Nuk është publikuar asnjë axhendë zyrtare për takimin midis Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, dhe Presidentit rus, Vladimir Putin, por u bë e qartë të enjten, përpara takimit të dy presidentëve në Alaska, se qëllimet e dy udhëheqësve mund të ndryshojnë.
Të enjten në mëngjes, gjatë një interviste në radio, Donald Trump foli për arritjen e një armëpushimi, ose atë që ai e quajti një “marrëveshje”, si qëllimin e takimit të tij me Vladimir Putin. Dhe Presidenti Trump shprehu një nivel besimi që ka qenë i pazakontë për të në ditët e fundit se udhëheqësi rus është gati për një marrëveshje të tillë. “Unë besoj tani se ai (Putin) beson se do të bëjë një marrëveshje. Mendoj se ai do ta bëjë atë”, tha Donald Trump. Jo vetëm kaq, por presidenti njoftoi se nëse takimi do të ketë sukses, takimi do të pasohet nga një takim trepalësh me Volodymyr Zelensky, dhe tre vende tashmë po merren në konsideratë për samitin e ardhshëm, duke përfshirë mundësinë e “qëndrimit në Alaska”. Takimi i ardhshëm, të cilin ai e quajti “shumë, shumë i rëndësishëm”, do të përfshijë bisedime mbi kufijtë dhe territoret dhe do të arrijë marrëveshje. Duke i quajtur bisedimet e së premtes një “lojë shahu”, Donald Trump vlerësoi mundësinë e dështimit në vetëm 25 përqind.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, tha gjithashtu se një armëpushim ishte qëllimi kryesor i bisedimeve të së premtes, duke thënë se Donald Trump do të kërkonte të siguronte marrëveshjen e Vladimir Putinit për “një ndërprerje të armiqësive” për të hapur rrugën për bisedime që do të çonin në një marrëveshje paqeje.
Ndërsa zyrtarët rusë bien dakord që konflikti ushtarak me Ukrainën do të jetë tema kryesore e bisedimeve në Alaskë, ata shpresojnë qartë për më shumë, që një takim i shkurtër midis dy udhëheqësve, siç e tha Dmitry Kirillov, një anëtar i delegacionit rus dhe përfaqësuesi special i presidentit rus për bashkëpunim me vendet e huaja, të “rivendosë” marrëdhëniet midis dy vendeve. Sipas ndihmësit të Vladimir Putin, Yuri Ushakov , Kremlini pret që takimi të diskutojë “potencialin e madh” për bashkëpunim ekonomik midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara; sipas mediave amerikane, rusët duan të flasin për bashkëpunimin me Shtetet e Bashkuara në rajonin e Arktikut.
Vëmendja e komentatorëve amerikanë u tërhoq nga deklarata e Vladimir Putinit se ai sugjeroi që traktatet mbi reduktimin e armëve strategjike bërthamore mund të preken në kuadër të negociatave. Sipas njerëzve pranë Donald Trump, presidenti shprehu interes për të reduktuar arsenalet bërthamore të Amerikës dhe Rusisë që në mandatin e tij të parë presidencial.
Perspektiva e një marrëveshjeje të tillë, si dhe përfitimet e bashkëpunimit ekonomik me Rusinë, mund të bëhen një argument i rëndësishëm në duart e Vladimir Putinit, thotë William Pomerantz , një shkencëtar politik dhe avokat dhe ish-drejtor i Institutit Kennan në Uashington, i cili foli për Radio Liberty :
– Nëse flasim për arritjet e mundshme si rezultat i këtij takimi, mendoj se ato mund të jenë në fushën e armëve bërthamore. Kjo është, në fakt, e vetmja çështje në të cilën Rusia ndihet e barabartë me Shtetet e Bashkuara dhe kjo temë është e rëndësishme për Presidentin Trump.
Perspektiva e marrëveshjeve bërthamore me Moskën, sipas William Pomerantz, mund ta ndihmojë Vladimir Putinin në negociatat me Donald Trump, por arritja e një marrëveshjeje për një armëpushim, e lëre më një marrëveshje paqeje, vështirë se është realiste:
– Dyshoj se Putini do të kërkojë heqjen ose lehtësimin drastik të sanksioneve si çmim për të rënë dakord për një armëpushim, me qëllim që Rusia të rikthehet në tregtinë ndërkombëtare. Ai ndoshta e dëshiron këtë me dëshpërim, duke pasur parasysh situatën ekonomike që po përkeqësohet në Rusi. Megjithatë, ndryshimi i regjimit të sanksioneve nuk varet vetëm nga Donald Trump. Nuk mendoj se një marrëveshje e mundshme tregtare midis SHBA-së dhe Rusisë do t’i sjellë shumë lehtësim Moskës dhe do të jetë e realizueshme nëse BE-ja i mban sanksionet e saj. Po, Putini dëshiron të dalë nga izolimi ndërkombëtar, por të mos harrojmë se Gjykata Ndërkombëtare Penale ka lëshuar një urdhër arresti për Vladimir Putinin, udhëtimi i tij nëpër botë është shumë i kufizuar, të mos harrojmë se një pjesë e konsiderueshme e të ashtuquajturës flotë hije ruse që furnizon naftë ruse në Kinë dhe Indi i nënshtrohet sanksioneve që nuk janë të lehta për t’u hequr. Mund të gabohem, por më duket e pamundur që një takim i shkurtër në Alaska të çojë në rezultate reale, duke pasur parasysh të gjitha këto vështirësi dhe pengesa.
Joshua Rubenstein , një studiues në Qendrën Davis në Universitetin e Harvardit, gjithashtu dyshon se takimi midis Donald Trump dhe Vladimir Putin do të ketë një rezultat produktiv :
– Nuk besoj se Vladimir Putin është gati për një armëpushim të vërtetë. Ai ka shumë të ngjarë të besojë se po fiton luftën me Ukrainën dhe as Kievi dhe as Uashingtoni nuk kanë instrumente të vërteta presioni mbi të, pasi sanksionet janë shteruar. Nuk mendoj se Donald Trump ka cilësitë e nevojshme të një negociatori për të bindur Putinin se një armëpushim dhe një marrëveshje paqeje janë në interesin e tij. Për më tepër, negociatat serioze midis fuqive të mëdha si Shtetet e Bashkuara dhe Rusia kërkojnë përgatitje të gjata, shpesh muajshe. Deri në kohën e takimit, si rregull, dihet mirë se çfarë vendimesh do të merren, çfarë marrëveshjesh do të nënshkruhen. Në këtë rast, nuk dihet se me cilat kushte do të jetë i gatshëm të bjerë dakord Putini, nuk e dimë se cilat instrumente presioni është i gatshëm të përdorë Trump për të detyruar Putinin të bjerë dakord për një armëpushim të vërtetë dhe çfarë instrumentesh ka. Ai po kërcënon të vendosë tarifa tregtare për importet kineze, por a është i gatshëm të ndërmarrë një hap të tillë, duke pasur parasysh negociatat tregtare tashmë të vështira me Pekinin? Nuk mendoj kështu.
Joshua Rubenstein beson se mbajtja e takimit në Alaska duket tashmë si një lëshim nga Donald Trump ndaj Vladimir Putinit:
– Presidenti Trump mund të kishte sugjeruar një takim në Gjenevë ose në Vatikan. Por një takim në tokën amerikane, madje edhe në periferi të Amerikës, është një lëshim i dukshëm ndaj Putinit, i cili u izolua nga komuniteti perëndimor për shkak të agresionit të tij kundër Ukrainës. Një gjest i tillë, sipas mendimit tim, ishte krejtësisht i panevojshëm.
Me shumë mundësi, takimi midis Donald Trump dhe Vladimir Putin do të përfundojë, në përgjithësi, pa rezultat, por të dy udhëheqësit do të përpiqen ta paraqesin atë në dritën më të mirë, beson politologu nga Universiteti George Mason Eric Shiryayev . Kjo sugjerohet edhe nga informacioni për mbajtjen e një konference të përbashkët për shtyp pas bisedimeve:
– Mendoj se do të shohim një “seancë dëgjimi” të orkestruar me kujdes, pas së cilës të dy udhëheqësit do të pozojnë para kamerave, do të deklarojnë se “gjërat po shkojnë në drejtimin e duhur” dhe do të lënë të kuptohet një samit i dytë në të ardhmen. Unë e vlerësoj probabilitetin e këtij rezultati në 50 përqind. Ka 30 përqind shanse që Trump të shkojë më tej, duke e quajtur Putinin “shok” dhe “njeri të mirë” dhe duke e paraqitur veten si ai që po i jep fund “luftës së Bidenit që nuk duhej të kishte filluar kurrë”, ndërkohë që e bën të qartë se Ukraina duhet të bëjë lëshime. Dhe së fundmi, shoh 20 përqind shanse që “kimia” të prishet pikërisht gjatë takimit: Trump mund të acarohet hapur, të ndërpresë samitin dhe t’i japë leksione Putinit para kamerave.
