Polonia rrëzoi vetëm 4 nga 19 dronë rusë. Mediat lokale akuzojnë Ministrinë e Mbrojtjes për “indiferencë të habitshme” në sistemet kundër dronëve, ndërsa NATO mban konsultime urgjente.
Kryeministri polak Donald Tusk tha se gjatë natës pati 19 ndërhyrje me dronë në hapësirën ajrore polake, ku shumë prej tyre kishin hyrë nga Bjellorusia.
Ai vuri në dukje se katër dronë ka të ngjarë të jenë rrëzuar, i fundit në orën 6:45 të mëngjesit (04:45 GMT), sipas një raporti të Reuters .
Tusk konfirmoi se Polonia ka kërkuar zyrtarisht aktivizimin e Nenit 4 të Traktatit të NATO-s, i cili bën thirrje për konsultime midis aleatëve në lidhje me çështjet e sigurisë.
“Fakti që këto dronë, të cilët përbënin një kërcënim për sigurinë, u rrëzuan ndryshon situatën politike. Prandaj, konsultimet aleate morën formën e një kërkese zyrtare për të aktivizuar Nenin 4 të Traktatit të NATO-s”, tha ai.
Kryeministri shtoi se Polonia kërkon më shumë sesa mbështetje simbolike nga partnerët: “Polonia ka nevojë për më shumë sesa shprehje solidariteti dhe më shumë mbështetje nga aleatët.”
Në të njëjtën kohë, ai sqaroi se Polonia nuk është në luftë, por po përballet me situatën e saj më të rrezikshme që nga viti 1945: “Nuk ka arsye për të pretenduar se Polonia është në gjendje lufte, por është në një situatë më të afërt me konfliktin e armatosur që nga Lufta e Dytë Botërore.”
Neni 4 përcakton që anëtarët e NATO-s do të konsultohen sa herë që besojnë se territori, pavarësia politike ose siguria e tyre është nën kërcënim. Konsultime të tilla në Këshillin e Atlantikut të Veriut mund të çojnë në një vendim të përbashkët ose veprim të koordinuar.
Ndërkohë, Rusia i hodhi poshtë pretendimet e Polonisë. Andrey Ordash, i ngarkuari me punë i Rusisë në Poloni, i tha agjencisë shtetërore të lajmeve RIA se Varshava nuk ka paraqitur asnjë provë: “Ne i shohim akuzat si të pabaza. Nuk është paraqitur asnjë provë që këto dronë janë me origjinë ruse.”
Ordash konfirmoi se ishte thirrur nga Ministria e Jashtme e Polonisë.
Presidenti Volodymyr Zelensky shkroi në postimin e tij të fundit në Telegram se kishte marrë një raport të ri nga komandanti i Forcave Ajrore të Ukrainës.
“Po sqarojmë të gjitha të dhënat e disponueshme, duke analizuar detajet e këtij sulmi rus. Edhe natën, ushtria ukrainase i raportoi palës polake përmes kanaleve të duhura informacion në lidhje me lëvizjen e dronëve rusë”, tha ai.
Sipas Zelensky, të paktën dy dronë rusë që hynë në territorin polak gjatë natës kishin fluturuar nëpër hapësirën ajrore bjelloruse.
“Në total, të paktën disa dhjetëra dronë rusë lëvizën përgjatë kufirit të Ukrainës dhe Bjellorusisë dhe në rajonet perëndimore të Ukrainës, duke iu afruar objektivave në territorin e Ukrainës dhe, me sa duket, Polonisë”, shtoi ai.
Presidenti zbuloi se numri i dronëve rusë që kaluan në Poloni dhe depërtuan më thellë në territorin e saj mund të jetë më i lartë se sa u raportua fillimisht. Të dhënat e përditësuara sugjerojnë se rreth dy duzina dronë mund të kenë hyrë në hapësirën ajrore polake atë natë.
“Ukraina është e gatshme të zgjerojë bashkëpunimin tonë me partnerët për të mbrojtur me besueshmëri qiellin, në mënyrë që jo vetëm të shkëmbehen informacione ose inteligjencë, por edhe të kryhen veprime të përbashkëta në qiell për të garantuar sigurinë e fqinjëve. Rusia duhet të ndiejë se evropianët dinë si të mbrojnë veten”, tha Zelensky.
Ndërkohë, gazeta polake Rzeczpospolita raportoi se 23 dronë kishin kaluar në hapësirën ajrore polake. Gazeta theksoi se, duke pasur parasysh shkallën e shkeljes, është e vështirë të konsiderohet incidenti aksidental dhe se ka shumë të ngjarë të ketë qenë një operacion i qëllimshëm rus që synonte të testonte përgjigjen e Polonisë.
Gazeta kritikoi gjithashtu Ministrinë e Mbrojtjes Kombëtare të Polonisë, duke shkruar se gjatë një viti e gjysmë të kaluar ajo ka treguar “indiferencë të habitshme” ndaj zhvillimit të sistemeve kundër dronëve.
Rzeczpospolita kujtoi se modernizimi i sistemit SkyCTRL ishte ndalur nga një vendim i Këshillit të Modernizimit Teknik. Pavarësisht muajve të kërkimit dhe kostove që arrinin në qindra miliona zloty, sistemi në fakt u braktis.
Publikimi shtoi se megjithëse ushtria paraqiti një plan gjithëpërfshirës për të krijuar një sistem anti-dronë një vit e gjysmë më parë, nuk është bërë asnjë përparim për shkak të mungesës së fondeve.
Ai vlerësoi se Polonisë do t’i duheshin të paktën disa muaj të tjerë për të forcuar kapacitetin e saj për të zbuluar dronë të vegjël.
Bjellorusia tha se ushtria e saj rrëzoi dronë që hynë në hapësirën e saj ajrore gjatë sulmeve të fundit të Rusisë në Ukrainë. Shefi i shtabit të përgjithshëm Pavel Muraveiko pretendoi se dronët kishin “humbur gjurmët” për shkak të bllokimit dhe përgjimeve nga Moska dhe Kievi, dhe shtoi se Bjellorusia e kishte paralajmëruar Poloninë për objektet që po i afroheshin.
Polonia konfirmoi se avionët e saj u ngritën në ajër me aleatët e NATO-s dhe përdorën armë kundër “objekteve armiqësore”. Katër aeroporte, përfshirë Rzeszów dhe Varshavë, u mbyllën përkohësisht, duke vënë në rrezik disa rajone.
Një kanal monitorimi i lidhur me Ukrainën raportoi se më shumë se 10 dronë hynë në Poloni dhe nuk u kthyen më – një ngjarje e paprecedentë. Tusk e quajti atë një “provokim në shkallë të gjerë” nga Rusia.
Mediat lokale thanë se një dron goditi një shtëpi pranë kufirit me Bjellorusinë, duke dëmtuar një çati, por duke mos shkaktuar lëndime.
Incidenti përkoi me një nga sulmet më të rënda të Rusisë në muaj , duke synuar 15 rajone ukrainase, përfshirë Lvivin, 80 km larg Polonisë. Kievi paralajmëroi se Putini po “vë në provë Perëndimin” dhe u bëri thirrje aleatëve të vepronin, duke thënë se dronët rusë mund të “fluturonin edhe më thellë në Evropë”.
NATO ka regjistruar më parë dronë ose raketa të humbura, por kjo ishte hera e parë që një shtet anëtar raportoi se i rrëzoi ato.
