Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky ka thënë se Ukraina nuk do të njohë asnjë territor të pushtuar si pjesë e Rusisë në një marrëveshje të mundshme paqeje me Moskën.
“Ne po luftojmë për pavarësinë tonë. Kjo është arsyeja pse ne nuk do të njohim asnjë territor të pushtuar si rus. Ky është një fakt,” u tha Zelensky gazetarëve sot.
“Njerëzit tanë luftuan për të, heronjtë tanë vdiqën. Sa u plagosën, sa humbën jetën? Askush nuk do ta harrojë atë… Kjo është vija e kuqe më e rëndësishme. Ne nuk do të lejojmë askënd ta harrojë këtë krim kundër Ukrainës”, shtoi ai.
Çështja e koncesioneve territoriale
Deklarata e Zelensky vjen një ditë pasi Kievi ra dakord për një armëpushim 30-ditor të propozuar nga SHBA gjatë bisedimeve midis Ukrainës dhe Rusisë në Jeddah. Ukraina ka thënë se është e gatshme të vazhdojë armëpushimin nëse Rusia gjithashtu angazhohet për të. Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio më vonë konfirmoi se gjatë negociatave në Arabinë Saudite më 11 mars, u diskutuan edhe për “koncesione territoriale” të mundshme si pjesë e një zgjidhjeje të rënë dakord me Rusinë.
Administrata e Donald Trump ka thënë vazhdimisht se Kievi dhe Moska do të duhet të bëjnë kompromise për të arritur një marrëveshje paqeje, duke e përshkruar qëllimin e Ukrainës për të rivendosur kufijtë e vitit 2014 si “jorealist”.
Aktualisht, forcat ruse mbajnë afërsisht 20% të territorit ukrainas, nga i cili ka raporte të rregullta për shtypje sistematike, tortura dhe dëbime të detyruara. Megjithëse një armëpushim dhe një marrëveshje paqeje mund të ngrijë luftën përgjatë vijave aktuale të frontit, Ukraina pothuajse me siguri nuk do t’i njohë kurrë ligjërisht territoret e pushtuara si pjesë e Rusisë.
Çështja e katër krahinave
Forcat ruse kontrollojnë pjesërisht provincat e aneksuara të Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhia. Rusia pretendon se ka aneksuar të gjithë territorin e këtyre rajoneve në vitin 2022, megjithëse nuk kontrollon kryeqytetet e tyre – Kherson dhe Zaporizhia. Moska gjithashtu kontrollon të gjithë gadishullin e Krimesë.
Kur u pyet për sanksione apo presione të tjera ndaj Rusisë në rast të shkeljes së armëpushimit, Zelensky tha se kjo do të varet nga pala amerikane. “Nëse ata (rusët) nuk janë gati (për një armëpushim), ne shpresojmë që pala amerikane do të demonstrojë saktësisht atë që tha,” shtoi presidenti.
Senatori amerikan Lindsey Graham ka bërë thirrje për sanksione kundër Rusisë nëse Moska refuzon armëpushimin e propozuar. Ai premtoi të vendosë sanksione të reja të Kongresit që do të synojnë Rusinë dhe vendet që vazhdojnë të blejnë produkte ruse, duke përfshirë naftën, gazin dhe uraniumin.
Rusia në të kaluarën ka hedhur poshtë mundësinë e një armëpushimi të përkohshëm që do të ngrinte konfliktin në vijat e frontit aktual.
