Pak ditë para përvjetorit të sulmit terrorist në Banjska, që rezultoi me vdekjen e një polici të Kosovës dhe tre sulmuesve serbë të lidhur me një grup terrorist, presidenti serb Aleksandar Vuçiq u përpoq të dramatizonte sërish situatën.
Më 13 shtator ai mbajti një konferencë që e shpalli 72 orë përpara.
Vuçiq shpesh përdor shprehjen “Unë do t’i drejtohem popullit” sa herë që lind një sfidë e rëndësishme politike, duke e zgjatur qëllimisht situatën e tensionuar për disa orë, në mënyrë që të shfaqet dhe të përsërisë të njëjtat gënjeshtra të vjetra, sipas një analize të Institutit Robert Lansing.
Pasi dështoi në aneksimin e pjesës veriore të Kosovës duke sulmuar Banjskën, Vuçiq me sa duket po përpiqet të vazhdojë të manipulojë qytetarët serbë në Kosovë.
Mendohet se sulmi në Banjskë është orkestruar nga shteti serb në përpjekje për të aneksuar pjesën veriore të Mitrovicës.
Në vendngjarje, përveç armëve të rënda, janë sekuestruar fotografi dhe dokumente që lidhin shtetin serb me grupin terrorist që kreu sulmin, lider i të cilit është ish-nënkryetari i Listës Serbe, Milan Radoiçiq.
Radoiçiq, i cili pranoi përgjegjësinë për sulmin, njihet për lidhjen e tij të ngushtë me Vuçiqin.
Ndërkohë, komuniteti serb në Kosovë vazhdon të shfrytëzohet nga qeveria Vuçiq, aq sa në vitin 2021 popullata serbe në Kosovë inkurajohet të organizojë bojkot të organizuar ndaj institucioneve të Kosovës.
Serbët që refuzojnë të zbatojnë urdhrat e bojkotit të Vuçiqit shpesh etiketohen si tradhtarë ose akuzohen për pabesi ndaj qeverisë serbe.
Siç pritej, Vuçiq nuk dha ndonjë ide të re thelbësore në konferencën e fundit për ata që ranë dakord të jepnin dorëheqje nga institucionet e Kosovës.
Në vend të kësaj, ai paraqiti një sërë kërkesash të përshtatura si parakushte për qeverinë e Kosovës për të mundësuar vazhdimin e dialogut mes dy kombeve.
E ashtuquajtura “lista e dëshirave” e Vuçiqit duket të jetë një lëvizje strategjike që synon të ruajë mbështetjen e brendshme, veçanërisht në mesin e serbëve të Kosovës që ende i besojnë atij.
Qeveria e Serbisë miratoi me shpejtësi masat e propozuara nga Vuçiq dhe urdhëroi zbatimin e tyre.
Kryeministri i Serbisë, Millosh Vuçeviq, ka bërë të ditur se Kuvendit të Serbisë do t’i paraqitet kërkesa për shpalljen e paligjshme të të gjitha veprimeve që konsiderohen se janë në kundërshtim me marrëveshjet ndërmjet palëve negociuese, të cilat datojnë që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës.
Radoiçiq ka qenë nën sanksionet e SHBA-së dhe Britanisë së Madhe për një kohë të gjatë për shkak të pjesëmarrjes së tij në krimin e organizuar ndërkombëtar.
Interpoli në fund të vitit të kaluar kishte lëshuar fletarrest për Radoiçiqin, të cilin e kishte kërkuar Ministria e Punëve të Brendshme të Kosovës.
Megjithatë, në tetor, Gjykata e Lartë në Beograd refuzoi kërkesën e prokurorit për paraburgimin e Radoiçiqit dhe e liroi atë. Besohet se ai banon lirisht në Serbi.
Pavarësisht thirrjeve të përsëritura nga komuniteti ndërkombëtar për të kërkuar përgjegjësi për sulmin në Banjska, Beogradi zyrtar deri më tani ka refuzuar të pranojë përgjegjësinë.
Presidenti Vuçiq përmendi vetëm minimalisht bashkëpunëtorin e tij Radoiçiq, duke pranuar praninë e tij në Serbi një vit më parë.
Në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, Vuçiq përdori një ton mbrojtës dhe iu referua çështjeve që nga ndërhyrja e NATO-s në Kosovë e deri te ndalimi i qarkullimit të dinarit serb në Kosovë.
Këto përpjekje duket se synojnë të largojnë vëmendjen nga incidenti i Banjskës dhe roli i shtetit serb në atë sulm.
Mbyllja e fundit e disa institucioneve paralele serbe nga autoritetet e Kosovës, të cilat konsiderohen të paligjshme dhe antikushtetuese, ka përkeqësuar tensionet mes Serbisë dhe Kosovës.
Krahas ekspertëve ndërkombëtarë, Beogradi i cilësoi këto veprime si “akte kriminale” me synim “përzënien e serbëve”.
Për shkak të veprimeve të njëanshme dhe të pakoordinuara me partnerët evropianë, Kosovës iu vendosën sanksione nga Bashkimi Evropian, nga ana tjetër, refuzimi i Serbisë për t’iu bashkuar sanksioneve të Bashkimit Evropian kundër Rusisë e pozicionoi atë si një mjet strategjik në përpjekjet e Rusisë për destabilizimin e rajonit.
Ndërsa Serbia zyrtarisht pretendon se aspiron anëtarësimin në BE, ky synim gjithnjë e më shumë duket si një fasadë që i lejon Vuçiqit të mbajë marrëdhënie të favorshme si me fuqitë perëndimore ashtu edhe me Rusinë, përfundon analiza.
