By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
Kosova TimesKosova Times
Notification Show More
Latest News
Pentagoni trondit BE-në dhe Zelenskyn me vendimin e papritur. Mosbesim edhe në Kongresin Amerikan
July 3, 2025
Evakuim masiv i turistëve për shkak të zjarrit në Kretë
July 3, 2025
Axhenda ndërkombëtare
July 3, 2025
Moti në Shqipëri
July 3, 2025
Presidente, nuk të ka mbetur luks për pritje – përdore autoritetin, sepse flaka po vjen!
July 3, 2025
Aa
  • Ballina
  • Politikë
    • Lajme
    • Tema
    • Gjeopolitikë
    • Opinion
  • Rajon / Botë
  • Ekonomi
    • Lajme
    • Tema
    • Financa
    • Turizëm
    • Bujqësi
  • Kulturë
    • Lajme
    • ShowBiz
    • Moda
  • Shëndetësi
  • Sport
  • Hi-tech
    • Teknologji
    • Shkencë
Reading: Nacionalizmi si mjet pushteti: Reflektime mbi strategjinë politike serbe, 1987–1999
Share
Aa
Kosova TimesKosova Times
Search
  • Home
    • Home News
    • Home 2
    • Home 3
    • Home 4
    • Home 5
  • Categories
  • Bookmarks
    • Customize Interests
    • My Bookmarks
  • More Foxiz
    • Blog Index
    • Sitemap
Have an existing account? Sign In
Follow US
Kosova Times > Blog > Politikë > Opinion > Nacionalizmi si mjet pushteti: Reflektime mbi strategjinë politike serbe, 1987–1999
Opinion

Nacionalizmi si mjet pushteti: Reflektime mbi strategjinë politike serbe, 1987–1999

Kosova Times
Last updated: 2025/07/02 at 11:23 PM
Kosova Times Published July 2, 2025
Share
SHARE
Shkruan: Dr. Christian Costamagna, Universiteti i Rijekës, Qendra për Studime të Avancuara të Evropës Juglindore
-Miti i Vidovdanit ofron një pikë reflektimi jashtëzakonisht tërheqës, por është e rëndësishme të pranohet se kjo ditë simbolike, brenda ndërtimit të identitetit serb, është përdorur në mënyra shumë të ndryshme dhe shpesh të papajtueshme. Mjafton të përmendim, për shembull, atentatin ndaj Arqidukës Franz Ferdinand në Sarajevë në Vidovdanin e vitit 1914, fjalimin e Milosheviç-it në Gazimestan më 28 qershor 1989, ekstradimin e tij në Tribunalin e Hagës në të njëjtën datë në vitin 2001, dhe më së fundmi protestat antiqeveritare të mbajtura në Beograd më 28 qershor 2025. Nga një këndvështrim historik, është shumë domethënës fakti se si pushteti politik e ka përdorur në mënyrë të përsëritur simbolin e Vidovdanit për të gjeneruar pëlqim, për të mobilizuar masat dhe për të avancuar objektiva kombëtare.
Çështja se si retorika nacionaliste e ka formësuar zhvillimin politik serb gjatë periudhës së socializmit të vonë dhe pas-socializmit është thelbësore për të kuptuar si trajektoren e shpërbërjes jugosllave, ashtu edhe konfliktin e Kosovës. Duke u bazuar në gjetjet nga kërkimi im doktoral (2009–2013), disa prej të cilave janë paraqitur në një kapitull të botuar në librin Debating the End of Yugoslavia (Ashgate, 2014), si dhe në hetimet e mia aktuale mbi Luftën e Kosovës, të cilat po i zhvilloj që nga viti 2022, propozoj një reflektim në dy nivele që mund të kontribuojë në debatet në vazhdim.
Së pari, është e rëndësishme të pranohet se tema e nacionalizmit serb është trajtuar gjerësisht në literaturën akademike, përfshirë nga autorë si Jasna Dragović-Soso (Saviors of the Nation: Serbia’s Intellectual Opposition and the Revival of Nationalism), Sabrina P. Ramet (The Three Yugoslavias: State-Building and Legitimation, 1918–2005), dhe Eric D. Gordy (The Culture of Power in Serbia: Nationalism and the Destruction of Alternatives). Megjithëse puna ime frymëzohet nga kjo literaturë, interpretimi im mbështetet kryesisht në gjetjet empirike të kërkimit tim doktoral, që përfshiu mbi një vit punë arkivore në Beograd dhe Lubjanë (2011–2012). Duke u bazuar në këto materiale origjinale, ngritja e diskursit nacionalist në Serbi pas vitit 1987 nuk mund të interpretohet thjesht si shprehje e pakënaqësive kulturore apo etnike ekzistuese, por si një instrument strategjik i përdorur nga elita politike në pushtet për të ruajtur pushtetin. Brenda një konteksti më të gjerë të stagnimit ekonomik, trazirave shoqërore, zhgënjimit politik dhe rrënimit të sigurisë së Luftës së Ftohtë, udhëheqësit serbë e gjetën në nacionalizëm një gjuhë të aftë për të rikthyer lidhjen emocionale dhe besnikërinë politike të elektoratit. Mite kombëtare si Vidovdani, dikur periferike në narrativën socialiste, u rehabilituan dhe u shndërruan në simbole të rezistencës kolektive. Ky transformim nuk ishte spontan, por i orkestruar nga brenda vetë regjimit komunist, veçanërisht nën drejtimin e Slobodan Milosheviç-it, i cili e shfrytëzoi çështjen e Kosovës për të konsoliduar udhëheqjen e tij. Fjalimet e tij në vitet 1987 dhe 1989, përfshirë adresimin simbolik në Gazimestan, janë shembuj të qartë të këtij rikonfigurimi retorik. Këtu, temat si uniteti kombëtar dhe kërcënimi ekzistencial u mobilizuan për ta ri-legjitimuar regjimin.
Mobilizimi simbolik i Vidovdanit në vitin 1989, në përvjetorin e 600-të të Betejës së Kosovës, është veçanërisht tregues. Ai dëshmon aftësinë e elitave politike për ta përvetësuar dhe riformësuar kujtesën kolektive me qëllim ruajtjen e konsensusit popullor. Diskursi i viktimizimit serb, shpesh i ndërlidhur me paraqitjen e serbëve të Kosovës si pakicë e kërcënuar, u bë pjesë qendrore e platformës nacionaliste në ngritje. Megjithatë, kjo platformë nuk ishte as koherente dhe as e zbatuar në mënyrë të qëndrueshme. Ajo funksionoi më tepër si një depo narrativash emocionalisht të ngarkuara që aktivizoheshin selektivisht në varësi të nevojave politike. Mobilizimi popullor i mbështetur nga elitat politike serbe ndoqi një model ciklik aktivizimi dhe çaktivizimi në momente kyçe. Për shembull, mobilizimi masiv u iniciua në vitin 1987 dhe zgjati deri më 1989 gjatë të ashtuquajturës revolucioni antiburokratik, që kulmoi me shtypjen e autonomisë në krahinat e Vojvodinës dhe Kosovës. Në kontrast, protestat kundër regjimit të Milosheviç-it në mars 1991 u shtypën me dhunë. Si referencë ilustrative, shih Slobodan Antonić, Zarobljena zemlja: Srbija za vlade Slobodana Miloševića (Beograd, 2002).
Nacionalizmi i promovuar nga Milosheviç-i dhe përkrahësit e tij në fund të viteve ’80, në dukje për të mbrojtur serbët në Kosovë dhe për të mbështetur pozitën e Serbisë brenda Jugosllavisë, përfundimisht dërgoi në luftërat jugosllave të dekadës pasuese. Megjithatë, në vitet 1994–1995, kur rrethanat politike të brendshme e bënin më të dëshirueshme paqen, Milosheviç-i lejoi që e ashtuquajtura Republika Serbe e Krajinës, me kryeqytet në Knin, të braktisej në mënyrë efektive. Po ashtu, gjatë negociatave të Dejtonit, rreth 20% e territorit të Bosnjës të kontrolluar më parë nga serbët boshnjakë iu dorëzua Federatës kroato-myslimane.
Megjithatë, siç sugjeron gjithnjë e më shumë kërkimi im aktual mbi Luftën e Kosovës (1998–1999), mbetet e vështirë të identifikohet një “projekt kombëtar serb” i qartë dhe koherent gjatë viteve ’90. Përtej sipërfaqes së nacionalizmit retorik, shfaqet një peizazh politik i fragmentuar dhe shpesh kontradiktor. Disa materiale të deklasifikuara zbulojnë vendime taktike dhe reagime ad hoc më tepër sesa një agjendë ideologjike të unifikuar. Dëshmi që mbështesin këtë interpretim gjenden, për shembull, në transkriptin e plotë të një takimi të Këshillit të Lartë të Mbrojtjes së RFJ-së të mbajtur në tetor 1998. Në atë seancë, Milosheviç-i sugjeroi se disa ditë bombardimesh nga NATO-ja do të ishin politikisht më të favorshme sesa rikthimi i drejtpërdrejtë i autonomisë për Kosovën. Kohët e fundit, e kam paraqitur këtë aspekt si pjesë të kërkimeve të mia në një seri ligjëratash në Bukuresht në mars 2025. Ky episod reflekton gjithashtu natyrën tepër të errët të vendimmarrjes së Milosheviç-it. Siç diskutoj në kapitullin tim “Të kuptuarit e përfundimit të Luftës së Kosovës” (Contours of Change: A Decade of Transformative Inquiry at CAS SEE, 2024: 40–41), ambasadori Vladislav Jovanoviç rrëfen se kishte mësuar për pranimin e planit të paqes përmes mediave – një tregues goditës i një strukture pushteti që anashkalonte kanalet institucionale (Jovanović, Rat koji se mogao izbeći, 2008: 314). Ky hendek mes narrativës dhe strategjisë tregon për natyrën instrumentale të nacionalizmit në këtë kontekst: një diskurs fleksibël i adaptuar sipas audiencave dhe rrethanave, më tepër se një program i qëndrueshëm me vizion afatgjatë.
Këto reflektime ftojnë në një kuptim më të nuancuar të politikës serbe në fund të shekullit XX, duke kapërcyer interpretimet deterministe të nacionalizmit në ish-Jugosllavi. Ato theksojnë gjithashtu rëndësinë e angazhimit me burime arkivore të sapo bëra të qasshme, si serbe ashtu edhe ndërkombëtare, për të kuptuar më mirë ndërveprimin midis ideologjisë, legjitimitetit politik dhe shqetësimeve për sigurinë. Vëmendja më e madhe akademike ndaj këtyre materialeve mund të ndihmojë jo vetëm në rafinimin e dijes sonë historike, por edhe në orientimin e diskutimeve aktuale të politikave në rajon. Kjo kërkon gatishmëri për të përballuar të vërteta të pakëndshme historike dhe për të njohur natyrën e kushtëzuar dhe të ndërtuar të narrativave politike.
#Vidovdan #Kosovo #Serbia #Nationalism #Geopolitics #Yugoslavia #PoliticalMythology #CollectiveMemory #BalkanHistory #Milosevic

You Might Also Like

Presidente, nuk të ka mbetur luks për pritje – përdore autoritetin, sepse flaka po vjen!

Kuvendarët foshnjën e po sa lindur-Kosovë, me vetëdije apo pa vetëdije po e hudhin në kosh plehrash

Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut 1990 – Akti themeltar historik që trasoi rrugën drejt shtetësisë së Kosovës

Nuk mund të hesht, edhe kur dhimbja më vjen nga të dyja anët

Shqipëria – Kosova: O sa mirë me qenë shqiptar, o hej… por mozomakeq me juve e për juve deputetë o hej!

TAGGED: #Christian Costamagna
Kosova Times July 2, 2025
Share this Article
Facebook Twitter Email Print

Follow US

Find US on Social Medias
Facebook Like
Twitter Follow
Youtube Subscribe
Telegram Follow

Weekly Newsletter

Subscribe to our newsletter to get our newest articles instantly!

[mc4wp_form]
Popular News
Lajme

Hamza pret gjeneralin Wesley Clark: Kosova është shtëpi e çdo amerikani, ShBA-ja hisedare në liri e pavarësi

Kosova Times Kosova Times June 23, 2024
Super talenti Art Ramadani ndan rrugët me KF Kikën
Girona dorëzohet përballë Atletico Madrid
SKANDAL NË SERBI: Shefja e policisë sulmohet nga profesioni – “Flamuri i Serbisë duket si flamuri i Federatës Ruse…”
ShBA akuzuan udhëheqjen e OKB-së për “koncesione ndaj kërcënimeve ruse” për shkak të mosgatishmërisë për të hetuar furnizimin me avionë iranianë në Rusi
- Advertisement -
Ad imageAd image
Global Coronavirus Cases

Confirmed

0

Death

0

More Information:Covid-19 Statistics

Kategoritë

  • Politikë
  • Rajon / Botë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Shëndetësi
  • Sport
  • Hi - tech

About US

Kosova Times We influence 20 million users and is the number one business and technology news network on the planet.

Subscribe US

Subscribe to our newsletter to get our newest articles instantly!

[mc4wp_form]

© Kosova Times. All Rights Reserved.

Removed from reading list

Undo
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?