Në mesin e gushtit, kur vizitat politike rrallë ndodhin, kancelari austriak Christian Stocker mbërriti në Beograd me një mesazh të qartë nga Bashkimi Evropian – Serbia duhet të tregojë më shumë respekt për median dhe sundimin e ligjit. Ndërsa Vuçiç, nga ana tjetër, përpiqet ta portretizojë vendin si demokratik, protestat në rrugë në të gjithë Serbinë e mohojnë këtë. Burimi i “Nova” arrin në përfundimin se kancelari nuk erdhi rastësisht, as sepse rajoni është një përparësi për të, por ka një qëllim të qartë pas vizitës në Beograd.
Kancelari austriak Christian Stocker vizitoi Serbinë të mërkurën dhe me atë rast u takua me kryeministrin Đuro Matsut dhe presidentin serb Aleksandar Vuçiç. Temat kryesore të diskutimit ishin forcimi i marrëdhënieve dypalëshe, integrimi evropian i Serbisë dhe përmirësimi i bashkëpunimit ekonomik. U nënshkrua edhe Deklarata për Thellimin e Marrëdhënieve Ekonomike dhe Stocker konfirmoi pjesëmarrjen e Austrisë në EXPO 2027 në Beograd.
Sipas burimit të Nova-s, i cili është i informuar për përmbajtjen e takimit midis Presidentit të Serbisë dhe Kancelarit Austriak, kjo vizitë nuk mund të shihet vetëm nga perspektiva e Serbisë, pasi Stocker vizitoi edhe Malin e Zi. Më pak se një muaj më parë, në Mal të Zi ishte edhe Ministrja e Jashtme austriake, Beate Meinl-Reijinger, e cila ishte gjithashtu në Beograd në fund të prillit.
“Nga pikëpamja austriake, është shumë e çuditshme që kancelari po vjen në një vend të vogël, ku qëndroi së fundmi ministri i diplomacisë. Kjo nuk është një praktikë e zakonshme e politikës së jashtme austriake. Vizita ishte hartuar në një mënyrë të tillë që të kamuflonte arsyen kryesore të ardhjes në rajon, pra Serbinë. Kjo është arsyeja pse Mali i Zi u përfshi në axhendë, në mënyrë që fokusi të mos ishte vetëm te Beogradi”, thotë bashkëbiseduesi ynë.
Ardhja e Stocker në Serbi në mesin e gushtit, shton ai, sugjeron se ka probleme të caktuara dhe se kancelari ka ardhur për t’ia komunikuar ato drejtpërdrejt presidentit serb.
“Në mesin e gushtit, vizita të tilla pothuajse nuk ndodhin, përveç nëse ka ndonjë problem serioz. Ato nuk iniciohen veçanërisht nga kancelari austriak. Kjo vizitë nuk u njoftua paraprakisht, gjë që është normale. Në Austri, takime të tilla dihen shumë më herët, dhe këtë herë gjithçka u njoftua fjalë për fjalë sot për nesër. Kancelari erdhi për të përcjellë mesazhin dhe qëndrimin e Bashkimit Evropian mbi situatën në Serbi. Kjo u konfirmua më vonë nga mediat austriake”, thekson burimi.
Sipas fjalëve të tij, gjatë takimit me Vuçiçin, Stocker e bëri të qartë se Serbia pritet të ndryshojë në mënyrë drastike qëndrimin e saj ndaj medias së pavarur dhe sundimit të ligjit. Sipas tij, Vuçiç u përpoq ta paraqiste vendin si demokratik dhe veten si një udhëheqës më demokratik se ata në BE.
Megjithatë, në mbrëmjen e së njëjtës ditë, “demokracia” në praktikë u pa në rrugët anembanë Serbisë – banditë të maskuar të partisë, nën mbrojtjen e policisë, qëlluan me piroteknikë drejt qytetarëve të mbledhur në protesta.
“Kancelari nuk erdhi për argëtim ose sepse rajoni është një përparësi për të, por me një qëllim të qartë. Në konferencën për shtyp, ai theksoi rëndësinë e sundimit të ligjit, lirisë së medias dhe kushteve të zgjedhjeve të drejta. Në Serbi, kjo interpretohet gabimisht si mbështetje, por ai në të vërtetë erdhi për të përcjellë qëndrimin e BE-së dhe të vendit, i cili është një nga investitorët më të mëdhenj në Serbi dhe ka një diasporë të madhe serbe”, thekson bashkëbiseduesi.
Pse kancelari austriak?
Bashkëbiseduesi shpjegon se BE-ja shpesh mbështetet te Austria në interpretimin e ngjarjeve në Ballkanin Perëndimor.
“Kancelari erdhi me një qëndrim dhe mesazhe të parapërgatitura, jo duke folur përmendësh. Nëse gjithçka do të kishte shkuar mirë, do të kishim dëgjuar frazat e zakonshme diplomatike për marrëdhënie të larta dhe progres”, thotë ai.
Diaspora si një mesazh
Një temë e veçantë për Kancelarin Stocker ishte diaspora serbe në Austri.
“Protestat në Serbi e aktivizuan ndjeshëm diasporën. Beogradi zyrtar po përpiqej të ndikonte në komunitetin serb në Austri. Vuçiç foli për diasporën para zgjedhjeve austriake, kur donte të ndihmonte partinë ultra të djathtë FPÖ të fitonte votat e serbëve. Megjithatë, tani vetëm Stocker foli për ta, duke thënë qartë se serbët janë pjesë e shoqërisë austriake dhe se Beogradi nuk duhet t’i keqpërdorë ata”, thotë bashkëbiseduesi.
Reagimi i Vuçiçit ndaj pyetjes së gazetarëve austriakë në lidhje me protestat dhe zgjedhjet e mundshme tërhoqi vëmendje të madhe
«Unë nuk jam diktator, pasi ju gjithmonë më përfaqësoni», përsëriti ai dy herë, duke iu drejtuar gazetarëve nga delegacioni i kancelarit. Stocker më vonë pranoi se reagimi i Vuçiçit e habiti: «I thashë se përballem me pyetje kritike çdo ditë dhe se duhet t’i duroj. Është liria e medias», raportuan mediat austriake.
