Kërcënimi nga jugu

Baku: furnizimet me gaz në Evropë dhe ushtria më e mirë në rajon

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg nuk ka qenë në Kaukazin e Jugut për katër vjet. Gjatë kësaj kohe, shumëçka ka ndryshuar: Azerbajxhani ka rifituar Karabakun, në Armeni flitet për rishikim të aleancës me Rusinë dhe qeveria gjeorgjiane po përpiqet të injorojë destabilizimin e situatës në Detin e Zi për të mos irrituar Moskën.

Stoltenberg filloi turneun e tij me Azerbajxhanin, një vend me status të paangazhuar që nuk është anëtar i CSTO dhe nuk aspiron zyrtarisht të anëtarësohet në NATO, por mban marrëdhënie të mira me Rusinë dhe gjithashtu ka marrë pjesë në mënyrë të qëndrueshme në Partneritetin për Paqe të NATO-s. programi dhe misionet e NATO-s që nga viti 1994 në Kosovë dhe Afganistan.

Së fundi, aleatët strategjikë të Azerbajxhanit përfshijnë Turqinë , një vend i NATO-s me ushtrinë e dytë më të madhe në aleancë. Në të njëjtën kohë, mbështetja e fuqishme e Turqisë i solli Baku jo vetëm fitoren në Karabakh, por edhe ndërlikoi marrëdhëniet e saj me vendet evropiane, veçanërisht me Francën, e cila sot qëndron në anën e Jerevanit dhe krijon probleme për udhëheqjen e Azerbajxhanit në botën ndërkombëtare. arenën.

Stoltenberg u përpoq qartë të zbusë këtë konflikt dhe tha se tani Azerbajxhani dhe Armenia kanë mundësinë për të “arritur paqe të qëndrueshme pas shumë vitesh konflikti”. “Unë vetëm mund t’ju bëj thirrje që të shfrytëzoni këtë mundësi dhe të arrini në një marrëveshje paqeje të qëndrueshme me Armeninë,” citon Sekretari i Përgjithshëm në faqen e internetit të NATO-s. “Paqja në këtë rajon është shumë e rëndësishme jo vetëm për njerëzit dhe vendet tuaja, por edhe për sigurinë e Atlantikut të Veriut,” tha ai .

Në përgjigje, Presidenti Ilham Aliyev tha se “si rezultat i rivendosjes së integritetit territorial të Azerbajxhanit… palët janë shumë afër një përparimi”, që “do të nënkuptojë fillimin e paqes së shumëpritur në Kaukaz”.

“Numri i tyre do të rritet. Komisioni Evropian e quan Azerbajxhanin partnerin e tij të besueshëm dhe furnizuesin pan-evropian të gazit”, theksoi Aliyev.

Në vitin 2023, Azerbajxhani në fakt hyri në pesë furnizuesit më të mëdhenj të gazit të gazsjellësit në Evropë, dhe deri në vitin 2030, Baku planifikon të organizojë furnizime me energji elektrike në vendet evropiane të pellgut të Detit të Zi.

Jens Stoltenberg është i vetëdijshëm për potencialin e Azerbajxhanit – ai vizitoi Bakun në rangun e Ministrit Norvegjez të Energjisë në vitet ’90.

Sot, tashmë si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s, Stoltenberg foli për Ukrainën në të gjitha vendet e rajonit, falënderoi për mbështetjen që i është dhënë dhe bëri thirrje për intensifikimin e përpjekjeve: “Nevojitet mbështetje shtesë, sepse situata në Ukrainë është jashtëzakonisht e vështirë”.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s kaloi dy ditë në Baku dhe u takua jo vetëm me Ilham Aliyev, por edhe me ministrin e Jashtëm Jeyhun Bayramov dhe ministrin e Mbrojtjes Zakir Hasanov.

Sipas mediave të Azerbajxhanit, Hasanov “informoi Stoltenberg për reformat në ushtrinë e Azerbajxhanit”.

Si rezultat, Stoltenberg njoftoi marrëveshjen për një dokument të ri kornizë për bashkëpunimin midis NATO-s dhe Azerbajxhanit. Ai gjithashtu e quajti Azerbajxhanin një “partner të NATO-s”, pavarësisht nga fakti se vendi “është jashtë çdo aleance ushtarake”. Por deri vonë, Suedia dhe Finlanda gjithashtu nuk ishin anëtarë të NATO-s.

“Ne respektojmë vendimin sovran të Azerbajxhanit. Por kur bëhet fjalë për vende si Finlanda dhe Suedia, ata kanë braktisur neutralitetin. Në këtë rast, dyert e aleancës janë të hapura për ta, dhe kjo nuk do të thotë një zgjerim agresiv i NATO-s në Lindje. Kjo do të thotë se vendet e vendosura në lindje të NATO-s duan të jenë pjesë e organizatës dhe ne i konsiderojmë si aleatët tanë”, tha Stoltenberg në një intervistë për televizionin azerbajxhanas.

Tbilisi: situata në Detin e Zi dhe zgjedhjet e Putinit

Irakli Kobakhidze, i cili së fundmi u bë kryeministër, u takua tashmë me Stoltenberg në shkurt të këtij viti, gjatë vizitës së tij në Bruksel – tradicionalisht e para për çdo udhëheqës të Gjeorgjisë, vendit më pro-evropian në rajon. Integrimi në BE dhe NATO janë synimet e politikës së jashtme të vendit të shkruara në kushtetutë.

Pas kësaj, në raportin vjetor mbi aktivitetet e aleancës , të paraqitur më 14 mars, Stoltenberg e quajti Gjeorgjinë “një nga partnerët më të afërt të NATO-s që kërkon anëtarësimin në aleancë”. Dhe në këtë rast, fqinji i Gjeorgjisë, Turqia, luan një rol të rëndësishëm në afrimin me aleancën. “Disa ditë më parë, një fregatë ushtarake turke ishte në Batumi. <…> Ky është një shembull i bashkëpunimit në rajon”, vuri në dukje Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s në një konferencë në Tbilisi.

Në parim, Stoltenberg tha atë që gazetarët, komentuesit politikë dhe qytetarët e zakonshëm në Gjeorgji kanë dëgjuar shumë herë, 80% e të cilëve kanë ëndërruar që vendi t’i bashkohet aleancës për shumë vite:

Ndërsa statusi kandidat i Gjeorgjisë në BE vitin e kaluar mund të ndihmojë për t’iu afruar qëllimit, Stoltenberg tha se ishte një mundësi e shkëlqyer për të “rritur…stabilitetin dhe prosperitetin” dhe “ndjekja e anëtarësimit në BE shkon paralelisht me përpjekjet për t’u bërë një i plotë Aleat i NATO-s”.

Me qeveritë e Gjeorgjisë dhe Ukrainës që grinden vazhdimisht, Stoltenberg në Tbilisi vuri në dukje problemet e tyre më të rëndësishme të përbashkëta: “mbajtja e zgjedhjeve presidenciale ruse në pjesët e pushtuara të Gjeorgjisë dhe Ukrainës është plotësisht e paligjshme” dhe vetë zgjedhjet “nuk ishin qartësisht as të lira. as i sinqertë”.

“Rusia vazhdon të ndjekë ambiciet perandorake. Gjeorgjia përballet me sfida komplekse të sigurisë. Dhe në Ukrainë, situata në fushën e betejës mbetet e vështirë”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s dhe bëri thirrje për “rritje të mbështetjes për Ukrainën”.

Ai kujtoi se aleatët e NATO-s ofrojnë 99% të të gjithë ndihmës ushtarake për Ukrainën, dhe Gjeorgjia po pret mijëra refugjatë ukrainas dhe po ofron ndihmë jetike humanitare dhe financiare.

“Në të njëjtën kohë, ne mund dhe duhet të bëjmë më shumë për të ndaluar ciklin e agresionit rus”, është i bindur Stoltenberg.

Një fushë tjetër që shqetëson NATO-n dhe duhet të jetë me interes për Gjeorgjinë është siguria në Detin e Zi.

“Lufta ruse ka kërcënuar lirinë e lundrimit në Detin e Zi dhe furnizimet globale të ushqimit. Por me mbështetjen tonë, Ukraina u kundërpërgjigj, duke shkatërruar ose dëmtuar një pjesë të konsiderueshme të flotës ruse të Detit të Zi. Sukseset e Ukrainës e kanë lejuar atë të rifillojë furnizimin me grurë, gjë që është jetike për ekonominë e saj dhe sigurinë globale të ushqimit”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s.

Pasi përmendi se Gjeorgjia dhe NATO kanë filluar të punojnë më ngushtë së bashku përmes një programi individual partneriteti në fushat e menaxhimit të krizave, sigurisë kibernetike, inxhinierisë ushtarake dhe komunikimeve të sigurta, Stoltenberg kaloi në çështjet ku bashkëpunimi nuk është vendosur aq mirë – reformat që Ëndrrat e qeverisë gjeorgjiane” ende premton të ndodhë. NATO po tregon qartë se do të monitorojë zgjedhjet parlamentare të Gjeorgjisë këtë tetor.

“Është e rëndësishme që Gjeorgjia të vazhdojë reformat e brendshme, duke forcuar vlerat demokratike dhe shtetin e së drejtës. Duke përfshirë mbajtjen e zgjedhjeve parlamentare të lira dhe transparente”, theksoi Stoltenberg .

Sekretari i Përgjithshëm, natyrisht, ishte diplomatik dhe nuk e kritikoi hapur qeverinë gjeorgjiane. Por, Irakli Kobakhidze në konferencë vuri në dukje problemet që po përjeton sot Evropa.

“Gjeorgjia është një partner i besueshëm i NATO-s… Sot në Evropë është një periudhë e vështirë plot sfida. Rendi ndërkombëtar i bazuar në rregulla po ndryshon rrënjësisht. Ideja e një Evrope të bashkuar, të lirë dhe paqësore është nën kërcënim. Dhe në këtë situatë të vështirë, është jashtëzakonisht e rëndësishme që komuniteti ndërkombëtar të tregojë unanimitet dhe një përkushtim të fortë ndaj parimeve të së drejtës ndërkombëtare”, tha kryeministri gjeorgjian.

Konferenca përfundoi dhe Kobakhidze ende nuk tha asgjë për perspektivat e Gjeorgjisë në samitin e ardhshëm të NATO-s në Uashington këtë vit, as për faktin se Rusia krijoi shpejt një bazë të re ushtarake pranë qytetit të Ochamchire në Abkhazi, duke thelluar portin atje për të lëvizur. në këtë anë të Detit të Zi me anijet e tyre luftarake nga Novorossiysk i pasigurt. Vetë Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s i dënoi planet e tilla ruse në nëntor të vitit të kaluar . Përpara një takimi me ministrat e mbrojtjes të BE-së, Stoltenberg tha se Rusia ishte detyruar “të shkonte në mbrojtje pasi ukrainasit sulmuan me sukses objektet detare në Krime”, kështu që “Rusia tani po kërkon një alternativë”.

Ndërkohë, mediat gjeorgjiane publikuan dje një video nga Ochamchire, ku shihet se baza e re ushtarake në port është pothuajse e përfunduar. Droni regjistroi kazerma të reja, depo karburanti dhe shumë rërë të shkarkuar në bregdet, që do të thotë se ushtria ruse ka shumë të ngjarë të jetë e angazhuar në thellimin e portit. Udhëheqja ruse do të dërgojë këtu anijet e mbijetuara nga Krimea, numri i të cilave është ulur ndjeshëm pas sulmeve të suksesshme nga dronët ukrainas.

Ekspertët thonë se porti i Ochamchire mund të strehojë shtatë deri në tetë nëndetëse dhe katër deri në pesë anije.

Kështu, Rusia merr një levë tjetër presioni ndaj Gjeorgjisë. Por deri tani e vetmja që flet për këtë në qeverinë gjeorgjiane është presidentja me kompetenca simbolike, Salome Zurabishvili. Stoltenberg u takua me të në Tbilisi.

Opozita u zemërua që as kryeministri dhe as kreu i Ministrisë së Jashtme të Gjeorgjisë nuk e ngritën temën e portit në Ochamchira gjatë negociatave me Stoltenberg. Kritikët e qeverisë arritën në përfundimin se bashkëpunimi me NATO-n nuk është qëllimi i ëndrrës gjeorgjiane. Kryeministri as që premtoi se do të bënte reformat që kërkojnë partnerët e tij, theksuan deputetët e opozitës.

Në të njëjtën kohë, disa deputetë nga partia në pushtet gjithashtu nuk ishin të lumtur: disa udhëheqës të Ëndrrës Gjeorgjiane e vlerësuan vizitën e Stoltenberg në mënyrë mjaft ironike:

“Ne presim që në fund ai të sjellë një datë dhe të thotë se kur Gjeorgjia do të bëhet anëtare e NATO-s dhe siguria jonë do të mbrohet”, tha parlamentari Irakli Zarkua.

Përveç takimeve me udhëheqjen e Gjeorgjisë, Stoltenberg në Tbilisi arriti të japë një intervistë për shërbimin gjeorgjian të Radio Liberty dhe të vlerësojë zgjedhjet presidenciale që po zhvilloheshin ato ditë në Federatën Ruse. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s shpjegoi pse nuk do ta telefonojë Putinin me urime.

“ Zgjedhjet në Rusi nuk ishin as të lira dhe as të drejta,” tha ai. Ata konfirmojnë se Rusia është një shoqëri autoritare. Nuk ka opozitë të vërtetë. Ata që kanë guximin t’i rezistojnë Presidentit Putin ose detyrohen të ikin, jetojnë jashtë, dërgohen në burg ose disa prej tyre vriten, siç e pamë me Alexei Navalny. Ne kemi parë gjithashtu përpjekje për të mbajtur zgjedhje në territoret e okupuara të Gjeorgjisë dhe Ukrainës, dhe kjo është një shkelje e rëndë e ligjit ndërkombëtar. Pra, rezultatet e këtyre zgjedhjeve u manipuluan, dhe sigurisht nuk jam i befasuar.

— Pra, Putini nuk duhet të presë një telefonatë nga ju për ta uruar për fitoren e tij bindëse?

– Jo, sepse këto nuk janë zgjedhje të vërteta.

Jerevani: një lamtumirë e gjatë për CSTO

Ndalesa e fundit e turneut ishte Jerevani, ku Stoltenberg erdhi për herë të parë gjatë mandatit të tij si Sekretar i Përgjithshëm, të cilin, meqë ra fjala, e mban që nga viti 2014, pra për dhjetë vjet.

Armenia, ndryshe nga Gjeorgjia dhe Azerbajxhani, është ende anëtare e Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) të krijuar nga Rusia. Përkundër faktit se gjatë një viti e gjysmë, Jerevani është ftohur aq shumë drejt sigurisë kolektive nën kujdesin e Rusisë, saqë ka filluar të flasë për mundësinë e largimit nga organizata, kryeministri armen Nikol Pashinyan e ka ende të vështirë të thotë se kur. kjo mund të ndodhë.

Në të njëjtën kohë, Jerevani ngriti çështjen e këshillimit të pranisë së rojeve kufitare ruse në aeroportin e tij Zvartnots dhe praktikisht bllokoi përdorimin e kartave bankare të sistemit rus të pagesave Mir.

Nuk është për t’u habitur që në një takim me Stoltenberg, Pashinyan deklaroi se “Jerevani është i interesuar të vazhdojë të zhvillojë dialogun politik me NATO-n dhe të zgjerojë partneritetet si me NATO-n ashtu edhe me vendet anëtare individuale”.

“Në dritën e ngjarjeve që kanë ndodhur në rajonin tonë, është jashtëzakonisht e rëndësishme që Armenia të forcojë nivelin e rezistencës dhe të zhvillojë potencialin e duhur mbrojtës”, argumenti i Pashinyan dukej mjaft i çuditshëm, duke pasur parasysh se aleanca nuk ka ndërhyrë kurrë në situatën në Karabak dhe nuk ka gjasa ta bëjë këtë në të ardhmen.

Megjithatë, situata në Karabak praktikisht nuk lë hapësirë ​​për manovrim për udhëheqjen armene: pak para vizitës së Stoltenberg, Pashinyan vizitoi fshatrat e rajonit të Tavushit, në kufi me Azerbajxhanin, ku tha se në lidhje me “procesin e përcaktimit dhe demarkacionit të kufiri midis Armenisë dhe Azerbajxhanit”, katër fshatra armene do të bien nën kontrollin e Azerbajxhanit, përndryshe Azerbajxhani “mund t’i pushtojë ato me forcë”.

Fshatrat në rajonin e Tavushit dhe vizita e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s u lidhën në një tërësi nga Ministria e Jashtme ruse.

“Në çfarë gjatësie e kanë sjellë këtë çështje kuratorët e rinj nga Bashkimi Evropian, NATO dhe Uashingtoni? Ju lutemi vini re: kjo deklaratë nuk është në asnjë mënyrë e lidhur me Rusinë. Kjo është kompetencë ekskluzive e autoriteteve aktuale në Jerevan dhe rezultat i konsultimeve të tyre me perëndimorët”, shkroi përfaqësuesja zyrtare e Ministrisë së Jashtme ruse Maria Zakharova në kanalin e saj Telegram .

Është fakt se pjesa më e madhe e vizitës në Jerevan mund të ishte fshehur si nga shtypi ashtu edhe nga partnerët rusë të Armenisë. Prandaj, çdo fjalë e Stoltenberg në Jerevan u perceptua me anësi – Pashinyan madje duhej të justifikonte Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, i cili tha se ishte “mirënjohës ndaj Armenisë për solidaritetin e saj në çështjen e Ukrainës”. Duke iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve në parlament, Pashinyan tha se Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s “nuk ishte i detyruar të koordinonte me autoritetet deklaratën se Armenia është në solidaritet me Ukrainën”.

“Ajo që z. Stoltenberg tha publikisht për solidaritetin tonë [me Ukrainën] mund të vlerësohet ndryshe nga njerëzit. Në këtë ambient të tensionuar mund të shfaqen zyrtarë nga palë të ndryshme dhe të bëjnë deklarata të pakëndshme për palën tjetër.

Sekretari i shtypit i presidentit rus Dmitry Peskov foli edhe për rezultatet e udhëtimit të Stoltenberg në Kaukazin e Jugut . Ai arriti në përfundimin se NATO po përpiqet të zgjerojë praninë e saj në Kaukaz, gjë që nuk do të shtojë stabilitet në rajon. Dhe kjo është “e dukshme me sy të lirë”.

“Ne jemi të vetëdijshëm për aspiratat e përgjithshme të NATO-s për të konsoliduar praninë e saj në Kaukaz… Ekziston gjithashtu një kuptim që përpjekjet e NATO-s për të zgjeruar disi ndikimin dhe praninë e saj nuk ka gjasa të shtojnë stabilitetin në Kaukaz dhe parashikueshmërinë e situatës,” Kommersant citon fjalimin e Peskov gjatë një telefonate për shtyp.

Në të njëjtën kohë, Peskov pajtohet se vendet e Kaukazit kanë të drejtë sovrane për kontakte të tilla. Rusia, tha ai, “po monitoron nga afër situatën, por synon të fokusohet në marrëdhëniet dypalëshe dhe instrumentet e bashkëpunimit me vendet e rajonit”.