinn vendosi ta ringjallë markën. Falë një recete që gjyshi i tij e ruajti, përzierjes origjinale të erëzave, Quinn bleu të drejtat e emrit në vitin 2015 dhe hapi Feltman’s në vitin 2017 në vendin e saktë ku ndodhej dikur restoranti origjinal.
Hot dogët e tij, pa aditivë, të përgatitur 100% nga mishi i viçit, me erëza origjinale dhe mustardë sipas recetës familjare, u njohën shpejt si një nga më të mirët në SHBA. The Daily Meal e renditi atë si një nga 10 më të mirët, ndërsa Gothamist shkroi se mund të jetë hot dogu më i mirë që do të provoni ndonjëherë.
Edhe pse Nathan’s ka të ardhura vjetore prej mbi 40 milionë dollarësh, shumë njohës ende pohojnë se Feltman’s ka shije më autentike. Madje edhe Takeru Kobayashi, kampioni i shumëfishtë i ngrënies së hot dogëve, thuhet se i preferon ato.
