uk është sekret që Presidenti i SHBA-së, Donald Trump , synon të fitojë Çmimin Nobel për Paqen . Mbështetësit e tij thonë se ai e meriton atë tashmë, ndërsa kritikët e përqeshin përpjekjen e tij, duke i parë politikat e tij kontraverse si provë se ai nuk e meriton çmimin.
Kur Trump mori detyrën, dy nga konfliktet më të këqija të këtij shekulli ishin duke u zhvilluar : në Gaza dhe në Ukrainë . Megjithatë, në të dyja frontet, perspektivat për zgjidhje po duken në horizont.
Megjithatë, siç raporton CNN , nuk është ende e qartë nëse Trump dhe ekipi i tij mund ta arrijnë vërtet paqen. Por nëse ia dalin, komiteti i Nobelit mund dhe duhet ta njohë këtë arritje dhe t’i japë Trump çmimin e lakmuar.
Çfarë vlen për Ukrainën?
Pas nëntë muajsh manovrash politike dhe një vere takimesh me Putinin, Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë, si dhe një ofensive shkatërruese ruse që rezultoi në më shumë se 20,000 vdekje ruse dhe asnjë përfitim territorial, ka të ngjarë të shfaqet perspektiva e një marrëveshjeje, e cila mund të ketë dy elementët e mëposhtëm:
– Së pari , një garanci sigurie me angazhime nga SHBA-të dhe aleatët e NATO-s për të furnizuar ushtrinë ukrainase, si dhe për të lehtësuar mbrojtjen e territorit të saj kundër pushtimeve të mundshme në të ardhmen.
– Së dyti , disa shkëmbime tokash në Ukrainën lindore për të rivendosur sigurinë kufitare dhe për të vendosur kushtet për paqe të qëndrueshme.
Megjithatë, Ukraina nuk ka gjasa të miratojë ndonjë marrëveshje për shkëmbime territoresh pa garanci sigurie, ndërsa Rusia nuk duket e gatshme t’i japë fund luftës së saj shkatërruese pa ndonjë zgjidhje të hartës territoriale.
Një marrëveshje do të kërkonte qëndrueshmëri në furnizimet ushtarake për Ukrainën nga SHBA-të dhe NATO-ja, duke përfshirë mbrojtjen ajrore dhe raketat me rreze të gjatë veprimi. Nevojiten gjithashtu më shumë sanksione dhe presion ekonomik mbi Moskën. Pas Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së së fundmi në Nju Jork, Trump duket se e mbështeti këtë qasje, me pajisjet amerikane që arrijnë në Ukrainë përmes blerjeve nga aleatët e SHBA-së në NATO.
Nëse Shtëpia e Bardhë këmbëngul në këtë qasje më vendimtare, kjo do të rrisë shanset që Putinit të mos i mbetet zgjidhje tjetër veçse të bëjë një marrëveshje. Pra, nëse Trump mund të vazhdojë presionin mbi Moskën ndërsa formëson pikat kryesore të marrëveshjes, një zgjidhje është e mundur përpara se komiteti i Nobelit të vendosë për çmimin një vit nga tani.
Po çfarë po ndodh me luftën në Gaza?
Kur Trump hyri në Zyrën Ovale, ishte në fuqi një plan i administratës Biden për një armëpushim trefazor, që synonte t’i jepte fund luftës në Gaza.
Megjithatë, armëpushimi u prish pas fazës së parë në mars dhe gjatë gjashtë muajve të fundit, Izraeli ka kryer disa nga operacionet e tij më intensive ushtarake deri më sot. Ndërkohë, kriza humanitare në Gaza vazhdon, me Izraelin që bllokon kufijtë e Gazës për herë të parë.
Me situatën që mbizotëronte në enklavë dy javë më parë, perspektiva e dhënies së Çmimit Nobel për Paqen do të dukej e dyshimtë.
Por gjërat ndryshuan javën e kaluar, pasi Trump paraqiti një plan 20-pikësh për t’i dhënë fund luftës , me Izraelin që u thirr të linte mënjanë planet për të aneksuar ose pushtuar Gazën dhe Hamasin që u detyrua të hiqte dorë nga kontrolli i enklavës dhe të lironte të gjithë pengjet, të gjallë e të vdekur.
Ky plan i ngjan atij të parashikuar për Fazën 2 të marrëveshjes së janarit dhe ka marrë miratimin e Izraelit, si dhe mbështetjen e shteteve arabe dhe myslimane, përfshirë Arabinë Saudite, Katarin, Egjiptin, Jordaninë, Turqinë, Pakistanin dhe Indonezinë.
Kjo javë mund të zbulojë më në fund nëse Hamasi është plotësisht i përgatitur për të liruar pengjet. Por plani i Trump e bën të qartë se do të hyjë në fuqi pavarësisht nga ajo që thotë Hamasi për zonat që nuk i kontrollon më. Kjo mund të përshpejtojë përfundimin e luftës dhe të sjellë një realitet të ri për Gazën pa Hamasin, një kusht i domosdoshëm për paqe të qëndrueshme.
Në përgjithësi, SHBA-të tani kanë përcaktuar peizazhin për përfundimin e luftës në Gaza dhe rrugën drejt bashkëjetesës dhe paqes afatgjatë midis izraelitëve dhe palestinezëve.
Shumë nga klauzolat e saj janë parime të përgjithshme, por kërkesat janë të qarta: Hamasi duhet të lirojë të gjithë pengjet dhe të heqë dorë nga kontrolli i Gazës në këmbim të shumë të burgosurve palestinezë, një armëpushimi dhe tërheqjes së forcave izraelite.
Kushdo që dëshiron t’i japë fund kësaj lufte vdekjeprurëse dhe të tmerrshme duhet t’i bëjë thirrje Hamasit që të pranojë kushtet pa vonesë.
“Bileta” e Trump për në Oslo
Çmimi Nobel për Paqen jepet çdo vit më 10 dhjetor, datën kur vdiq Alfred Nobel në vitin 1896. Komiteti shpall fituesin dy muaj më parë – më 10 tetor. Trump shpreson sigurisht ta sigurojë çmimin këtë javë . Kjo është shumë e pamundur. Por viti i ardhshëm shënon 125-vjetorin e çmimit dhe Trump mund të konsiderohet një fitues i mundshëm.Megjithatë, është fakt se Trump dhe ekipi i tij kanë punuar për të krijuar kornizat që synojnë t’i japin fund të dy luftërave . Nëse ata tani mund të vazhdojnë në këtë drejtim dhe të mos e humbasin objektivin e tyre në vitin e ardhshëm (i cili mbetet kryesisht i pasigurt), atëherë Trump me të vërtetë do të ketë sukses në fitimin e Çmimit të 125-të Nobel për Paqen.cnn
