Pas luftës së fundit në Kosovë, Sabit Rama, nga fshati Akrashticë e komunës së Vushtrrisë ishte kthyer nga mërgimi për të rifilluar jetën në vendlindje. Duke e parë nevojën e një pune të përhershme në vitin 2003 kishte startuar me mbarështim të lopëve qumështore dhe pas tyre edhe me pula vojse, me kapacitet fillestarë 20 mijë copë.
Duke e parë leverdinë në këtë sektor, Rama krahas 70 mijë pulave vojse, aktualisht mbarështon edhe rreth 100 dema të majmërisë, mbarështim të cilin e ka filluar në vitin 2010, pasi nga viti 2003 kishte mbarështuar vetëm lopë qumështore.
“Aktualisht mbarështojmë 70 mijë pula vojse në sistem të mbyllur me një prodhim ditor të vezëve që sillet rreth 60 mijë copë. Brenda një dite një pulë vojse konsumon 120 gramë ushqim . Ushqimin për to, e finalizojmë vet”, thotë Rama për emisionin ‘Toka’ në RTK.
Tutje thotë ai se rol të rëndësishëm në mbarështim të suksesshëm të pulave vojse luajnë edhe temperaturat në ambientet ku jetojnë.
“Pos temperaturave në ambientet ku mbarështohen pulat, rol të rëndësishëm luan edhe vaksinimi i tyre. Vaksinimin e pulave e kryejnë sipas udhëzimeve të mjekut veterinarë. Po ashtu tash për tash jemi në pritje të vizitës të afaristëve nga Bashkimi Evropian për tu dakorduar për eksportim të vezëve në BE”, thotë Rama.
Ai me këtë rast nga ngritur shqetësimin e mungesë së fuqisë punëtore, duke thënë se kjo mungesë po e prek sektorin e bujqësisë.
“Mungesa e fuqisë punëtore në masë të madhe në vendin tonë po e prek sektorin e bujqësisë. Për të lehtësuar punën në fermë dhe për të ulur nevojën për punëtorë na është dashur qe të gjithë sistemin ta bëjmë në mënyrë të automatizuar”, shprehet Rama.
Krahas 70 mijë pulave vojse, ai mbarështon edhe rreth 100 dema të majmërisë. Mbarështimin e tyre e kishin filluar në vitin 2010, pasi nga viti 2003 kishin mbarështuar lopë qumështore.
“Për të pasur sukses në këtë veprimtari kemi përzgjedhur dy lloje të demave që përshtatën me klimën tonë dhe synimet ekonomike të familjes sonë. Demat i marrim sa janë të vogël me peshë 250 kilogram dhe brenda 10 muajve nga mirë ushqyerja ata arrijnë 700 kilogram, kur edhe është koha që i shesim për therje”, thotë Rama, duke shtuar se një dem i majmërisë, brenda ditës konsumon 4 kilogram koncentrat.
Sipas tij, për të pasur profit nga kjo veprimtari, ushqimi duhet të vetë sigurohet e jo të blihet i gatshëm.
“Se sa ushqim e dhe çfarë lloji u servohet demave, kjo varet nga mosha dhe pesha që kanë demat. Krahas laramanisë së mirëfilltë të produkteve ushqimore, i rëndësishëm shumë për majmërinë e demave është edhe cilësia dhe sasia e ujit që konsumojnë”, thotë Rama për emisionin ‘Toka’ në RTK.
Lidhur me sëmundjet që mund t’i prekin demat, sipas Ramës më të ekspozuar janë në moshë më të re.
“Sëmundjet më të shpeshta në moshë të re të demave, janë temperaturat e larta dhe ftohja e organeve të brendshme, por falë vaksinimit profesional e kalojnë këtë etapë pa telashe të këtilla. E mirë tjetër e mbarështimit në fermë, është mbarështimi e bëjmë me sistem të lirë. Lëvizja dhe ajrosja përveç ndikimit në mirëqenie të demave ato po ashtu ndikojnë në shëndetin dhe cilësinë e mishit që ne e konsumojmë”, thotë Rama, duke shtuar edhe shitja e demave nuk është problem.
Sipas tij në sezonin e shitjes ka kërkesa të shumta porse si fermë janë të limituar.
Mbarështimi i pulave vojse dhe demave për mish, sipas ti, është veprimtari e cila mund të realizohet edhe nga të tjerët por me kusht që duhet të kenë dashuri për to.
