Një ditë që filloi me pasiguri diplomatike për Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky përfundoi me një lehtësim të madh. Pas orësh takimesh në Uashington, të cilat përfshinin bisedime me Presidentin Donald Trump dhe udhëheqësit më të fuqishëm evropianë, ndodhi një pikë kthese kyçe. Sipas Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s Mark Rutte, u arrit një “përparim” pasi Trump shprehu gatishmërinë e tij për të marrë pjesë në garancitë e sigurisë për Ukrainën, raporton POLITICO .
Ky veprim shënon një epokë të re jo vetëm për marrëdhëniet SHBA-Ukrainë, por edhe për marrëdhënien personale të Zelensky-t dhe Trump dhe angazhimin e Amerikës me aleatët kryesorë transatlantikë. Megjithatë, në planin e brendshëm, situata mund të jetë më e ndërlikuar. Ndërsa detajet e garancive të sigurisë së SHBA-së janë ende të paqarta, dhe Zelensky po premton një zgjidhje brenda dhjetë ditësh, vetë ideja e një angazhimi të tillë mund të jetë përçarëse brenda lëvizjes MAGA të Trump.
Përfundimet kryesore të djeshme janë të qarta: me njoftimin e garancive të sigurisë, puna po përshpejtohet për të organizuar një takim midis Zelensky dhe Presidentit rus Vladimir Putin. Kancelari gjerman Friedrich Merz tha se takimi i tyre mund të zhvillohet brenda dy javëve të ardhshme.
Trump më pas njoftoi në rrjetet sociale se kishte ndërmend t’i bashkohej Putinit dhe Zelenskyt në një takim trepalësh për t’i dhënë fund luftës. “Optimizmi i presidentit tuaj duhet të merret seriozisht”, tha Presidenti francez Emmanuel Macron për NBC News. “Nëse ai mendon se mund të arrijë një marrëveshje, ky është një lajm i shkëlqyer dhe ne duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për të arritur një marrëveshje.”
Por pas dyerve të mbyllura, ndodhi një dinamikë edhe më interesante. Persona të brendshëm në rrethin e Trump kanë zbuluar detaje kyçe rreth takimeve diplomatike dhe kanë hedhur dritë të re mbi samitin e fundit midis Trump dhe Putin në Alaska.
Rivendosja e marrëdhënieve Trump-Zelensky
Ndryshimi në atmosferë ishte i dukshëm, nga lavdërimet e Trump për kostumin e Zelensky-t deri te qasja më e relaksuar e zëvendëspresidentit JD Vance. Atmosfera ishte në kontrast të fortë me takimin e dështuar në shkurt.
“Atmosfera midis presidentit dhe Zelenskit ishte e shkëlqyer”, tha një zyrtar i lartë i administratës. “Ajo që ndodhi në atë takim të parë në Zyrën Ovale është shumë larg nesh.” Ai shtoi se bisedimet pasuese ishin “vërtet produktive”.
Sipas një zyrtari të lartë të administratës, qëllimi i takimit të udhëheqësve evropianë ishte të përcillte një mesazh: “Ne jemi përgjegjës; ju do të miratoni çdo gjë që themi ne.” Shtëpia e Bardhë duket se është e kënaqur me rezultatin.
“Evropianët ishin pozitivë sot, por janë të lodhshëm”, tha zyrtari, duke shtuar: “Ata ishin vërtet të mirë. Nëse do t’i shikonit ato dy orë, do të thoshit: ‘Uau, kjo është si një familje e lumtur’. Por secili prej tyre ka gjënë e vet të vogël që dëshiron të arrijë. Kjo është më shumë një luftë evropiane sesa amerikane, por asnjëri prej tyre nuk i shtoi përpjekjet e tyre mjaftueshëm.”
Ai pranoi se të mblidheshin kaq shumë krerë shtetesh në një dhomë ishte sfiduese. “Ata janë mësuar të jenë në krye. Dhe kur i vendos shtatë prej tyre në një dhomë, merr atë që do të prisje. Por nuk ishte keq.”
Putin: Dua ta shoh Zelenskyn vetëm
Zyrtari i lartë zbuloi se kur Trump e telefonoi Putinin dhe i ofroi të bashkohej me një takim me Zelenskyn, ai mori një përgjigje: “Nuk je i detyruar të vish. Dua ta shoh vetëm”. Megjithatë, ekipi i Trump “filloi të punonte për këtë” dhe detyra e organizimit të takimit iu besua Steve Witkoff.
Takimi me Putinin në Alaska rezultoi vendimtar për negociatat e mëtejshme. “Pas Alaskës, ne ishim të entuziazmuar që Putini të paktën po fliste dhe se kishte shenja se mund të negocionim”, tha një zyrtar tjetër i lartë.
Shenja më e rëndësishme ishte gatishmëria e Putinit për të folur për garancitë e sigurisë, në vend që t’i refuzonte ato menjëherë. “Nëse Alaska nuk do të kishte pasur sukses dhe Putini nuk do të na kishte dhënë një mundësi të vogël, nuk do të kishim evropianë në Shtëpinë e Bardhë”, tha zyrtari. Për Putinin, ai tha: “Ai do të bëjë pazar, por kjo mundësi është e madhe”.
Mosmarrëveshjet ndërkombëtare mbi garancitë
Megjithatë, mbetet e paqartë se çfarë përfshin saktësisht angazhimi i SHBA-së. “Ne as nuk e kemi filluar atë diskutim, përveçse jemi zotuar për të marrë pjesë”, shpjegoi zyrtari i parë i lartë. “Pyetja është: ‘Kush merr pjesë në çfarë përqindjeje?’
Por presidenti është zotuar se ne do të jemi pjesë e saj. Pa detaje specifike.” Zyrtari beson se Trump mund ta bindë personalisht Putinin për marrëveshjen: “Nuk mendoj se Putini do t’u kushtonte vëmendje të tjerëve dhe nuk jam i sigurt nëse të tjerët do ta bënin këtë pa të.”
Problemi në shtëpi me lëvizjen MAGA
Të njëjtat garanci mund të krijojnë probleme për Trumpin në SHBA. Kur u pyet nëse kishte një vijë të kuqe në lidhje me dërgimin e paqeruajtësve amerikanë në Ukrainë, zyrtari i lartë u përgjigj: “Nuk mendoj se ka një vijë të kuqe”. Ai shtoi: “Presidenti Trump do të donte që evropianët të shtonin përpjekjet e tyre. Por mendoj se nëse pjesa e fundit e enigmës do të ishte të ishte pjesë e forcës paqeruajtëse për një periudhë kohore, ai do ta bënte këtë.”
Megjithatë, rezistenca tashmë po vjen nga mbështetësit e Trump. Steve Bannon, një nga njerëzit kryesorë të lëvizjes MAGA, paralajmëroi kundër garancive të sigurisë të SHBA-së në podkastin e tij. “Thjesht nuk e kuptoj se si ofrimi i një angazhimi të garancisë së sigurisë sipas Nenit 5 nga Shtetet e Bashkuara për Ukrainën është një fitore për Shtetet e Bashkuara”, tha Bannon.
Më vonë ai shtoi: “Presidenti Trump ka bërë më shumë se sa duhet për të bashkuar palët. Edhe një herë, ky është një problem evropian; ne kemi të gjithë ndikimin këtu. Nëse nuk e financojmë këtë, kjo ndalet.” Bannon shpreson që Trump “përfundimisht do të ndalojë së dëgjuari” avokatët e ndërhyrjes dhe “do të kuptojë se nuk mund të ketë garanci nga Shtetet e Bashkuara këtu, sepse kjo do të na lidhë në mënyrë të pazgjidhshme me këtë konflikt”.
“Kush merr meritat dhe kush e merr fajin?”
Ndërkohë, Trump tha në një postim në rrjetet sociale se “nënpresidenti JD Vance, Sekretari i Shtetit Marco Rubio dhe i dërguari i posaçëm Steve Witkoff po koordinohen me Rusinë dhe Ukrainën”.
Një nga zyrtarët theksoi rëndësinë e deklaratës: “Kjo është hera e parë që JD dhe Marco janë takuar së bashku për një çështje të rëndësishme të politikës së jashtme. Nëse janë JD, Marco dhe Witkoff, kush merr meritat dhe kush merr fajin nëse dështon? Ky mund të jetë testi i parë për vitin 2028.”
