Aleksandër Çipa
Ne lindëm në të njëjtën lagje me emrin aq shumë përshtypjebërës Stefanel, në Himarë.
Qëndronim përditmërisht bashkë, deri në klasën e tetë. Shpesh ngatërroheshin fjalë të tij, por nuk ngatërrohej gjuha jonë.
Ai fliste atëhere dy gjuhë të cunguara.
Edhe shqipen me shumë mungesa, edhe greqishten me më shumë padijeni. Kishte fjalorin më të kursyer në të dy gjuhët. Më ngacmonte që unë dija aq mirë shqipen time dhe nuk kuptoja as modestisht, më të përgjithshmet fjalë të greqishtes.
Kaluan aq vite dhe unë i mësova të gjitha fjalët e greqishtes që dinte ai. Ai e kishte kapur gjithë shqipen për shkak të arsimimit dhe për shkak të komunikimit tonë të përbashkët deri në klasën e tetë të shkollës në Spile.
E doja, e dua dhe do ta dua si himariotin tim.
Shumë zemër dhe shpirtgjerë është. I vecantë!
Kishim 25 vite pa u takuar.
Ai prej ‘91 e deri më sot, u end nëpër Greqi, mandej disa vite në Gjermani e tashmë, prej 15 vitesh në SHBA…
U rrokëm si në sinqeritetin e fëminisë sonë në Stefanel, në Shpellën e Odiseut, në Lagjen Fushë, në Sfaio, në Konopica dhe sidomos në gjiret e Llamanit, Livadhit, Marac dhe në Spile…. Një mall i bukur mesoburrash!!!
U ulëm dhe ndenjëm më shumë se dy orë në të njëjtën tavolinë.
Unë me shqipen time dhe ai kalonte njëjtësisht sa nga shqipja, në greqishten e paplotë dhe herë pas here hidhte si kajmak nga një fjalë anglisht.
As që kishte ndërmend të mendonte për cilësinë dhe sidomos ngërcin e pacilësisë së gjuhëve që përdorte në bisedën tonë…
Unë edhe për shkak të profesionit, fiksoja cdo gjymtim ligjërimor të tij që shtonte aliazhin e fjalëve shqip-greqisht-anglisht. Herë pas here e ndiente se nuk e gjente fjalën dhe shtonte versionin e saj në anglisht, herë pas here dhe në greqisht dhe më pak herë në shqip. Dukej që e kishte shmangur dhe fshehur në përdorim shqipen nëpër botë.
Gjuhët, si mjeti për të mishëruar ligjërim dhe bashkëbisedim; kujtesën, mallin, rrëfimin, të shkuarën dhe lidhjen tonë si bashkëqytetas nga Bregu i Detit dhe Himara, ktheheshin në atë bisedë si mjete me aq mangësi, me aq diferencë dhe sidomos me aq ndryshueshmëri mes bijve të të njëjtit vis.
Unë meditoja për shqipen time, (që e dua, o Zot sa e dua!!!)! … dhe …
Gjuhët e tij, ato të fëminisë dhe këto të rritjes, të cilat artikuloheshin dhe ndiheshin aq varfër e më varfër, në gojën e tij…
Në mendjen time vijon ende të mbetet qasja e një refleksioni antropogjuhësor se si: Njerëzia nga i njëjti vis mund të mërgojë në këtë mënyrë dhe ndërsa mbeten të njëjta miqësia, jeta e shkuar, përkatësia entitare, por mund të tëhuajen dhe bëhen diametralisht të ndryshme, elementet unike të identitetit të tyre, sikundër gjuha….?!(?!?)
I shtrenjti bashkëlagjasi i fëminisë sime u nis sërish për në USA duke më përqafuar me aq mall dhe duke m’u ngatërruar për formulimin e lamtumirës, në aliazhin e gjuhëve të paplota që përdor, tash e sa kohë….
Unë lehtësisht i thashë: Mirëupafshim, i shtrenjti i fëminisë sime!!!!