“Sulmi i njëanshëm izraelit ndaj Iranit, i cili nuk arriti të ofrojë prova bindëse se Teherani është afër zhvillimit të armëve bërthamore, u pa nga publiku turk si një shenjë se Izraeli një ditë mund të sulmojë Turqinë, një anëtare të NATO-s thellësisht të integruar në arkitekturën perëndimore të sigurisë. Kjo ndjenjë kërcënimi u përsërit nga udhëheqësi i Partisë së Lëvizjes Nacionaliste Turke (MHP), Devlet Bahçeli, një aleat kyç i Erdoganit. Bahçeli paralajmëroi se fushata ushtarake e Izraelit kundër Iranit është pjesë e një strategjie më të gjerë për të rrethuar Turqinë dhe për të minuar ambiciet e saj rajonale”, shkruan Middle East Eye.
Në mbështetje të kësaj ndjenje kërcënimi, e cila mund të vihet re tek zyrtarët turq, ka edhe raportime se, natën e sulmit ndaj Iranit, disa aeroplanë izraelitë hynë në hapësirën ajrore turke.
Një reagim i shprehur erdhi nga Turqia, duke bërë që avionët izraelitë të largoheshin nga hapësira ajrore, por ndjenja e kërcënimit, sipas MEE, tani është edhe më e fortë.
“Zyrtarë të lartë turq zhvilluan dy raunde takimesh sigurie për të diskutuar plane shtesë emergjente. Ushtria turke gjithashtu ka studiuar nga afër taktikat e luftës të përdorura nga Izraeli. Vetë Erdogan iu përgjigj sulmit duke u bërë thirrje udhëheqësve rajonalë, si dhe Presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe Presidentit iranian Masoud Pezeshkian. Ai gjithashtu u bëri thirrje të veçanta Presidentit sirian Ahmed al-Sharau dhe Kryeministrit irakian Mohammed Shia’ Al Sudani, të cilët udhëheqin fqinjët tokësorë të Turqisë. Raportet turke sugjerojnë se Erdogan këshilloi posaçërisht të mos ndërhynte në përshkallëzimin e fundit midis Izraelit dhe Iranit”, shkruan MEE.
Në këtë analizë, ata kujtojnë edhe situatën e shtatorit të vitit të kaluar, kur Izraeli vrau udhëheqësin e Hezbollahut, Hassan Nasrallah.
“Zyrtarët turq kanë studiuar skenarë të mundshëm në rast të një sulmi serioz izraelit dhe një konflikti të mundshëm më të gjerë rajonal. Ata kanë përgatitur plane emergjence, duke përfshirë masa kundër valëve të mundshme të refugjatëve. Në tetor, Ankaraja filloi gjithashtu negociatat me udhëheqësin e burgosur të Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), Abdullah Öcalan, për të parandaluar që grupi të përdoret si përfaqësues nga Irani ose Izraeli”, thuhet në tekst.
Për Turqinë, siç shkruan MEE, një problem i veçantë ishte reagimi i vendeve evropiane, të cilat, duke gjykuar nga deklaratat e zyrtarëve, mbajtën anën e Izraelit, pavarësisht negociatave amerikano-iraniane.
Megjithatë, siç deklarojnë ata, marrëdhëniet midis Izraelit dhe Turqisë janë ende mjaftueshëm të mira saqë komunikimi midis Ankarasë dhe Tel Avivit vazhdon, pavarësisht qëndrimit të Turqisë ndaj luftës në Gaza.
Sidomos në këtë kontekst, spikat situata në Siri, pas ndërrimit të qeverisë, pra rënies së sundimit të Bashar al Assadit.
“Një sfidë e rëndësishme midis Turqisë dhe Izraelit ishte Siria, pasi qeveria e Netanyahut u sigurua të kundërshtonte çdo bazë turke me radarë dhe sisteme kundërajrore në Sirinë jugore. Zyrtarët amerikanë, të shqetësuar për incidente të mundshme, i inkurajuan të dy vendet të zhvillonin bisedime, të cilat rezultuan në krijimin e një linje telefonike direkte midis Turqisë dhe Izraelit në prill. Bisedimet përparuan deri në atë pikë sa zyrtarët turq përfshinë përfaqësuesit sirianë në diskutimet me izraelitët, me shpresën për të gjetur një gjuhë të përbashkët për të ndaluar sulmet izraelite në territorin sirian”, tha MEE.
Ata theksojnë më tej se “çështja kryesore ishte kontrolli i hapësirës ajrore siriane”.
“Ankaraja i ka shtyrë planet e saj për të marrë shpejt kontrollin e bazave derisa të përfundojnë bisedimet për ç’konflikt me Izraelin, duke i lënë de facto një dritare kohore Izraelit për të sulmuar Iranin. Për turqit, kjo nuk përfshinte hapësirën ajrore turke. Zyrtarët turq e këshilluan Izraelin t’i zgjidhte problemet e hapësirës ajrore drejtpërdrejt me Sirinë, jo me Ankaranë”, shkruan Middle East Eye.
