Nga Vladimir Muçaj
Partia Socialiste, që dikur paraqitej si një forcë e gjallë politike me forume aktive dhe strukturë të gjerë organizative, sot po shndërrohet gjithnjë e më shumë në një parti thjesht elektorale, një makineri votash që ndizet vetëm në prag të zgjedhjeve dhe shuhet sapo ato kalojnë. Ky transformim është produkt i drejtpërdrejtë i modelit të udhëheqjes së Edi Ramës, i cili e ka personalizuar PS-në në atë masë sa ajo nuk funksionon më si parti politike, por si një zgjatim i liderit të saj.
Forumet e partisë nuk kanë më peshë reale. Ato janë kthyer në një dekor ku zyrtarizohen vendime që merren gjetkë, në një rreth shumë të ngushtë, ku baza dhe strukturat nuk kanë asnjë ndikim. Socialistët e thjeshtë, që dikur ndiheshin pjesë e një organizate ku zëri i tyre kishte vlerë, sot janë reduktuar në rolin e militantit që del në fushatë, ngjit posterë, shoqëron turmat dhe pas 25 prillit, 11 majit apo datës tjetër të zgjedhjeve, kthehet në shtëpi dhe nuk dëgjon më asgjë nga partia.
Selitë lokale, që duhej të ishin gjallë, të lidhura me qytetarët dhe problemet e tyre, janë kthyer në godina të heshtura. Edi Rama nuk i viziton, nuk i aktivizon, nuk i bën pjesë të procesit politik. Ato shërbejnë vetëm si magazina flamujsh dhe zyra mobilizimi gjatë fushatës. Një parti pa bazë funksionale, pa jetë politike të përditshme, nuk është më parti, por thjesht një trup i ngrirë që zgjohet vetëm kur bie gongu elektoral.
Mënyra si bëhen emërimet është tregues i qartë i këtij degradimi. Në PS nuk ka më karrierë politike përmes kontributit në parti, përmes kalimit nga forumet lokale në ato qendrore, përmes një procesi seleksionimi që të kalon nga baza te maja. Sot gjithçka varet nga lidhja personale me liderin, nga besnikëria dhe nga përdorimi pragmatik i figurave që shpesh s’kanë asnjë lidhje me jetën partiake. Ky model e bën partinë të parëndësishme për individin që aspiron pushtet: rëndësi ka vetëm lideri, jo organizata.
Në këtë kuadër hyn edhe një tjetër lëvizje e zgjuar e Ramës: tërheqja e specialistëve dhe figurave me profil të lartë nga radhët e opozitës, të cilët i ka promovuar më pas në poste drejtuese në qeveri apo institucione kyçe. Ky manovrim dobëson kundërshtarin politik, duke i marrë energjinë dhe ekspertizën, ndërsa për Ramën krijon imazhin e një lideri pragmatist që nuk njeh kufij partiakë kur bëhet fjalë për efikasitet dhe pushtet. Por ky pragmatizëm e bën PS-në edhe më të varur nga vullneti i një individi dhe e zhvesh nga çdo logjikë organizative apo ideologjike. Për militantët, kjo është një goditje e dyfishtë: ata ndihen të përjashtuar, ndërsa vendet drejtuese shkojnë tek të ardhurit nga jashtë.
Kjo ka prodhuar një PS që nuk i ngjan më vetes. Nuk ka ideologji, nuk ka debat, nuk ka jetë politike. Ka vetëm një lider që flet, që vendos, që përzgjedh dhe që përdor partinë si makineri për të siguruar mandatin tjetër. Ky është një model efikas për të fituar zgjedhjet, sepse centralizimi i jep energji dhe fokus, por është fatal për demokracinë e brendshme dhe për shëndetin afatgjatë të një partie që duhej të përfaqësonte një të majtë moderne shqiptare.
Në thelb, Edi Rama e ka kthyer PS-në në një parti elektorale të personalizuar. Një parti që jeton vetëm për zgjedhje dhe që pushon së ekzistuari në periudhën mes dy fushatave. Një parti ku nuk vendosin më forumet, por vendos vetëm një njeri. Një parti ku baza nuk dëgjohet, ku strukturat nuk pyeten, ku emërimet nuk burojnë nga kontributi, por nga besnikëria. Një parti që ka hequr dorë nga të qenit organizatë politike dhe është reduktuar në një instrument pushteti.
Dhe ky është një problem i madh. Sepse një parti që jeton vetëm për të fituar zgjedhje dhe jo për të ushtruar politikë reale, për të përfaqësuar qytetarët dhe për të prodhuar ide, është një parti e zbrazët. Një parti e tillë mund të fitojë sot, nesër, edhe pasnesër, por në fund humbet gjithçka që e bën një parti të vlefshme për shoqërinë. Dhe në këtë pikë, fitorja elektorale nuk është më sukses, por shndërrohet në dështimin më të madh të një partie politike.
