Një video ajrore tregon katër ushtarë ukrainas që dalin nga një shtëpi e shkatërruar, njëri me duart e ngritura në shenjë dorëzimi, më pas të shtrirë me fytyrë poshtë në bar në fshatin Pyatihatki në Ukrainën jugore. Ushtarët e armatosur rusë qëndrojnë sipër tyre.
Dy drone, njëri ukrainas dhe tjetri rus, kanë regjistruar të gjithë situatën nga ajri. Një analizë krahasuese e dy regjistrimeve, e siguruar nga Associated Press, zbulon një ndryshim tronditës në përmbajtje: në regjistrimin rus, të burgosurit janë gjallë, ndërsa videoja përfundon papritur. Ai ukrainas tregon ekzekutimin e tyre nga afër.
-4 servicemen of the 128th Mountain Brigade. TWK. Piatykhatky, March 13. pic.twitter.com/hF4ghOO8f2
— Niebla de Guerra (@NieblaGuerra) April 10, 2025 “>
“Kjo nuk është një luftë, ky është një ekzekutim”
Sipas një videoje të siguruar nga zyrtarë ushtarakë evropianë dhe të analizuar nga Qendra Britanike për Hetimet e Informacionit (CIR), ushtarët që mbajnë shenja ushtarake ruse ngrenë armët dhe qëllojnë secilin nga katër ukrainasit pas shpine – aq dhunshëm sa koka e njërit prej ushtarëve u hodh plotësisht.
“Nga të gjitha ekzekutimet që kemi analizuar që nga fundi i vitit 2023, ky është një nga më të qartat”, tha Rollo Collins nga CIR. “Kjo nuk është një vrasje në luftime. Ky është një ekzekutim i paligjshëm.”
Sipas informacioneve të marra nga AP nga zyrtarë evropianë, ngjarja ka ndodhur më 13 mars. Dy ditë më parë, ushtarët rusë postuan një video në mediat sociale duke treguar se ata vendosnin një flamur mes rrënojave të Pyatikhatki, në rajonin e Zaporizhia.
Ekzekutim brutal
Pamjet ruse tregojnë momentin kur një dron shpërthyes hyn në shtëpinë ku fshiheshin ukrainasit dhe më pas njëri prej të burgosurve del me duart e ngritura dhe shtrihet në tokë me të tjerët.
Videoja ukrainase tregon ushtarët rusë duke inspektuar shkurtimisht të burgosurit, më pas dy të tjerë mbërrijnë, komunikojnë me radio dhe më pas fillon ekzekutimi. Një ushtar rus u afrua me armë në dorë dhe filloi të qëllonte dhe dy të tjerë iu bashkuan. Ndërsa njëri ngarkon armën, tjetri qëllon në kokën dhe përkrenaren e një ushtari dhe i treti më pas “mbaron” të gjithë të tjerët. I vranë një nga një, metodikisht.
Brigada e 128-të e Forcave Malore të Ukrainës, e cila regjistroi incidentin, nuk pranoi të komentojë pasi një hetim ishte duke u zhvilluar. Shërbimi ukrainas i sigurisë konfirmoi për AP se rasti po trajtohet si një krim i mundshëm lufte.
Prokurorët ukrainas: Kjo është një strategji, jo një përjashtim
Sipas të dhënave të Ukrainës, forcat ruse kanë ekzekutuar të paktën 245 robër lufte ukrainas që nga fillimi i pushtimit. Prokurorët pretendojnë se këto nuk janë raste të izoluara, por një praktikë sistematike e mbështetur nga udhëheqja e lartë e qeverisë ruse.
“Kjo është pjesë e një politike që mbështetet plotësisht nga udhëheqja më e lartë shtetërore e Rusisë,” tha Yuriy Belousov, kreu i departamentit të krimeve të luftës në zyrën e prokurorit ukrainas.
Kremlini ka mohuar se ekziston një politikë e ekzekutimit të të burgosurve. Zëdhënësi Dmitry Peskov i tha AP se Rusia po vepronte në përputhje me ligjin ndërkombëtar dhe përsëriti pretendimin se krimet në Bucha ishin “të inskenuara”.
Ekzekutimi sistematik dhe klima e mosndëshkimit
Vëzhguesit e OKB-së kanë dokumentuar 91 raste të ekzekutimeve të të burgosurve ukrainas të luftës që nga gushti 2024. Gjatë së njëjtës periudhë, është regjistruar një rast në të cilin ushtarët ukrainas vranë një të burgosur rus.
Shefja e misionit monitorues të OKB-së, Danielle Bell, paralajmëroi se në Rusi është krijuar një klimë mosndëshkimi. U miratuan ligje për mbrojtjen e ushtarëve nga ndjekja penale dhe zyrtarët e lartë kërkuan torturimin dhe vrasjen e të burgosurve, me raste të shumta të vetë ushtarëve që publikonin pamjet e ekzekutimeve.
“Amnistitë, gjuha dehumanizuese dhe thirrjet në mediat sociale kontribuojnë në një mjedis në të cilin krime të tilla bëhen të mundshme”, tha Bell.
Mbështetja e dobësuar ndërkombëtare pengon hetimet
Prokurorët ukrainas po hetojnë aktualisht më shumë se 157,000 krime të mundshme lufte. Kjo punë po bëhet gjithnjë e më e vështirë për shkak të rënies së mbështetjes ndërkombëtare. Sipas AP, administrata e presidentit amerikan Donald Trump ka reduktuar ndjeshëm fondet e organizatave që hetojnë krimet e luftës në Ukrainë, duke përfshirë Unionin e Helsinkit për të Drejtat e Njeriut.
“Nëse duam paqe të qëndrueshme, duhet të kemi përgjegjësi. Ne duhet të investojmë në të tani,” tha Christopher Hale, një ekspert ligjor ndërkombëtar që ka punuar më parë në gjyqet e krimeve të luftës në Kamboxhia dhe Ukrainë.
Ukraina mbetet e vendosur për të dokumentuar krimet dhe për të kërkuar drejtësi. Por në kushtet e zvogëlimit të vullnetit politik dhe rritjes së indiferencës gjeopolitike, shumë pyesin nëse ata që janë më përgjegjës do të mbahen ndonjëherë përgjegjës në gjykatë.