Në rritjen më të rëndësishme të aftësive bërthamore të Britanisë në 30 vjet, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka konfirmuar se do të blejë të paktën 12 avionë luftarakë F-35A, të aftë të mbajnë koka bërthamore amerikane, raporton Sky News.
Kryeministri britanik Keir Starmer do të njoftojë sot në samitin e NATO-s në Hagë se skuadrilja e re do të jetë pjesë e misionit të parandalimit të aleancës, brenda të cilit avionët e shteteve anëtare mund të mbajnë armë bërthamore amerikane.
Është një precedent për Forcat Ajrore Mbretërore (RAF), të cilat nuk kanë pasur aftësinë për të mbajtur armë bërthamore nga ajri që nga vitet 1990. “Në një epokë pasigurie radikale, ne nuk mund ta marrim më paqen si të mirëqenë”, tha Starmer. “Këta avionë F-35 me dy qëllime do të hapin një kapitull të ri për RAF-in tonë dhe do të shërbejnë si një pengesë kundër kërcënimeve ndaj Mbretërisë së Bashkuar dhe aleatëve tanë.”
Përgjigje ndaj presionit të Trump, një mesazh për Rusinë dhe Kinën
Vendimi vjen në një kohë pasigurie në rritje në Evropë dhe aleatëve që përpiqen të bindin Presidentin e SHBA-së Donald Trump se e marrin seriozisht mbrojtjen e kontinentit. Trump, pak para se të mbërrinte në Hagë, vuri në dyshim publikisht parimin themelor të NATO-s për mbrojtjen kolektive sipas Nenit 5.
Për shkak të presionit në rritje nga Uashingtoni, aleatët janë zotuar të rrisin shpenzimet ushtarake dhe të mbrojtjes në 5% të PBB-së deri në vitin 2035. Blerja e avionëve të rinj F-35A është pjesë e një pakete më të gjerë të forcimit të aftësive evropiane, e cila mund të kompensojë varësinë nga ombrella amerikane, por gjithashtu t’i dërgojë një mesazh Rusisë dhe Kinës dhe pretendimeve të tyre territoriale.
Një ndryshim i rëndësishëm në doktrinën ushtarake britanike
Avioni do të jetë i bazuar në RAF Marham në Norfolk. Në dallim nga forca parandaluese kombëtare e bazuar në nëndetëse me energji bërthamore, kjo skuadrilje do të operojë brenda strategjisë kolektive të NATO-s.
Mark Rutte, udhëheqësi i ri i NATO-s, e përshëndeti vendimin dhe e quajti atë “një tjetër kontribut të fortë britanik në aleancë”. Belgjika, Gjermania dhe Holanda tashmë marrin pjesë në këtë mision me avionë të ngjashëm, ndërsa avionët e mëparshëm britanikë F-35B, të cilët mund të ngrihen nga transportuesit e avionëve, nuk kishin aftësinë për të mbajtur armë bërthamore.
Versioni i ri i F-35A ngrihet nga pista, ka një rreze më të gjatë fluturimi dhe mund të mbajë koka bërthamore ose konvencionale.
Plani bie ndesh me rekomandimet e mëparshme dhe dyshimet politike
Edhe pse qeveria thotë se urdhri do të mbështesë 20,000 vende pune në Mbretërinë e Bashkuar, reagimet politike kanë qenë të përziera. Sekretari i Mbrojtjes John Healey ka cituar një rishikim të kohëve të fundit të politikës së mbrojtjes, i cili thuhet se rekomandoi një angazhim më të madh ndaj misionit të përbashkët të NATO-s.
Megjithatë, versioni publik i dokumentit nuk përmbante një rekomandim të tillë. Autori kryesor i raportit, George Robertson, tha se koncepti ishte shqyrtuar, por nuk ishte pranuar: “Nëse do ta kishim mbështetur, do të kishte qenë në dokument. Ne nuk ishim veçanërisht të interesuar”, i tha ai një komisioni parlamentar. Robertson, i cili ishte Ministër i Mbrojtjes në fund të viteve 1990, kujtoi se ishte ai që hoqi aftësinë për të mbajtur bomba bërthamore të lëshuara nga ajri.
Diversifikimi i flotës, jo zgjerimi
Porosia e re nuk do të thotë që RAF do të marrë avionë shtesë krahasuar me 138 të planifikuar. Përkundrazi, bëhet fjalë për diversifikim – një kombinim i versioneve A dhe B në flotën britanike, pavarësisht kundërshtimit nga një pjesë e Marinës Mbretërore që beson se kjo mund të zvogëlojë më tej numrin e avionëve të aftë për të operuar nga transportuesit e avionëve.
Avionët e rinj prodhohen në SHBA nga Lockheed Martin, por një pjesë e konsiderueshme e prodhimit po zhvillohet në Mbretërinë e Bashkuar me pjesëmarrjen e BAE Systems, sipas Sky News.
