Pas disa negociatave të tensionuara, Bashkimi Evropian dhe SHBA-të më në fund kanë arritur një marrëveshje kornizë tregtare – përpara raundit të fundit të negociatave tarifore të SHBA-së me Kinën.
Udhëheqësit nga Uashingtoni dhe Brukseli duhej të takoheshin ballë për ballë për të arritur një marrëveshje më 27 korrik.
Diçka e ngjashme ka ndodhur me marrëveshjet tregtare me vendet e tjera që Trump ka arritur – përfshirja e tij personale ka ndihmuar – edhe kur perspektivat për përparim nuk kanë qenë rozë.
Marrëveshja është e rëndësishme për të dyja palët, sepse shumë biznese dhe vende pune varen nga ajo që BE-ja e quan “marrëdhënia më e madhe dypalëshe tregtare dhe investimi në botë”.
Administrata Trump po e feston marrëveshjen si një fitore të madhe, dhe në shumë mënyra është e tillë.
Por kjo nuk është një humbje e plotë për Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
“Presidenti Trump sapo ka hapur një nga ekonomitë më të mëdha në botë.”
“Bashkimi Evropian do të hapë tregun e tij prej 20 trilion dollarësh dhe do të përqafojë plotësisht standardet tona të automobilave dhe industrisë për herë të parë në histori.”
“Përveç kësaj, ata do të blejnë energji me vlerë 750 miliardë dollarë nga ne dhe do të investojnë 600 miliardë dollarë në Amerikë.”
“Kjo është një ditë historike për tregtinë e SHBA-së dhe do të forcojë marrëdhënien tonë me BE-në për dekadat e ardhshme”, shkroi Howard Latnick , Sekretari i Thesarit të SHBA-së, në rrjetin X.
Zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance, reagoi në mënyrë të ngjashme.
“I gjithë shtypi evropian po i këndon lavde Presidentit Trump, i tronditur nga marrëveshja që ai negocioi në emër të amerikanëve”, shkroi X në internet.
“Dhe të hënën, media amerikane padyshim do të publikojë tituj si ‘Donald Trump mori vetëm 99.9 përqind të asaj që kërkoi'”, shtoi ai.
Për BE-në, është ngushëlluese që tani përballet me një tarifë amerikane prej 15 përqind mbi eksportin e mallrave, në vend të 30 përqind që kërcënoi Trump.
Por këto janë ende tarifa të larta sepse janë shumë më të larta se para se Trump të shpallte “Ditën e Çlirimit” në prill dhe nuk janë aq të favorshme sa norma prej 10 përqind e Britanisë.
Brukseli mund të tregojë faktin se norma më e ulët e tarifave zbatohet për shumë nga asetet kryesore të eksportit të Evropës, siç janë produktet farmaceutike dhe gjysmëpërçuesit.
Marrëveshja gjithashtu do të thotë që prodhuesit e makinave të BE-së do të përballen me një tarifë importi prej 15% të SHBA-së, në vend të tarifës globale prej 25% të futur në prill.
Por në këmbim, BE-ja po “hap vendet e saj me tarifa zero” për eksportet amerikane, tha Trump.
Çeliku dhe alumini nga BE-ja do të vazhdojnë të përballen me një tarifë prej 50 për qind për eksportet në SHBA.
Blloku evropian kaloi javë të tëra duke u përpjekur ta portretizonte veten si një negociator të ashpër, ndërsa përgatiti tarifa hakmarrëse dhe paralajmëroi se mund t’i zbatonte ato.
Masat e kërcënuara do të ndikonin në 100 miliardë euro mallra amerikane të shitura në BE.
Në maj, Brukseli publikoi një listë prej 217 faqesh të asaj që mund të jetë në shënjestër të tarifave të SHBA-së.
Përfshinte gjithçka, nga bagëtia te pjesët e aeroplanëve dhe uiski.
Por, duke hyrë në negociata, pozicioni i BE-së u përball me sfida të mëdha.
Koha e rrezikimit të një lufte tregtare me ekonominë më të madhe në botë ishte larg të qenit ideale.
Rritja ekonomike e Evropës ka qenë duke u ngadalësuar për njëfarë kohe, dhe vetëm javën e kaluar Banka Qendrore Evropiane paralajmëroi se “mjedisi mbetet jashtëzakonisht i pasigurt, veçanërisht për shkak të mosmarrëveshjeve tregtare”.
Kjo marrëveshje heq një pjesë të asaj pasigurie dhe në fund Komisioni Evropian, i cili negocion tregtinë në emër të 27 anëtarëve të BE-së, vendosi që çmimi ia vlen edhe nëse tarifat prej 15 përqind të Trump përfundojnë duke zvogëluar vëllimin e tregtisë duke i bërë eksportet e saj në SHBA më pak konkurruese.
Evropa është gjithashtu shumë e varur nga SHBA-ja për sigurinë e saj.
Në mendjet e ekipit negociator të Brukselit ishin shqetësimet se Trump mund të ndalonte potencialisht dërgesat e armëve në Ukrainë, të tërhiqte ushtrinë amerikane nga rajoni ose edhe të largohej nga NATO.
Për Trumpin, i cili është ende i “dehur” nga suksesi i javës së kaluar – përfundimi i një marrëveshjeje për tarifat me Japoninë – marrëveshja me BE-në është një tjetër fitore e madhe.
Nga marrëveshja me Brukselin, Uashingtoni pret që të ardhurat nga tarifat të derdhen në arkën e shtetit rreth 90 miliardë dollarë – bazuar në të dhënat tregtare të vitit të kaluar.
Si pjesë e marrëveshjes, BE-ja do të blejë gjithashtu produkte energjetike dhe armë amerikane me vlerë qindra miliarda dollarë.
Trump tha se BE do të rrisë investimet në SHBA me 600 miliardë dollarë dhe do të shpenzojë 750 miliardë dollarë për energji.
Marrëveshja paraqitet si një pikë kthese në marrëdhëniet midis Uashingtonit dhe Brukselit.
Nuk ishte e lehtë të arrija në këtë pikë.Të dyja palët luajtën fort dhe asnjëra nuk ishte e gatshme të dorëzohej, por asnjëra nuk donte që negociatat të zvarriteshin përtej afatit të caktuar nga Trump, më 1 gusht.
Për vite me radhë, presidenti amerikan ka kundërshtuar ato që ai i sheh si praktikat e padrejta tregtare të Evropës.
Kundërshtimi i tij i parë është deficiti, domethënë se Amerika nuk është në një marrëdhënie të barabartë.
Vitin e kaluar, kjo do të thotë se SHBA-të blenë mallra me vlerë 236 miliardë dollarë nga BE-ja më shumë sesa shitën në bllokun evropian.
Trump mban një pikëpamje disi të thjeshtëzuar se është pasuria amerikane që po largohet nga vendi pa nevojë.
Realiteti është se tregtia ndërkombëtare është një çështje më komplekse.
Ankesa e tij e dytë ishte se rregulloret e rrepta të BE-së për gjithçka, nga makinat te pulat, e bëjnë më të vështirë për kompanitë amerikane të shesin produkte në BE sesa anasjelltas.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, pranoi se është e nevojshme të zgjidhet problemi i deficitit amerikan në marrëdhëniet tregtare të ndërsjella.
“Ne kemi marrëdhënie tregtare të shkëlqyera dhe me vëllim të madh. Pra, ato duhet të jenë më të qëndrueshme”, tha ajo, duke njoftuar marrëveshjen me SHBA-në.
Marrëveshja tregon sa serioz është Trump në lidhje me rinegociimin e mënyrës se si SHBA-të, ekonomia më e madhe në botë, bëjnë biznes me të gjithë të tjerët.
Duke pasur parasysh që BE-ja përbëhet nga 27 vende shumë të ndryshme, kjo dukej të ishte një nga marrëveshjet tregtare më të vështira të mundshme.
Marrëveshja me Brukselin erdhi disa ditë pasi SHBA-të arritën një tjetër marrëveshje të rëndësishme me Japoninë dhe marrëveshjet e mëparshme me Britaninë e Madhe, Vietnamin dhe Indonezinë.
Marrëveshje të tjera të mëdha që janë ende në tryezë janë me tre partnerët më të mëdhenj tregtarë të Amerikës – Meksikën, Kanadanë dhe Kinën.
Dhe me presidentin amerikan në një humor negociues, mund të ketë lajme më pozitive për ekonominë botërore në ditët në vijim.
Për herë të tretë brenda po aq muajsh, SHBA-ja dhe Kina po zhvillojnë negociata tregtare .
Pritjet janë në rritje që normat më të larta të ndërsjella tarifore të dy ekonomive më të mëdha në botë mund të pezullohen për 90 ditë të tjera.
Disa ditë më parë, Trump tha se Amerika po “shkojnë shumë mirë me Kinën” dhe la të kuptohej se pengesa kryesore në eksportin e metaleve të rralla të tokës është kapërcyer.
Me arritjen e skicave të përgjithshme të një marrëveshjeje me BE-në, negociatorët tregtarë të Uashingtonit janë në një pozicion të forcuar ndërsa hyjnë në raundin e tretë të negociatave me Pekinin.
Por Kina deri më tani ka ndjekur një qasje më të pakompromis sesa partnerët e tjerë tregtarë të SHBA-së.
Dhe nëse bisedimet midis dy ekonomive më të mëdha në botë dështojnë, tregtia globale mund të përballet me ndërprerje në muajt në vijim.
