Rusia ka ndërprerë furnizimin me gaz në Moldavi, duke përfshirë rajonin e Transnistria të kontrolluar nga Rusia, duke shkaktuar një krizë energjetike dhe humanitare që do të shpaloset gjatë janarit.
Ukraina ndaloi tranzitin e gazit rus në Evropë duke mos rinovuar një kontratë me kompaninë shtetërore ruse të energjisë Gazprom më 1 janar 2025. Por Gazprom paralajmëroi Moldavinë për një ndalim të furnizimit të saj më 28 tetor të vitit të kaluar, shkroi BBC .
Arsyeja e deklaruar në një letër drejtuar kompanisë shtetërore të gazit të Moldavisë Moldovagaz ishte një “borxhi i akumuluar” dhe mospërmbushja e pagesave, sipas BBC.
Moldavia u përgatit për mbylljen e gazit, por Transnistria nuk e bëri.
Kjo tashmë ka provokuar humbjen e 75,000 vendeve të punës, ndalimin e prodhimit të të gjitha fabrikave në rajon dhe fillimin e një krize të mundshme humanitare.
Çfarë ndodhi në Transnistria pasi Rusia ndaloi furnizimin me gaz
Në mëngjesin e parë të vitit 2025, furnizimi me gaz rus u ndërpre plotësisht për të gjitha termocentralet dhe gjithë sektorin privat në qytetet Transnistriane, shkruante European Pravda në komentin e saj .
Sipas raportimeve, gazi mbeti vetëm në ndërtesat e vjetra të banimit ku përdorimi i tij është kufizuar në soba me gaz dhe në disa objekte kritike – si pjesë spitalesh dhe disa kopshte. Por jo për shumë kohë.
Edhe kjo është menduar të ndërpritet para fundit të muajit.
Si Transnistria ashtu edhe Moldavia nuk kanë objekte magazinimi të gazit, që do të thotë se qeveria e panjohur e Transnistrisë nuk mund të ruante gaz paraprakisht.
Dhe deri në shkurt, Transnistria mund të bëhet një zonë krejtësisht pa gaz, pa ngrohje dhe energji elektrike, raportoi European Pravda.
Qeveria e njohur ndërkombëtarisht në Moldavi shpalli një emergjencë energjetike në vend. Parlamenti i Moldavisë votoi në favor të vendosjes së një gjendjeje të jashtëzakonshme në sektorin e energjisë për shkak të frikës se Rusia mund të linte vendin kandidat në BE pa furnizime të mjaftueshme me gaz natyror këtë dimër, raportoi Euronews .
Arsyeja kryesore e frikës është gjithashtu furnizimi i Moldavisë me energji elektrike që vjen nga termocentrali me qymyr në Kurchugan. Ndodhet në Transnistrin e panjohur, por furnizon me energji elektrike të gjithë Moldavinë, raportoi BBC.
Qeveria në Kishinau tha se kishte gaz të mjaftueshëm për të ngrohur vendin deri në pranverë dhe se do të kalojë në blerjen e energjisë elektrike nga Evropa, por kjo do të thotë një rritje gjigante në kosto, raportoi BBC.
Moldavia tani po blen energji elektrike nga Rumania, shkroi European Pravda. Por qymyri në termocentralin e mbetur për të prodhuar energji elektrike në bregun e majtë të Dniestër do të zgjasë për 50 ditë, nëse moti është i ngrohtë.
Pse Rusia ndërpreu gazin nga Transnistria?
Putini dëshiron që tranziti rus të kthehet, pasi ai i sjell vendit 6 miliardë dollarë në vit. Por Zelensky nuk duket i gatshëm të ndryshojë vendimin e tij për të mos rinovuar transitin e gazit.
Por një qëllim tjetër i Kremlinit është të ndikojë në politikën moldave përpara zgjedhjeve parlamentare, të cilat janë caktuar të mbahen në vitin 2025 dhe do të përcaktojnë qeverinë në Moldavi për katër vitet e ardhshme, shkruan European Pravda.
Kremlini duhet të krijojë sa më shumë probleme që të jetë e mundur për popullin e Moldavisë për të maksimizuar pakënaqësinë e tyre me qeverinë aktuale.
Kriza humanitare mund të zgjidhet nga një program mbështetës i Bashkimit Evropian apo edhe ndihma nga Ukraina, spekuloi European Pravda.
Por pas një dimri të ashpër, mungesa e gazit rus në Transnistria mund ta detyrojë shtetin e panjohur të marrë në konsideratë marrjen e një hapi të paprecedentë: rikthimin në Moldavi.
Kjo do të nënkuptonte se Rusia do të humbiste një nga shtetet e kontrolluara nga përfaqësuesit që është krijuar në nxitimin e saj për të pushtuar vend pas shteti duke filluar nga viti 1992./ OLENA Hazhdan
