Eksportet e armëve të Rusisë në vitin 2024 ranë me 47% në krahasim me vitin 2022, kur ushtria ruse nisi një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës. Kjo rrjedh nga një raport i ri nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimit të Paqes në Stokholm (SPIRI). “Rënia nga viti 2022 ka të ngjarë për shkak të vendimit të Rusisë për t’i dhënë përparësi prodhimit të armëve kryesore për forcat e saj të armatosura dhe jo për eksport, ndikimin e sanksioneve tregtare shumëpalëshe të vendosura ndaj Rusisë dhe presionit të shtuar nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj ndaj shteteve për të mos blerë armë ruse,” theksojnë analistët.
Në përgjithësi, gjatë pesë viteve të fundit, eksportet ruse të armëve kanë rënë me 64%, dhe pjesa e Rusisë në tregun global të armëve është zvogëluar në 7.8%. Nëse në 2018–2022, furnizimet ruse shkuan në 47 vende, atëherë në 2024, ato shkuan në 33. Azia dhe Oqeania përbënin 74% të eksporteve ruse, Afrika për 12%, dhe Evropa 7,4%. Në të njëjtën kohë, India mbetet blerësi më i madh i armëve në Rusi me një pjesë prej 38%. Pasohet nga Kina (17%) dhe Kazakistani (11%). Dërgesat më të mëdha të pritshme nga Rusia pritet të vijnë kundër marrëveshjeve me Indinë, Iranin dhe Arabinë Saudite.
Pavarësisht rënies së mprehtë të vëllimit të furnizimit, Rusia mbetet një nga tre eksportuesit kryesorë të armëve në botë, vëren SPIRI. Shtetet e Bashkuara mbeten lider në treg, me një pjesë prej 43% të eksporteve globale. Armët amerikane furnizohen në 107 vende, dhe blerësit kryesorë të tyre janë vendet evropiane, të cilat rritën blerjet në vitet 2020-2024 me 233% krahasuar me pesëvjeçarin e mëparshëm. Ukraina përbën 9.3% të eksporteve të armëve amerikane, pjesa më e madhe në formën e ndihmës.
Franca është eksportuesi i dytë më i madh i armëve. Pjesa e vendit në tregun global është 9.6%. Në total, Franca furnizon me armë 65 vende. Pjesa më e madhe vjen nga vendet e Azisë dhe Oqeanisë (35%), Lindja e Mesme (28%) dhe Evropa (15%). Në të njëjtën kohë, gjatë pesë viteve të fundit, krahasuar me 2015-2019, dërgesat franceze në Evropë janë rritur me 187%, kryesisht për shkak të shitjeve të avionëve luftarakë në Greqi dhe Kroaci dhe armëve të ndryshme (artileri, raketa, anije) në Ukrainë.
Para luftës në Ukrainë, CEO i Rostec Sergei Chemezov kritikoi metodat e llogaritjes së SIPRI. “Ne , si vendet e tjera, si Kina, nuk i publikojmë këto të dhëna ( për eksportet e armëve. – TMT) – ato janë të klasifikuara. Nga i marrin ato? “Ata thjesht po e krijojnë këtë nga ajri i hollë,” tha Chemezov.
