PENTAGONI ka bllokuar në heshtje përdorimin e raketave me rreze të gjatë veprimi nga Ukraina për sulme brenda Rusisë për muaj të tërë, kanë konfirmuar zyrtarët amerikanë. Ky veprim kufizoi përdorimin e armëve të fuqishme nga Kievi në luftën kundër pushtimit të Moskës, ndërsa Shtëpia e Bardhë njëkohësisht u përpoq të tërhiqte Kremlinin për të hapur bisedime paqeje, shkruan Wall Street Journal.
Për shkak të një procesi të fshehtë, por të rreptë miratimi në Ministrinë e Mbrojtjes, Ukrainës i është ndaluar që nga fundi i pranverës të lëshojë sisteme raketash taktike me rreze të gjatë veprimi të prodhuara në SHBA , të njohura si ATACMS, në objektiva në Rusi. Sipas dy zyrtarëve, Ukraina është përpjekur të përdorë ATACMS për të sulmuar territorin rus në të paktën një rast, por kërkesa është refuzuar.
Mekanizmi i kontrollit
Kjo veto e SHBA-së mbi sulmet me rreze të gjatë veprimi ka kufizuar ndjeshëm operacionet ushtarake ukrainase. Elbridge Colby, nënsekretari i Pentagonit për politikat, hartoi një “mekanizëm shqyrtimi” të posaçëm për të vendosur mbi kërkesat e Kievit. Ky mekanizëm mbulon jo vetëm armët e prodhuara në SHBA, por edhe ato të furnizuara Ukrainës nga aleatët evropianë, të cilat mbështeten në inteligjencën dhe komponentët amerikanë.
Kjo i dha Sekretarit të Mbrojtjes Pete Hegseth fjalën e fundit nëse Ukraina mund të përdorte sistemin ATACMS, i cili ka një rreze veprimi prej gati 300 kilometrash, për të sulmuar Rusinë. “Presidenti Trump ka qenë shumë i qartë se lufta në Ukrainë duhet të përfundojë. Aktualisht nuk ka ndryshim në qëndrimin ushtarak të Rusisë dhe Ukrainës”, tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Caroline Leavitt, duke shtuar, “Sekretari Hegseth po punon në marrëveshje të plotë me Presidentin Trump”. Zyrtarët e Pentagonit dhe ata ukrainas nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Mesazhi i paqartë i Trumpit
Duke kërkuar miratim, Pentagoni në fakt ka përmbysur vendimin e ish-Presidentit Joe Biden, i cili në vitin e fundit të mandatit të tij i lejoi Ukrainës të niste sulme ATACMS brenda Rusisë. Është interesante se Trump shkroi në Twitter të enjten se Ukraina nuk mund ta mposhtë Rusinë nëse nuk mund të “luajë në mënyrë ofensive ” .
“Është shumë e vështirë, nëse jo e pamundur, të fitosh një luftë pa sulmuar” një vend pushtues, shkroi ai. “Nuk ka shanse për të fituar!”. Megjithatë, zyrtarët amerikanë thonë se deklarata nuk sinjalizon një ndryshim politikash që do t’i jepte fund mekanizmit të miratimit. Nga ana tjetër, një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë tha se Trump mund të ndryshojë mendje dhe të lehtësojë operacionet e zgjeruara ofensive kundër Rusisë. Kujtojmë se si president i zgjedhur, Trump e quajti vendimin e Bidenit për të lejuar sulmet brenda Rusisë “budallallëk”, duke pretenduar se kjo “vetëm përshkallëzon luftën”.
Ndikimi i armëve me rreze të gjatë veprimi
Sistemi ATACMS amerikan dhe armë të tjera me rreze të gjatë veprimi, siç janë raketat kruiz Storm Shadow të Britanisë, nuk e ndryshuan rrjedhën e luftës vetë, por i lejuan Ukrainës të kërcënonte qendrat e komandës dhe aeroportet ruse larg vijave të frontit. Procesi i miratimit të Pentagonit vlen edhe për përdorimin e raketave Storm Shadow, pasi ato mbështeten në të dhënat e synimit të SHBA-së.
Administrata javën e kaluar miratoi shitjen e 3,350 raketave për avionë ERAM (Municione Sulmuese me Rreze të Zgjeruar), të cilat duhet të mbërrijnë në Ukrainë brenda rreth gjashtë javësh. Paketa e armëve prej 850 milionë dollarësh po financohet kryesisht nga vendet evropiane.
Megjithatë, disa zyrtarë amerikanë konfirmuan se Ukraina do të duhet të kërkojë miratimin e Pentagonit për të përdorur ERAM-in, rrezja e të cilit është midis 240 dhe 450 kilometrave.
Ndërkohë, Ukraina ka zhvilluar gjithashtu armët e veta me rreze të gjatë veprimi, veçanërisht dronë për sulme ndaj rafinerive ruse të naftës. Presidenti Zelenski njoftoi së fundmi se vendi i tij po zhvillon një raketë të re lundrimi Flamingo , e cila mund të hyjë në prodhim deri në fund të këtij viti ose në fillim të vitit të ardhshëm.
“Dronët janë të shkëlqyer për gjëra të caktuara, por kanë edhe dobësitë e tyre”, tha James Townsend, një ish-zyrtar i lartë i Pentagonit, duke komentuar kufizimet. “Nuk duhet të kufizohet aftësia e Ukrainës për të ushtruar presion mbi rusët.”
Ende asgjë për vazhdimin e negociatave
Lajmi për raketat me rreze të gjatë veprimi të SHBA-së vjen në një kohë kur Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, po bëhet gjithnjë e më i frustruar me luftën trevjeçare dhe pamundësinë e tij për të siguruar një marrëveshje paqeje midis Rusisë dhe Ukrainës.
Pasi samiti i tij me presidentin rus Vladimir Putin dhe takimet pasuese me udhëheqësit evropianë dhe presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky nuk dhanë ndonjë përparim të dukshëm, Trump tha të premten se po shqyrtonte vendosjen e sanksioneve ekonomike ndaj Rusisë ose braktisjen e procesit të paqes.
“Do të marr një vendim për atë që do të bëjmë dhe do të jetë një vendim shumë i rëndësishëm, nëse do të vendosim apo jo sanksione gjithëpërfshirëse apo tarifa të mëdha, ose të dyja, ose ndoshta nuk bëjmë asgjë dhe themi: kjo është lufta juaj”, tha Trump.
Trump kishte shpresuar të organizonte një takim dypalësh midis Putinit dhe Zelenskyt, por edhe kjo rezultoi shumë e vështirë.
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov i tha NBC të premten se nuk ka një axhendë të dakordësuar si parakusht për t’u ulur në tryezë me Zelenskyn. “Putin është gati të takohet me Zelenskyn kur të miratohet axhenda e samitit. Dhe ajo nuk është gati ende”, tha Lavrov, duke shtuar se një takim i tillë nuk është planifikuar për momentin.
Putini ka paralajmëruar vazhdimisht se ushtria ukrainase nuk mund të përdorë armë me precizion të lartë dhe me rreze të gjatë veprimi pa pjesëmarrjen e drejtpërdrejtë të oficerëve të NATO-s. Kjo, siç theksoi ai, do ta përfshinte Perëndimin drejtpërdrejt në luftën kundër Rusisë.
