Nga Kosovatimes
Vizita e Presidenti rus Vladimir Putin ne Kine dhe takimi me homologun kinez Xi Jinping duket ngazëllues nga deklaratat te cilat kryesisht i drejtoheshin perëndimit duke treguar nje partneritet te celikte.
Madje takimi u kurorëzua me nje marrëveshje detyruese te gjigandit shtetëror rus te gazit, Gazprom, për të ndërtuar tubacionin e gazit Poëer of Siberia 2 për në Kinë përmes Mongolisë. Sidoqoftë, tema e energjisë dhe eksporteve të naftës dhe gazit e shqetëson vërtet Putinin. Ndërtimi i tij do t’i lejojë kompanisë të zëvendësojë pjesërisht eksportet e gazit në Evropë. Përpara kësaj, palët nuk mund të binin dakord, pasi Kina kërkoi që lëndët e para të shiten me çmime afër çmimeve të brendshme ruse.
Kompania gjithashtu planifikon të zgjerojë furnizimet nëpërmjet rrugëve të tjera. Tubacioni mund të transportojë deri në 50 miliardë metra kub gaz në vit për 30 vjet dhe çmimi do të jetë më i ulët se ai që Gazprom qe u ngarkon klientëve evropianë, tha CEO Alexey Miller për mediat ruse. Per Rusin eshte nje fitore diplomatike por jo materiale. Që nga pushtimi i plotë i Ukrainës në shkurt të vitit 2022, Rusia është përballur me sanksione të gjera që e kanë shkëputur atë nga kapitali global dhe e kanë lënë sektorin e saj të energjisë të izoluar nga partnerët ndërkombëtarë. Kina nuk ka komentuar ende mbi raportet e “memorandumit”. Agjencia shtetërore kineze e lajmeve Xinhua, duke raportuar mbi takimin midis Putinit dhe udhëheqësit kinez Xi Jinping, nuk e përmendi tubacionin, duke raportuar vetëm për 20 marrëveshje bashkëpunimi. Marrëveshja përmban vetëm dispozita të përgjithshme, por nuk përfshin detaje mbi çmimet, të cilat shkaktuan mosmarrëveshjet kryesore midis palëve. Miller deklaroi se çështjet që lidhen me financimin e ndërtimit të Poëer of Siberia 2, si dhe kushtet komerciale të dërgesave, janë ende për t’u diskutuar. Sipas tij çmimi i dërgesave të gazit në Kinë do të jetë më i ulët se ai për vendet e BE-së për shkak të kostove më të ulëta të transportit. Marrëveshja mund ta ndihmojë Rusinë të mbështesë ekonominë në sfondin e sanksioneve perëndimore dhe rënies së të ardhurave nga shitjet e energjisë në Evropë. Victor Gao, kryetar i Institutit Kinez të Sigurisë Energjetike, tha se njoftimi i Rusisë për një marrëveshje gazi ishte “pak i parakohshëm”. “Është më shumë një [sinjal] i qëllimeve të tyre sesa një marrëveshje që është arritur tashmë”, i tha ai Financial Times.
Me këtë marrëveshje Kina thjesht dërgoi një sinjal: “po, ne jemi të interesuar, ne e pranojmë rrugën përmes Mongolisë – por le të flasim për çmimin dhe kushtet”. Por një marrëveshje ligjërisht i detyrueshëm pa një çmim ose kushte nuk është një marrëveshje përfundimtare.
Të gjitha kompanitë ruse si pasojë e sanksioneve kanë pësuar një humbje prej 45 për qind për shkak të rënies së çmimeve të naftës në tregjet botërore dhe zbritjet në naftën ruse.Në këto kushtet pyetja që lind është a janë realiste planet për të ndërtuar Poëer of Siberia 2 dhe çfarë fiton Rusia nga ky projekt? Më herët kishte një marrëveshje për furnizimet ruse me naftë në Kinë, nga Rosneft. Kur u bë e qartë se me çfarë çmimi do të bëheshin këto furnizime, doli që Rosneft nuk do të merrte asgjë nga kjo marrëveshje. Kina këmbëngul që Gazprom ta ndërtojë këtë tubacion me shpenzimet e veta në territorin rus dhe mongol, përmes të cilit do të kalojë, e njëjta gjë mund të ndodhë. Kina për një kohë mjaft të gjatë i rezistoi përpjekjeve të Gazprom për t’i imponuar në thelb vëllime të mëdha. Por tani situata ka ndryshuar për shkak të luftës në Ukrainë, dhe gjithashtu sepse Kina ka filluar në mënyrë aktive ndërtimin e të ashtuquajturit Jugu Global. Rusia ka një vend të caktuar gjeopolitik dhe ekonomik në të. Prandaj, nëse Rusia, e përfaqësuar nga Gazprom, i nënshtrohet Kinës dhe gazi shitet me çmimet e brendshme ruse, Kina do të fitojë edhe në këtë rast. Eksportet e gazit rus të tubacionit janë në një situatë shumë të vështirë.
Sanksionet kanë çuar në humbje serioze në industrinë ruse të naftës dhe gazit. Kostot e kompanive janë rritur dhe çmimi maksimal është ulur. Kjo ka çuar në kosto shtesë për të anashkaluar këto sanksione dhe një rënie tjetër të fitimeve.
Për shembull, Kina dhe India duan të bashkojnë forcat për të krijuar teknologji të inteligjencës artificiale. Ekzistojnë gjithashtu plane për të
krijuar një Bankë Qendrore të SCO-së, e cila do të veprojë si Sistemi i Rezervës Federale. Kina do të investojë 2 miliardë juanë (275 milionë dollarë) në grante për vendet pjesëmarrëse dhe do të ofrojë kredi për 10 miliardë juanë të tjerë (1.4 miliardë dollarë). Ky është tashmë një mesazh për të krijuar një monedhë ndërkombëtare që do të konkurrojë disi me dollarin. Pikerisht ne kete llogarit Rusia duke qene qe ka interesa ekonomike si në Indi ashtu edhe në Kinë.
Megjithatë Rusia nuk arriti të zgjeronte bashkëpunimin bankar. Palët, me sa duket, nuk arritën të bien dakord për rifillimin e punës së plotë në Rusi të sistemit kinez të pagesave UnionPay, si dhe për pranimin e kartave bankare të sistemit rus Mir në Kinë. Më parë, puna e palëve mbi këto çështje u njoftua nga kreu i VTB Andrey Kostin. Sukses nuk mund të llogaritet as regjimi pa viza rusët për një vit. Nga 15 shtatori, qytetarët rusë do të jenë në gjendje të qëndrojnë në vend pa vizë deri në 30 ditë. Por që nga korriku, rregulla të tilla hyrjeje në Kinë kanë qenë në fuqi për qytetarët e më shumë se 70 vendeve.
Rusias aktualisht eksporton hidrokarbure në Kinë: naftë, gaz natyror dhe qymyr, metale, si dhe lëndë drusore, produkte deti dhe produkte bujqësore. Kina furnizon Rusinë me makina, kompjutera, telefona inteligjentë, pajisje industriale dhe mallra konsumi. Ne kete pike , Rusia varet gjithashtu nga Kina, dhe Kina nuk e ndan teknologjinë e saj. Domethënë, ata shesin, për shembull, makina dhe disa pajisje. Por në të njëjtën kohë, ata nuk ndërtojnë qendra servisimi në Rusi – ata kërkojnë që mallrat të blihen nga e para. Domethënë, nëse lavatriçja juaj prishet, duhet të blini një të re. Kina tani do të duhet të riorientohet. Ju e dini që klasa e mesme atje është rritur. Vendi ka një numër të madh të impianteve të prodhimit që do të duhet të riorientohen nga kontinenti amerikan diku tjetër – ose në Evropë ose në territorin e ish-BRSS-së. Këtu, Kina, si një thikë me gjalpë të shkrirë, hyn në territorin e Azisë Qendrore dhe ofron para, investime dhe mallra të saj atje. Rusia nuk mund të bëjë asgjë në këtë situatë, sepse nuk ka lojë serioze politike këtu. Sigurisht, presidenti rus dëshiron të jetë një lojtar i madh gjeopolitik. Por në këtë rast, siç thonë, “nuk varet nga ai”, sepse ai nuk ka as burimet dhe as mundësitë për këtë, dhe flet vetëm për disa vlera tradicionale që as Kina dhe as India nuk kanë nevojë fare.
Konfigurimi ndërkombëtar ka ndryshuar në mënyrë dramatike. Në rrethanat aktuale Xi Jinping ndihet mjaft rehat, dhe është e mundur që të shohim ndonjë aleancë të re. Vladimir Putin, sigurisht, nuk është solisti këtu, ai është tashmë në sfond. Nëse më parë mbërritja e presidentit rus në një ngjarje ishte një ngjarje serioze, tani interesin më të madh e ngjall çifti Xi Jinping dhe Narendra Modi. Nuk është kot që kreu i Kinës tha se “bashkimi i dragoit dhe elefantit mund të jetë shumë interesant”.
