Shkruan: Drizan ShALA
Narrativa politike/sigurisë e Serbisë në raport me Kosovën karakterizohet nga një ndërthurje komplekse e faktorëve historikë, kulturorë dhe gjeopolitikë, të nënvizuar nga një komponent i rëndësishëm i luftës hibride. këto veprime kanë evoluar gjatë dekadave, veçanërisht pas shpërbërjes së Jugosllavisë në vitet 1990 dhe shpalljes së mëvonshme të pavarësisë nga Kosova në vitin 2008.
Konteksti historik
- **Pretendimet historike**:
Serbia e sheh Kosovën si një djep të identitetit të saj kombëtar, historikisht i rëndësishëm për kulturën serbe dhe krishterimin ortodoks. Ky tregim historik me rrënjë të thella përdoret shpesh për të justifikuar pretendimet e Serbisë mbi territorin.
- **Tensionet etnike**:
Narrativa historike ndërlikohet më tej nga tensionet etnike ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë, të cilat u përshkallëzuan gjatë viteve 1990 duke çuar në luftëra dhe vuajtje të konsiderueshme njerëzore, duke përfshirë spastrimin etnik.
Narrativë Politike
- **Refuzimi i Pavarësisë**:
Serbia e ka refuzuar vazhdimisht shpalljen e pavarësisë së Kosovës, duke e konsideruar atë si të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar. Ky refuzim i ka rrënjët si në argumente legaliste ashtu edhe në ndjenjat nacionaliste.
- **Dialogu dhe Përpjekjet për Normalizim**:
Pavarësisht nga refuzimi të pavarësisë së Kosovës, Serbia është angazhuar në bisedimet e ndërmjetësuara nga BE-ja që synojnë normalizimin e marrëdhënieve. Narrativa shpesh thekson dëshirën për dialog, por gjithashtu e portretizon Serbinë si viktimë të politikave perëndimore që gjoja favorizojnë interesat shqiptare.
- **Mbrojtja e komuniteteve serbe**:
Serbia e pozicionon veten si mbrojtëse e pakicës serbe në Kosovë, duke argumentuar se ka përgjegjësi për të mbrojtur të drejtat e tyre dhe trashëgiminë kulturore. Ky tregim përdoret për të justifikuar një sërë veprimesh, nga avokimi politik deri te mbështetja për institucionet paralele.
Dinamika Hybrid Warfare
Koncepti i luftës hibride përfshin një sërë strategjish që kombinojnë forcën ushtarake konvencionale me luftën e parregullt, operacionet kibernetike, fushatat e dezinformimit dhe përmbysjen politike. Qasja e Serbisë ndaj Kosovës mund të analizohet përmes thjerrëzës së luftës hibride në disa mënyra:
- **Fushata dezinformuese**:
Serbia ka shfrytëzuar mediat dhe platformat online për të shpërndarë narrativa që delegjitimojnë qeverisjen e Kosovës. Kjo përfshin portretizimin e autoriteteve të Kosovës si të korruptuara ose të paaftë, duke minuar kështu kredibilitetin e tyre si brenda ashtu edhe ndërkombëtar.
- **Subversioni politik**:
Serbia është akuzuar për mbështetjen e fraksioneve politike në Kosovë që janë dashamirës ndaj Beogradit, duke tentuar kështu të destabilizojë qeverinë e Kosovës nga brenda. Kjo mund të përfshijë financimin e partive politike ose inkurajimin e ndarjeve etnike.
- **Operacionet kibernetike**:
Në peizazhin bashkëkohor të sigurisë kibernetike, ka pasur pretendime për operacione kibernetike që synojnë minimin e institucioneve shtetërore në Kosovë. Sulmet në faqet e internetit të qeverisë ose shpërndarja e informacionit të rremë mund të konsiderohen pjesë e kësaj qasjeje hibride.
- **Dobësitë në qeverisje**:
Strategjia e luftës hibride e Serbisë shfrytëzon shumë dobësitë ekzistuese në strukturat politike dhe institucionale të Kosovës. Çështjet si korrupsioni, vështirësitë ekonomike dhe trazirat sociale mund të përkeqësohen për të destabilizuar Kosovën dhe për të zvogëluar pozitën e saj ndërkombëtare.
Konteksti gjeopolitik
- **Ndikimi perëndimor**:
Serbia shpesh e kornizon narrativën e saj në kontekstin e një lufte më të gjerë gjeopolitike, duke pohuar se fuqitë perëndimore kanë interes të minojnë sovranitetin e Serbisë për të zgjeruar ndikimin e tyre në Ballkan.
- **Aleancat Ruse**:
Në këtë narrativë, Serbia pozicionohet si partnere e Rusisë, e cila gjithashtu nuk e njeh pavarësinë e Kosovës. Kjo aleancë i ofron Serbisë mbështetje diplomatike dhe një kundër-narrativë ndaj asaj që ajo e percepton si hegjemoninë perëndimore në rajon.
- **Stabiliteti Rajonal**:
Serbia i paraqet veprimet e saj si vendimtare për ruajtjen e stabilitetit në Ballkanin Perëndimor, duke pohuar se çdo njohje e pavarësisë së Kosovës do të krijonte një precedent të rrezikshëm për lëvizjet secesioniste gjetkë.
Përfundim
Narrativa politike/sigurisë e Serbisë në lidhje me Kosovën është e shumanshme dhe e ndërthurur thellë me ankesat historike, identitetet etnike dhe dinamikat bashkëkohore gjeopolitike.
Përdorimi i taktikave hibride të luftës shton një shtresë kompleksiteti, duke i mundësuar Serbisë të ndjekë objektivat e saj në Kosovë, ndërsa veprimet e saj i inkuadron si mbrojtëse ose mbrojtëse të interesave serbe.
Ndërsa Serbia dhe Kosova lundrojnë në marrëdhëniet e tyre të diskutueshme, ndërveprimi ndërmjet diskursit tradicional politik dhe strategjive hibride ka të ngjarë të vazhdojë të formësojë të ardhmen e rajonit.
Pra, bazuar në të dhënat zyrtare për të vizualizuar situatën e sigurisë në katër komunat veriore, sulmet ndaj personave zyrtarë, neni 402 i Kodit Penal të Kosovës, është e qartë se Serbia i mbështet këto sulme me narrativa politike, por edhe i përdor si presion në arenën ndërkombëtare për të minimizuar praninë policore të Republikës së Kosovës në veri të vendit në një marrëveshje të re për pjesën e sigurisë.
Prandaj sulmet e tilla ndaj personave zyrtarë do të shtohen dhe për këtë niveli politik vendor duhet të ngrejë zërin si masë parandaluese para se mekanizmi të ndërmarrë veprime represive sipas autorizimeve, por edhe duke ruajtur rendin dhe ligjin në veri të vendit për çdo shteti qytetar. Dhe mos ja t’i japim Serbisë këtë mundësi për të goditur Policinë e Republikës së Kosovës.
