Në Marseje , qytetin më multikulturor të Frances , një brez i ri restorantesh “solidaires”, siç quhen ndryshe, po e ripërcaktojnë gastronominë e lartë, duke kombinuar kuzhinën gurme me solidaritetin social për njerëzit që nuk kanë mundësi të paguajnë.
Pas fasadës së zbukuruar të restorantit “Le République” në Marsejë, klientëve u shërbehet dreka. Si meze vjen qefull i tymosur me gjalpë kopre deti, duke kujtuar historinë e qytetit bregdetar francez. Pas saj vjen djathi i tymosur me kashtë dhe miell orizi, i cili nxjerr në pah shijet e Provencës përreth. Turistët dhe vendasit shijojnë përbërësit organikë të përgatitur nga shefi i kuzhinës me yje Michelin, Sébastien Richard.
Por “Le République” është një restorant gourmet mjaft i veçantë . Së pari, stafi përfshin një ish-të burgosur. Së dyti, rreth 40% e klientëve paguajnë vetëm një euro për menunë me tre pjata. Dhe, së fundmi, shumë klientë nuk kanë qenë kurrë më parë në një restorant.
“Le République” është një restorant solidariteti social dhe është një nga rreth 10 të këtij lloji në Marsejë.
Shembuj të tjerë përfshijnë L’ Après M , një ish-McDonald’s që u krijua nga stafi i tij i pushuar nga puna kur u mbyll franchisa e ushqimit të shpejtë. Grupi i ish-punonjësve bleu ndërtesën dhe e rihapi atë si një restorant shoqëror , duke shërbyer hamburgerë gourmet të krijuar nga një shef kuzhine me tre yje Michelin, të shoqëruar nga rep algjerian , ndërsa gjithashtu ofronte një shërbim falas të shpërndarjes së ushqimit të shëndetshëm për njerëzit në nevojë.
Restoranti më i ri i këtij lloji në Marsejë është “Chaleur” , i cili u hap në qershor 2025.
“Kur e vizitova, ishte plot me klientë që shijonin supë të ftohtë me trangij, midhje, fiq dhe fara kungulli të pjekura. Një vakt i bollshëm me verë kushton rreth 25 euro. Megjithatë, nëse një klient shpjegon se është në një situatë të vështirë financiare, mund të shijojë të njëjtën menu me një zbritje prej vetëm 8 eurosh . Në të gjithë Marsejën, çmimet ndryshojnë në varësi të filozofisë së secilit restorant. Disa, si “Le République”, punojnë me organizata bamirësie për të subvencionuar vakte me vlerë një euro, ndërsa të tjerë, si “Chaleur”, veprojnë në bazë të pretendimit të klientit për gjendjen e tyre financiare”, komenton një gazetar i BBC-së.
Dhe pyetja që lind është kjo: meqenëse “Chaleur” është një restorant me ushqim të shijshëm dhe shumë klientë, pse të mos i shfrytëzojë në maksimum fitimet e tij?
“Mirësia është një mënyrë egoiste për të thënë se dua të ndiej kënaqësi nga ajo që bëj ”, thotë bashkëthemeluesi i Chaleur, Raphael Renier. “Ajo që na mbush është të dimë se puna jonë kontribuon në ndërtimin e marrëdhënieve dhe në ndihmën e njerëzve.”
Ekipi i restorantit u shërben rregullisht kafe ekspreso njerëzve të pastrehë në zonën më të gjerë dhe së fundmi dhuroi 300 vakte për punëtorët në grevë.
Bashkëthemeluesja e Chaleur, Nosika Roux, beson se vetë historia e Marsejës ndihmon në shpjegimin e popullaritetit të këtyre restoranteve. Rreth 2,600 vjet migrim në rajon – duke përfshirë kolonistët grekë në epokën klasike, hebrenjtë iberianë dhe armenët – e kanë bërë Marsejën një nga qytetet më multikulturore dhe fetare tolerante në Francë.
«Si rezultat, ekziston një mënyrë e vërtetë bashkëjetese që nuk mendoj se ekziston në Paris apo Londër», tha Roux. «Njerëzit ndihen të detyruar të ndihmojnë një në pesë banorë të Marsejës që kanë lindur jashtë vendit».
