Sistemi i hyrjes dhe daljes nga BE, një sistem i automatizuar i TI-së për regjistrimin e udhëtarëve nga vendet jo anëtare të BE-së, do të hyjë në fuqi më 10 nëntor. Pjesa e parë përfshin një regjistrim të thjeshtë përpara hyrjes në BE, ndërsa pjesa e dytë është më komplekse, me pagesë dhe përfshin lëshimin e një leje hyrjeje. Dilema kryesore për udhëtarët është se sa kohë do të jetë e vlefshme leja dhe nëse duhet ta rinovojnë atë çdo herë përpara çdo udhëtimi.
Qytetarët e rreth 60 shteteve, përfshirë edhe Serbinë, u interesuan shumë për lajmet për sistemin e ri të hyrjes në Bashkimin Evropian. Është një sistem i përbërë nga dy pjesë, dhe pjesa e parë e tij, e njohur më mirë si EES, fillon të punojë tashmë më 10 nëntor dhe do të shërbejë – për regjistrimin e pasagjerit për udhëtim plotësisht pa pagesë. Është një sistem i automatizuar për regjistrimin e hyrjes dhe daljes nga BE. Do të kërkohet një regjistrim i thjeshtë përmes aplikacionit dhe faqes së internetit së bashku me dokumentin e udhëtimit.
Megjithatë, një procedurë shumë më komplekse i pret udhëtarët nga mesi i vitit 2025, kur fillon zbatimi i hapit të dytë të sistemit, i njohur si EITAS. Kjo përfshin lëshimin e një leje udhëtimi dhe nuk është vetëm një aplikim udhëtimi, por edhe një kontroll pasagjeri.
Sa do të zgjasë leja e hyrjes?
Leja ETIAS do të jetë e vlefshme për tre vjet ose derisa të zëvendësohet dokumenti i udhëtimit për të cilin dikush ka aplikuar. Formulari i bashkëngjitet dokumentit të udhëtimit, që do të thotë se ai vlen vetëm me pasaportën me të cilën bëhet aplikimi për hyrje. Një pasaportë e re nënkupton një aplikim të ri. Nëse ETIAS paguhet dhe miratohet për udhëtim në një vend, ai është gjithashtu i vlefshëm për një tjetër.
Autorizimi ETIAS nuk do të thotë që një person mund të qëndrojë në BE për më shumë se 90 ditë në një periudhë gjashtëmujore ose të punojë në BE. Udhëtari do të jetë në gjendje të hyjë dhe të dalë nga BE sa herë të dëshirojë dhe të udhëtojë në çdo destinacion brenda zonës Shengen gjatë periudhës së vlefshmërisë së lejes për sa kohë që ata respektojnë afatin kohor të specifikuar.
Si të aplikoni
Për t’u regjistruar është e nevojshme të shënoni numrin e kartës, periudhën e vlefshmërisë, informacionin për personin në emër të të cilit është lëshuar kartela, si dhe numrin treshifror CVV/CVC të printuar në anën e pasme të kartës pranë nënshkrimin e pronarit. Llogaria duhet të ketë shumën e kërkuar të parave të konvertuara në monedhën vendase.
Tarifa prej shtatë eurosh nuk do ta paguajnë personat nën 18 dhe mbi 70 vjeç, bashkëshortët/partnerët e regjistruar dhe fëmijët e shtetasve të BE-së dhe vendeve të Shengenit, si dhe fëmijët e bashkëshortëve/partnerëve që vijnë nga jashtë BE-së.
Një aplikim “grupi” nuk do të jetë i mundur, pra në rastin e një udhëtimi familjar, çdo anëtar do të duhet të aplikojë për ETIAS veç e veç.
Sistemi ETIAS do të jetë i disponueshëm në gjuhët e vendeve anëtare, përfshirë kroatishten, dhe sistemi do të pranojë vetëm shkronja latine. Udhëtari do të jetë në gjendje të ndalojë plotësimin e aplikacionit, të ruajë ndryshimet dhe të vazhdojë të vendosë të dhëna brenda 48 orëve.
Pse u krijua sistemi?
Sistemi i ri EES u vendos për t’i bërë bazat anëtare të BE-së më të lidhura, për të lehtësuar gjurmimin e kohës dhe vendit të qëndrimit dhe për të siguruar që udhëtarët të mos qëndrojnë më shumë se 90 ditë në një periudhë gjashtëmujore.
Një nga synimet e masave të reja është të vështirësojë hyrjen e kriminelëve apo terroristëve në BE me pasaporta false, pasi kontrollet biometrike do të kryhen sa herë që kalojnë kufirin.
Pasagjerët nuk do të paguajnë tarifë për marrjen e të dhënave biometrike.
Kontrollet e të dhënave biometrike do të forcohen në mesin e vitit 2025 dhe data e saktë nuk është përcaktuar.
Sisteme të ngjashme tashmë janë prezantuar nga Shtetet e Bashkuara, Kanadaja dhe Australia.
