Java në Rusi filloi në mënyrë dramatike. Të hënën në mëngjes, Presidenti Vladimir Putin shkarkoi Ministrin e Transportit Roman Starovoit.
Deri në pasdite, Starovoit ishte i vdekur. Trupi i tij u gjet në një park në periferi të Moskës me një plagë të shkaktuar nga arma e zjarrit në kokë. Një armë thuhet se u gjet pranë trupit, shkruan Steve Rosenberg i BBC-së në Moskë.
Hetuesit njoftuan se supozojnë se ish-ministri kreu vetëvrasje.
Media e tronditur, Kremlini i heshtur
Tabloidi Moskovsky Komsomolets shprehu mosbesim. “Vetëvrasja e Roman Starovoit vetëm disa orë pasi presidenti e shkarkoi atë është pothuajse një rast unik në historinë ruse”, shkroi gazeta.
Rasti i fundit i njohur në të cilin një ministër në Rusi kreu vetëvrasje ishte më shumë se 30 vjet më parë – në kohën e Bashkimit Sovjetik. Në gusht të vitit 1991, pas dështimit të grushtit të shtetit të linjës së ashpër, një nga organizatorët – Ministri Sovjetik i Punëve të Brendshme Boris Pugo – qëlloi veten.
Kremlini po thotë pak për vdekjen e Starovoit për momentin.
“Sa të tronditur ishe që një ministër federal u gjet i vdekur disa orë pasi presidenti e shkarkoi?”, e pyeti një gazetar i BBC-së zëdhënësin e Kremlinit, Dmitry Peskov, në një konferencë telefonike, shkruan Rosenberg për BBC-në.
“Duhet ta ketë shokuar një njeri normal,” u përgjigj Peskov. “Sigurisht që na shokoi edhe ne.”
“Varet nga hetimi t’u përgjigjet të gjitha pyetjeve. Për sa kohë që zgjat, mund të spekulohet vetëm. Por këtë ua lëmë mediave dhe analistëve politikë, jo neve”, shtoi ai.
Çështja me fortifikimet në kufirin me Ukrainën
Mediat ruse janë plot me spekulime.
Disa gazeta ruse e lidhën sot rastin Starovoit me ngjarjet në Oblastin Kursk, i cili kufizohet me Ukrainën. Përpara se të bëhej Ministër i Transportit në maj 2024, Starovoit ishte guvernator i Kurskut për më shumë se pesë vjet.
Gjatë mandatit të tij, së bashku me investimet e mëdha shtetërore, filloi ndërtimi i fortifikimeve mbrojtëse përgjatë kufirit. Megjithatë, ato nuk ishin të mjaftueshme për të penguar forcat ukrainase të kalonin nëpër zonë vitin e kaluar dhe të kapnin një pjesë të konsiderueshme të territorit në rajonin e Kurskut.
Pasardhësi i tij si guvernator, Alexei Smirnov, dhe ish-zëvendës Alexei Dedov, janë arrestuar që atëherë dhe janë akuzuar për përvetësim në shkallë të gjerë në lidhje me ndërtimin e fortesave. “Starovoit mund të ishte bërë lehtësisht një nga të pandehurit kryesorë në këtë rast”, shkruan botimi i sotëm i së përditshmes së biznesit Kommersant.
Autoritetet nuk e kanë konfirmuar zyrtarisht ende këtë. Por nëse frika nga ndjekja penale e shtyu ish-ministrin drejt vetëvrasjes – çfarë tregon kjo për Rusinë e sotme?
“Nuk ka rrugëdalje nga sistemi”
“Aspekti më dramatik i kësaj, duke pasur parasysh ri-stalinizimin në rritje të Rusisë në vitet e fundit, është se një zyrtar i lartë qeveritar vret veten sepse nuk ka rrugë tjetër për të dalë nga sistemi”, thotë Nina Hrushovi, një profesoreshë e marrëdhënieve ndërkombëtare në The New School në New York.
“Ai duhet të ketë pasur frikë se mos do të përfundonte në burg për dekada të tëra dhe se familja e tij do të vuante tmerrësisht. Kështu që nuk kishte rrugëdalje. Menjëherë mendova për Serge Ordzhonikidze, një nga ministrat e Stalinit, i cili kreu vetëvrasje në vitin 1937 sepse mendonte se nuk kishte rrugëdalje. Kur fillon të mendosh për vitin 1937 në Rusinë e sotme, të mërzit shumë.”
Segment 18-sekondësh në televizionin shtetëror
Vdekja e Roman Starovoit bëri bujë në gazetat ruse. Por kjo “ngjarje pothuajse unike në historinë ruse” mezi u përmend në televizionin shtetëror.
Është e mundur që Kremlini po e shmang qëllimisht temën, duke e ditur se sa i fuqishëm është televizioni në formësimin e opinionit publik. Në Rusi, televizioni është dukshëm më me ndikim se shtypi – kështu që autoritetet mund të jenë jashtëzakonisht të kujdesshme në lidhje me mesazhet që dërgojnë përmes këtij kanali.
Të hënën në mbrëmje, programi qendror i lajmeve në televizionin shtetëror Russia-1 transmetoi një segment katër-minutësh mbi emërimin e ministrit të ri të transportit në detyrë Andrei Nikitin.
Nuk u përmend shkarkimi i ministrit të mëparshëm – ose gjetja e tij e vdekur. Vetëm rreth dyzet minuta më vonë, drejt fundit të emisionit, prezantuesi përmendi shkurtimisht vdekjen e Starovoit. I gjithë segmenti zgjati vetëm 18 sekonda – që do të thotë se shumica e rusëve nuk ka gjasa ta shohin atë ditë si një pikë kthese të rëndësishme politike.
Paralajmërim për elitën politike
Por për elitën politike – për ministrat, guvernatorët dhe zyrtarët e tjerë që donin të ishin pjesë e sistemit – ajo që i ndodhi Starovoit shërben si një paralajmërim i frikshëm.
“Ndryshe nga më parë, kur mund të bëje pasuri me punë të tilla dhe të përparoje nga niveli rajonal në atë federal, sot kjo nuk është më një rrugë karriere nëse do të mbijetosh”, i thotë Hrushovi BBC-së, duke shtuar: “Jo vetëm që nuk ka më lëvizshmëri lart – madje edhe zbritja përfundon me vdekje”.
Është një kujtesë për rreziqet që i kërcënojnë ata që e urrejnë sistemin, përfundon korrespondenti i BBC-së në Moskë.
