Nga 12 tetori 2025, Bashkimi Evropian do të prezantojë Sistemin e Hyrjeve/Daljeve (EES) – një sistem dixhital për regjistrimin e hyrjeve dhe daljeve nga zona Shengen, i cili do të zëvendësojë vulosjen klasike të pasaportave. Ky ndryshim vlen për të gjithë qytetarët e vendeve jo-anëtare të BE-së, duke përfshirë Serbinë, Bosnjën dhe Hercegovinën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.
Sistemi i ri i hyrjes parashikon që në vend të vulës në pasaportën e tyre, udhëtarët do t’i nënshtrohen një kontrolli biometrik. Kjo përfshin marrjen e fotografisë së fytyrës, marrjen e gjurmëve të gishtërinjve dhe regjistrimin elektronik të informacionit personal dhe të udhëtimit.
Si funksionon EES?
EES regjistron informacionin e mëposhtëm:
- gjurmët e gishtërinjve
- foto fytyre
- informacion personal dhe udhëtimi
Të gjitha të dhënat do të futen në çdo hyrje dhe dalje nga Shengen. Sistemi synon të modernizojë kontrollin kufitar, të përshpejtojë kontrollet e pasagjerëve, të zvogëlojë keqpërdorimin e dokumenteve dhe të kontrollojë tejkalimet e afateve të qëndrimit.
Kroacia është ndër të parat që zbaton sistemin e ri.
Kroacia është shteti i parë anëtar i BE-së që është plotësisht gati për sistemin e ri të hyrjes, EES. Sipas një deklarate nga Ministria e Brendshme, sistemi do të funksionojë në të gjitha kalimet ndërkombëtare me vendet e treta, duke përfshirë kufijtë me Serbinë dhe Bosnjën dhe Hercegovinën, që nga 12 tetori.
Udhëtarët nga rajoni që hyjnë në BE nëpërmjet Kroacisë do të duhet të kalojnë nëpër një procedurë të re regjistrimi. Ministria e Brendshme Kroate paralajmëron për mundësinë e pritjeve më të gjata, veçanërisht gjatë sezonit turistik të verës, për shkak të kohës së nevojshme për përpunimin biometrik.
Rekomandime për udhëtarët
Për të shmangur problemet në kufij, udhëtarëve u këshillohet:
- kontrolloni nëse pasaporta e tyre është e vlefshme për një kohë të mjaftueshme
- Jini të përgatitur që të fotografoheni dhe të merrni gjurmët e gishtërinjve
- monitoroni situatën në kalime
Dallimi midis EES dhe ETIAS
Përveç EES, Bashkimi Evropian po prezanton edhe ETIAS (Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit) – një sistem elektronik aplikimi për udhëtarët nga vendet jashtë BE-së. Aplikimi dorëzohet në internet, me një tarifë prej 7 eurosh, dhe autorizimi është i vlefshëm për tre vjet. Ndryshe nga ETIAS, EES përfshin regjistrimin në çdo hyrje në BE, pa paguar tarifë, por me një kontroll biometrik të detyrueshëm që përfshin fotografimin dhe marrjen e gjurmëve të gishtërinjve.
Tranzicioni dhe zbatimi i plotë
Sistemi i ri do të futet gradualisht gjatë një periudhe gjashtëmujore nga fillimi i zbatimit. Pas periudhës së tranzicionit, vulat e pasaportave do të bëhen një gjë e së kaluarës dhe të gjitha të dhënat e udhëtimit do të ruhen ekskluzivisht në mënyrë dixhitale.
Ndryshimi do të prekë më shumë ata që udhëtojnë shpesh në BE për punë, studime ose vizita familjare, pasi procedurat do të jenë më të detajuara, por edhe më të sigurta. Sistemi EES sjell kontrolle kufitare më të shpejta, më moderne dhe më të sigurta, por edhe detyrime të reja për udhëtarët nga Serbia dhe rajoni. Përgatitja në kohë do të zvogëlojë mundësinë e vonesave dhe surprizave të pakëndshme në rrugë.
