Presidenti i SHBA-së “gabon” në lidhje me Rusinë, i tha diplomati perëndimor gazetës Kyiv Post; “Duhet të kthehem sa më shpejt të jetë e mundur”, u tha Trump gazetarëve në përgjigje të një pyetjeje të hënën në mbrëmje në lidhje me ndryshimin e planit të tij.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, vendosi të hënën të shkurtojë pjesëmarrjen e tij në samitin e G7-ës në Kanada, ku ishte planifikuar të takohej me udhëheqësin ukrainas, Volodymyr Zelensky, të martën pasdite, raportoi korrespondenti i Kyiv Post në Uashington nga avioni i delegacionit amerikan, pak para ngritjes së tij më herët se sa ishte planifikuar nga Alberta.
Vendimi i papritur i Trump për t’u kthyer në Uashington DC erdhi vetëm disa orë pasi presidenti amerikan tha në një postim në rrjetet sociale se njerëzit në kryeqytetin e Iranit, Teheranin, “duhet të evakuohen menjëherë”.
Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, tha në një deklaratë se “për shkak të asaj që po ndodh në Lindjen e Mesme, Presidenti Trump do të largohet sonte pas darkës me krerët e shteteve”.
“Duhet të kthehem sa më shpejt të jetë e mundur”, u tha Trump gazetarëve në përgjigje të një pyetjeje të hënën në mbrëmje në lidhje me ndryshimin e planit të tij.
«Do të darkojmë me këta udhëheqës të mrekullueshëm dhe pastaj do të hipi në aeroplan. Duhet të kthehem herët për arsye të qarta», tha ai, duke shtuar se shpreson që «ata të më kuptojnë», duke iu referuar udhëheqësve të tjerë botërorë.
Paralajmërimi i Trump për evakuim drejtuar Iranit pasoi urdhrin zyrtar të evakuimit të forcave mbrojtëse izraelite drejtuar banorëve të Teheranit, duke i nxitur ata për bombardimin e afërt të “infrastrukturës ushtarake”. Një zyrtar i lartë amerikan u tha gazetarëve se Trump kishte udhëzuar stafin e sigurisë kombëtare të mblidhej në Dhomën e Situatave të Shtëpisë së Bardhë.
Kyiv Post ka mësuar nga burime diplomatike se Sekretari i Shtetit Marco Rubio po kthehej gjithashtu në Uashington me Trumpin.
Ndërsa ishte në Kanada, Rubio foli veçmas në telefon me homologët e tij të Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe BE-së rreth konfliktit të vazhdueshëm Izrael-Iran, ndërsa Trump i kaloi ditët duke u thënë udhëheqësve të G7 se Irani “duhet ta kishte nënshkruar ‘marrëveshjen’”.
Trump e shfrytëzoi gjithashtu ditën e parë të Samitit duke kritikuar aleatët për “përjashtimin e Rusisë” nga klubi, duke lënë të kuptohet se SHBA-ja nuk do të ketë më sanksione ndaj Moskës dhe duke hedhur poshtë raportet e hershme se bisedimet e drejtpërdrejta SHBA-Rusi ishin anuluar.
Rusia dikur ishte pjesë e klubit ekskluziv të ekonomive të mëdha, por u përjashtua pas aneksimit të territorit të Krimesë të Ukrainës në vitin 2014.
“Do të thoja se ky ishte një gabim, sepse mendoj se nuk do të kishim luftë tani nëse do të kishim Rusinë brenda”, tha Trump të hënën, duke qëndruar përkrah kryeministrit të Kanadasë, Mark Carney, i cili po priste G7, në fillim të raundit të parë të bisedimeve të samitit.
“Presidenti i SHBA-së gabon plotësisht në lidhje me Rusinë”, i tha një zyrtar i lartë perëndimor korrespondentit të Kyiv Post të hënën pasdite, pas deklaratave të Trump për Rusinë. “Kjo nuk ishte diçka e re apo e habitshme”, tha diplomati, duke kujtuar se Trump “bëri pikërisht të njëjtën gjë herën e fundit kur Kanadaja po priste samitin në vitin 2018”.
«Ai mund ta ketë harruar, por ai e kishte vënë tashmë në pikëpyetje G7-ën për dëbimin e Rusisë gjatë presidencës së tij të parë», tha zyrtari, i cili kishte marrë pjesë rregullisht në takimet e G7-ës për 15 vitet e fundit. «Këtë herë u ndje mjaft konfrontuese duke pasur parasysh gjendjen aktuale të brutalitetit rus në Ukrainë», shtoi diplomati.
Trump ka shfaqur gjithashtu përbuzjen e tij për vlerat kolektive perëndimore, të cilat supozohet se mbështeten nga grupi i vendeve të industrializuara, duke sugjeruar gjithashtu se “nuk do të kishte problem” që Kina të pranohej në grup.
Gjatë takimit të tij me kryeministrin britanik Keir Starmer, Trump u pyet në lidhje me sanksionet ndaj Rusisë dhe dukej skeptik në lidhje me idenë: “Sanksionet na kushtojnë shumë para”, tha ai.
«Kur unë vendos sanksione ndaj vendeve, kjo i kushton SHBA-së shumë para, një sasi të jashtëzakonshme parash», vazhdoi ai duke shtuar. «Po flasim për miliarda e miliarda dollarë, sanksionet nuk janë aq të lehta, nuk është thjesht një rrugë me një drejtim», tha ai.
Kur u pyet për rifillimin e bisedimeve të drejtpërdrejta SHBA-Rusi, Trump tha se “ato po fillojnë tashmë”, pa ofruar detaje të mëtejshme.
Starmer, nga ana e tij, u tha kolegëve të tij udhëheqës, përfshirë Trumpin, se ata “duhet ta shfrytëzojnë këtë moment për të rritur presionin ekonomik dhe për t’i treguar Presidentit Putin se është në interesin e tij – dhe të Rusisë – të tregojë se ai e merr seriozisht paqen”.
Çështja u diskutua gjithashtu veçmas midis Starmer, Presidentit Francez Emmanuel Macron, Kryeministres Italiane Giorgia Meloni dhe Kryeministrit Kanadez Mark Carney, ndërsa u takuan në margjinat e samitit një ditë më parë.
Trump zhvilloi gjithashtu takime të ndara me disa liderë botërorë, përfshirë kryeministrin japonez, kancelaren gjermane, si dhe me komisioneren e BE-së Ursula Von Der Leyen, me kërkesë të saj.
Ukraina mbeti ende tema kryesore, siç i tha një diplomat perëndimor gazetës Kyiv Post, duke shtuar megjithatë se tensionet në Lindjen e Mesme dominuan diskutimet shumëpalëshe të udhëheqësve, të cilat fillimisht pritej të përqendroheshin edhe te Rusia, si dhe te tensionet tregtare midis SHBA-së dhe shumë prej aleatëve të saj.
«Le të shpresojmë që Samiti i NATO-s i javës së ardhshme në Hagë do të ofrojë një kohë dhe mundësi më të mirë për udhëheqësit që të vazhdojnë nga vendi ku e lanë në Kanada», tha një diplomat perëndimor për Kyiv Post.
Ndërsa Trump u largua nga Malet Shkëmbore Kanadezë të hënën në mbrëmje, Presidenti Zelensky ishte në rrugë për në Alberta për t’u takuar me udhëheqësit e G7 dhe për të kërkuar më shumë mbështetje pas dështimit të bisedimeve të paqes të udhëhequra nga SHBA-të.
