Ish-presidenti francez, Nicolas Sarkozy, do të shkojë në burg të martën për një skemë për të siguruar financim nga Libia për fushatën e tij presidenciale të vitit 2007, duke e bërë atë ish-udhëheqësin e parë të një vendi të BE-së që kryen dënimin me burg.
Sarkozi, president i krahut të djathtë i Francës nga viti 2007 deri në vitin 2012, u dënua për komplot në fund të shtatorit lidhur me një plan që diktatori i ndjerë libian Muamar Gadafi të financonte fushatën e tij zgjedhore.
Ish-burri i shtetit, i cili apeloi vendimin dhe dënoi “padrejtësinë”, do të burgoset në burgun La Santé të Parisit.
“Nëse ata me të vërtetë duan që unë të fle në burg, do të fle në burg – por me kokën lart”, u tha ai gazetarëve pas vendimit më 25 shtator.
Sarkozi do të jetë udhëheqësi i parë francez që do të burgoset që nga Philippe Pétain, kreu i shtetit kolaboracionist nazist i regjimit të Vichy-t të Francës, i cili u burgos pas Luftës së Dytë Botërore.
Kushtet e mbylljes
Ai ka të ngjarë të vendoset në njërën nga qelitë prej nëntë metrash katrorë në krahun e izolimit të burgut, thanë punonjësit e burgut për AFP.
Kjo do ta pengonte Sarkozinë të ndërvepronte me të burgosur të tjerë ose të bënte foto të të burgosurit të famshëm me një nga shumë celularët e futur kontrabandë brenda, thanë ata, duke kërkuar anonimitet sepse nuk lejohen të flasin me gazetarët.
Në izolim, të burgosurve u lejohet të dalin nga qelitë e tyre për një shëtitje në ditë në një oborr me sipërfaqe disa metra katrorë.
“Vështirësi e jashtëzakonshme e punës”
Nuk është e qartë se sa gjatë do të qëndrojë Sarkozi në burg.
Kryetarja e trupit gjykues, Nathalie Gavarino, tha gjatë dënimit të Sarkozisë se krimet ishin të “rëndësishme” dhe për këtë arsye urdhëroi që ai të burgoset edhe nëse ai apelon.
Megjithatë, avokatët e Sarkozisë pritet të kërkojnë lirimin e tij sapo ai të shkelë në burg, një proces që do të zgjasë rreth dy muaj.
Një gjykatë mund të vendosë kundër lirimit të një ish-presidenti nga burgu nëse, për shembull, e konsideron këtë si të vetmen mënyrë për të parandaluar manipulimin e provave ose frikësimin e dëshmitarëve.
Nëse jo, ai mund të urdhërojë lirimin e tij nën mbikëqyrjen e gjykatës ose arrest shtëpiak me një byzylyk elektronik.
Derisa të merret vendimi i gjykatës, Sarkozi duhet të kalojë kohë kryesisht vetëm.
Probleme ligjore
Sarkozi është përballur me një sërë problemesh ligjore që kur humbi rizgjedhjen në vitin 2012.
Ai u dënua në dy gjyqe të ndara.
Në të parin, ai kishte vuajtur dënimin duke mbajtur një byzylyk elektronik për përpjekje për t’i shantazhuar një gjyqtari. Byzylyku iu hoq pas disa muajsh në maj.
Në të ashtuquajturin “rasti libian” që përfundoi me një dënim me burg, prokurorët pretenduan se ndihmësit e tij, duke vepruar me autoritetin e tij dhe në emër të tij, bënë një marrëveshje me Gadafin në vitin 2005 për të financuar në mënyrë të paligjshme fushatën e tij fitimtare presidenciale dy vjet më vonë.
Hetuesit besojnë se Gadafit iu premtua në këmbim ndihmë për të rivendosur imazhin e tij ndërkombëtar, pasi Perëndimi fajësoi Tripolin për rrëzimin e një aeroplani në vitin 1988 mbi Lockerbie të Skocisë dhe një tjetër mbi Niger në vitin 1989, gjë që vrau qindra pasagjerë.
Megjithatë, vendimi i gjykatës nuk e pranoi përfundimin e prokurorit se Sarkozy mori ose përdori fonde për fushatën e tij.
Ai u lirua nga akuzat për përvetësim të fondeve publike libiane, korrupsion pasiv dhe financim të paligjshëm të një fushate zgjedhore.
Mbështetje dhe kritikë
Sarkozisë iu hoq dekorata më e lartë e Francës, Legjioni i Nderit, pasi u dënua për korrupsion.
Një në gjashtë persona që jetojnë në Francë besojnë se dënimi i fundit me burg është “i drejtë”, sipas një ankete me më shumë se 1,000 të rritur të kryer nga firma e sondazheve Elabe.
Por Sarkozi ende gëzon njëfarë popullariteti në të djathtën franceze.
Djali i tij, Louis Sarkozy, i cili shkruan për një gazetë të ekstremit të djathtë dhe po kandidon për kryetar bashkie në Francën jugore, u bëri thirrje njerëzve të shtunën që të “vijnë dhe të tregojnë mbështetje” për të atin jashtë shtëpisë së tij të martën në mëngjes.
Kryetari i trupit gjykues në gjyqin për konspiracion mori kërcënime me vdekje pas vendimit muajin e kaluar, duke e shtyrë Presidentin Emmanuel Macron t’i quante publikisht sulme të tilla “të papranueshme”.
Të burgosurit e famshëm në La Santé
Midis njerëzve të tjerë të famshëm që u ndaluan në La Santé është militanti venezuelian Ilich Ramirez Sanchez, i njohur edhe si Carlos Çakalli, i cili që atëherë është transferuar.
Kohët e fundit, agjenti francez i modës Jean-Luc Brunel, një bashkëpunëtor i ngushtë i amerikanit të dënuar për krime seksuale Jeffrey Epstein, u gjet i vdekur në një qeli në burgun La Santé në vitin 2022.
Ai u akuzua për përdhunim të të miturve.
