Mbështetja e SHBA-së ka mbaruar dhe financimi i BE-së është bllokuar, duke e detyruar Ukrainën të mbështetet në një ‘ekonomi lufte’ në dështim në Moskë që po degradon, i thanë analistët Institutit Hudson.
UASHINGTON, DC – Aleatët perëndimorë kanë krijuar një boshllëk kritik financiar për mbrojtjen e Ukrainës, duke e lënë potencialisht Kievin pa miliarda dollarë ndihmë të nevojshme për gjysmën e parë të vitit 2026, sipas analistëve ekonomikë që folën të enjten në Institutin Hudson, një grup ekspertësh me seli në Uashington.
Dr. Anders Åslund, një bashkëpunëtor i lartë në Forumin e Botës së Lirë të Stokholmit, e karakterizoi mungesën financiare si “një boshllëk të madh financiar tani për tani, gjë që është plotësisht e papranueshme”.
Ai theksoi se SHBA-të kanë “ndërprerë të gjithë ndihmën për Ukrainën” që nga janari dhe Këshilli Evropian “thjesht dështoi” të miratojë paketat e ardhshme të financimit.“Tani i takon Evropës të ofrojë rreth 100 miliardë dollarë ndihmë të huaj për Ukrainën, e cila është e nevojshme për ta mbajtur Ukrainën në jetë”, deklaroi Åslund, duke konfirmuar shkallën e jashtëzakonshme të mbështetjes së kërkuar.
Strategjia e luftës së gjatë dhe ekonomia e luftës e Rusisë nën presion
Analistët sugjeruan se qëllimi strategjik i Rusisë ka ndryshuar nga arritja e një fitoreje të shpejtë ushtarake në mbështetjen e një lufte të zgjatur rraskapitëse që Vladimir Putin mund ta mbajë politikisht.
Åslund argumentoi se përfundimi i konfliktit do të paraqiste sfida të brendshme për Putinin nga veteranët që kthehen, duke deklaruar: “Argumenti im i madh është se për Putinin, është më mirë me një luftë të keqe sesa me një paqe të mirë.”
Ai i hodhi poshtë fjalët e Moskës për një armëpushim si “thjesht fjalë boshe”, duke pohuar se qëllimi përfundimtar i Putinit mbetet ta shohë Ukrainën “të zhdukur nga harta”.
Panelistët argumentuan se sanksionet ndaj Rusisë po kryejnë një “shtrydhje të ngadaltë”, duke gërryer sistematikisht burimet e Moskës dhe duke imponuar vendime politikisht të ndjeshme.
Volodymyr Lugovskyy, kryetar i Departamentit të Ekonomisë në Universitetin e Indianës, e riformuloi debatin duke pyetur: “Çfarë do të kishte bërë [ose] arritur Rusia pa sanksione në nivel global dhe në Ukrainë?”
Ai arriti në përfundimin se pa sanksione, Kremlini “ka më pak burime për të shpenzuar në të gjitha këto vende dhe për të përhapur ndikimin e tij ndërkombëtar”.
Åslund e karakterizoi situatën aktuale si stagflacion, duke vënë në dukje: “Ekonomia ruse është mediokre, një përqind rritje këtë vit dhe në të ardhmen, tetë përqind inflacion tani.”
Në mënyrë kritike, ai theksoi gjithashtu se për herë të parë që nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë, “Rusia nuk po e rrit buxhetin e saj ushtarak”.
Stresi financiar dhe fiskal
Thelbi i vështirësisë financiare qëndron në dy “pika mbytëse” kryesore: shterimi i fondeve shtetërore dhe rritja e kostos së financimit të luftës.
Lugovskyy vlerësoi se asetet likuide të fondit sovran të luftës të Rusisë – Fondit të saj të Pasurisë Kombëtare – janë zvogëluar nga afërsisht 200 miliardë dollarë në vetëm 35 miliardë dollarë.
Për të mbuluar deficitin buxhetor në rritje, Rusia ka rritur taksën mbi vlerën e shtuar (TVSH) nga 20% në 22%.
Åslund vuri në dukje se kjo masë siguron që “popullata ruse të paguajë shumë drejtpërdrejt për luftën”. Ai gjithashtu e përshkroi veprimin e Kremlinit për të detyruar bankat shtetërore të blejnë obligacione qeveritare si “shtypje parash në mënyrë indirekte”.
Ndërkohë, Lugovskyy raportoi se pagesat e larta të rekrutimit – dikur deri në “35,000 dollarë, pra kjo është ekuivalente me tre vjet e gjysmë të pagës mesatare ruse” – janë ulur në “10,000 dollarë”, duke sinjalizuar një presion serioz në financimin e luftës.
Energjia, rreziku politik dhe “pikat e mbytjes”
Dobësia e dytë kryesore është sektori i eksportit të energjisë në Rusi, ku kufijtë e fitimit po tkurren për shkak të varësisë nga tregjet e reja dhe të largëta.
Lugovskyy vuri në dukje ironinë operacionale: “Rusia tani në fakt importon karburant, apo jo? Pra, ajo eksporton naftë bruto, por në fakt importon karburant.”
Åslund theksoi ndjeshmërinë e infrastrukturës ruse të naftës: “Eksportet ruse të naftës janë shumë të ndjeshme.” Ai pohoi se sulmet ukrainase ndaj këtyre objekteve janë “sanksioni më efektiv, që Ukraina të bombardojë të gjitha objektet në Rusi”.
Ky presion financiar po ushtron ndikime të drejtpërdrejta në stabilitetin politik. Åslund argumentoi se konflikti është ekzistencial për Putinin personalisht, pasi “Nëse Rusia humbet luftën, çfarë do të ndodhë? Putini do të humbasë pushtetin.”
Ai e krahasoi atë me luftën e Ukrainës për mbijetesë: “Ukraina nuk mund ta përballojë humbjen e luftës, atëherë vendi do të pushojë së ekzistuari.”
Lugovskyy paralajmëroi se sapo qeveria të mbarojë fondet, ajo mund të detyrohet të mbështetet te rekrutët më të lirë në vend të mercenarëve të shtrenjtë, gjë që “në fakt do t’i rrisë këto rreziqe politike” brenda vendit. Ai e përmblodhi kurthin politik me fjalë të ashpra: “Në Rusi, dobësia është e rrezikshme”.
Ndërsa vullneti politik për mbështetje të drejtpërdrejtë financiare mund të jetë duke u zbehur, analistët konfirmuan se sanksionet ekzistuese po e degradojnë ndjeshëm aftësinë e Rusisë për të zhvilluar luftë.
Ata sugjeruan që Perëndimi mund të shkaktojë “më shumë dhimbje” duke sanksionuar rafineritë në Kinë, Indi dhe Turqi që përpunojnë naftë bruto ruse, dhe duke marrë masa të ashpra ndaj “flotës në hije” të cisternave që transportojnë naftë ruse. Lugovskyy gjithashtu sugjeroi që çmimi maksimal i naftës mund të ulet në mënyrë agresive nga 60 dollarë në 50 ose 45 dollarë.
Kërcënim për sigurinë në Evropë
Analiza përfundoi me një paralajmërim në lidhje me implikimet afatgjata të sigurisë të një fitoreje ruse.
Åslund theksoi se për Ukrainën, lufta mbetet ekzistenciale dhe paralajmëroi se një Ukrainë e nënshtruar do t’i jepte Rusisë “potencialin e madh ushtarak të Ukrainës”, duke e lënë Evropën “plotësisht të cenueshme”.
“Për Evropën, është vërtet një çështje ekzistenciale që Ukraina duhet ta fitojë këtë luftë, përndryshe Evropa nuk ka asnjë lloj sigurie”, tha Åslund.
Analistët ranë dakord se presioni i vazhdueshëm ekonomik perëndimor dhe mbështetja financiare për Kievin janë të nevojshme për të rritur kostot e brendshme të luftës mjaftueshëm lart, sa të nxisin potencialisht trazira politike në Rusi.
“Nuk është e nevojshme ta mposhtim Rusinë në terren. Është e nevojshme ta mposhtim Rusinë në shtëpi”, deklaroi Åslund troç. Ai lëshoi një paralajmërim të ashpër për pasojat e lodhjes nga ndihmat, duke vënë në dukje: “SHBA-të nuk bëjnë absolutisht asgjë për Ukrainën dhe Evropa nuk bën mjaftueshëm.”
