Nën sloganin “Planeti kundër plastikës”, sot është Dita e Tokës. Qëllimi është tërheqja e vëmendjes ndaj rreziqeve shëndetësore të shkaktuara nga ndotja e krapinjve, por edhe ndaj dëmeve që plastika i shkakton mjedisit. Një theks i veçantë i kushtohet mbrojtjes së foshnjave, të cilët janë më të ekspozuar ndaj efekteve të dëmshme të mikroplastikës.
Organizata jofitimprurëse që merret me Ditën e Tokës, Earthday.org, nisi një peticion duke u bërë thirrje Kombeve të Bashkuara dhe organizatave qeveritare të miratojnë një marrëveshje globale për plastikën që do t’i detyronte të gjithë të kenë të njëjtat standarde dhe të reduktonin prodhimin e plastikës me të paktën 60 për qind deri në vitin 2040.
Kërkesat përfshijnë gjithashtu parimin që prodhuesi paguan, që do të thotë se prodhuesit dhe shitësit e plastikës do të jenë përgjegjës për parandalimin e dëmtimit të mjedisit ose shëndetit si dhe kompensimin e tij.
Moda e shpejtë është një nga burimet më të mëdha të mikroplastikës
Një nga burimet më të mëdha të mikroplastikës është moda e shpejtë. Kjo industri prodhon mbi 100 miliardë veshje në vit. Njerëzit tani blejnë 60 për qind më shumë rroba sesa 15 vjet më parë, dhe çdo veshje përdoret mesatarisht për gjysmën e kohës.
Sipas të dhënave të kësaj organizate, 85 për qind e veshjeve përfundojnë në landfille apo inceneratorë dhe vetëm një për qind riciklohet.
Gjithashtu, pabarazia sociale dhe moda e shpejtë janë të ndërthurura drejtpërdrejt, për shkak të kushteve shfrytëzuese të punës, pagave të ulëta dhe punës së përhapur të fëmijëve.
Organizata e sipërpërmendur bën thirrje për investime në teknologji dhe materiale inovative për të ndërtuar një të ardhme pa plastikë.
Plastika ndahet në mikroplastikë (grimca deri në pesë milimetra në diametër) dhe nanoplastikë (deri në një mikrometër), duke çliruar kimikate toksike që përfundojnë në ushqimin që hamë, ujin që pimë dhe ajrin që thithim. Nanoplastika mund të hyjë në qarkullimin e gjakut dhe hulumtimet kanë vërtetuar praninë e saj në zemrën, mushkëritë dhe trurin e kafshëve dhe njerëzve.
Foshnjat janë më të ekspozuara ndaj efekteve të dëmshme të mikroplastikës
Foshnjat janë më të ekspozuara ndaj rreziqeve shëndetësore të shkaktuara nga mikroplastika si dhe aditivët plastikë. Edhe një dozë e vogël mikroplastike ose aditivësh ka një ndikim më të madh në trupin e foshnjave sesa të rriturit.
Aktivitete të tilla si kafshimi dhe zvarritja rrisin gjasat që mikroplastika të hyjë në trupin e fëmijës. Foshnjat vendosin shishe, lodra dhe sende të tjera në gojë. Gjithashtu, mikroplastika mund të gjendet në pluhur ose materiale në dysheme dhe fëmija mund t’i thithë ato.
Ndikimi negativ i mikroplastikës tek foshnjat përfshin efekte të mundshme në zhvillimin neurologjik, sistemin imunitar dhe funksione të tjera jetësore, çrregullime hormonale dhe probleme me tretjen, si acarimi i zorrëve dhe reduktimi i përthithjes së lëndëve ushqyese.
Ekspozimi ndaj mikroplastikës mund të dëmtojë shëndetin riprodhues të foshnjave më vonë në jetë, duke përfshirë problemet e mundshme me fertilitetin dhe organet riprodhuese.
Disa studiues sugjerojnë se mikroplastika ka pasoja për shëndetin mendor të foshnjave, duke treguar për një lidhje të mundshme me çrregullime të tilla si çrregullimi i hiperaktivitetit të deficitit të vëmendjes (ADHD) dhe autizmi.
Është edhe më shqetësuese që foshnjat janë të ekspozuara ndaj mikroplastikës dhe aditivëve kimikë të lidhur edhe para lindjes. Në hulumtimet e fundit, mikroplastika janë gjetur brenda placentës dhe në qumështin e gjirit.
OKB për ndotjen plastike
Zgjidhja e problemit të ndotjes plastike kërkon një qasje gjithëpërfshirëse në nivele të ndryshme të shoqërisë, nga individët tek industria dhe qeveritë. Sesioni i katërt i Komitetit Ndërqeveritar Negociator të Kombeve të Bashkuara do të mbahet në Otava nga data 23 deri më 29 prill, me qëllim hartimin e një instrumenti ligjor ndërkombëtar kundër ndotjes plastike.
