DW
Incidenti me bllokimin e supozuar të sinjalit GPS të aeroplanit të Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, është bërë objekt talljeje në Rusi. Pse ajo është kaq shpesh shënjestër e propagandës vendase?
Lajmi se aeroplani që transportonte Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, mund të ketë qenë cak i bllokimit të GPS-it, ndoshta nga Rusia, i habiti shumë njerëz në Evropë. Raste të ngjashme ndodhin, por janë të rralla midis politikanëve të atij niveli në BE. Autoritetet bullgare, ku ndodhi incidenti më 31 gusht, e lidhin atë me luftën e Rusisë kundër Ukrainës. Zëdhënësi i presidentit rus, Dmitry Peskov, mohoi përfshirjen e Moskës.
Në Rusi, dhe veçanërisht në rrjetet sociale, kjo histori shkaktoi një valë të re talljesh në kurriz të presidentes së Komisionit Evropian. Toka për fyerje është më shumë se pjellore. 66-vjeçarja Von der Leyen pothuajse u bë shënjestra kryesore e propagandës ruse. Vërejtjet e ashpra nga politikanët dhe mediat rusë për burrështetasit perëndimorë nuk kanë qenë prej kohësh surprizë. Megjithatë, rasti i Von der Leyen duket të jetë diçka e veçantë.
Goditje nën rrip
Presidentja e Komisionit Evropian fyhet më shpesh në rrjetet sociale nga ish-Presidenti i Rusisë, dhe tani Zëvendëspresidenti i Këshillit të Sigurisë, Dmitry Medvedev. Një nga shprehjet e tij të preferuara për Von der Leyen është “hallë e keqe gjinekologe”. E gjithë karriera e politikanes gjermane, e cila studioi arkeologji, ekonomi dhe mjekësi dhe ishte ministre në nivel provincial dhe federal – ndër të tjera, ministre e punës dhe ministre e mbrojtjes – shpesh reduktohet në publikun rus në disa vite gjatë të cilave ajo punoi si asistente mjekeje në një klinikë për gratë në Hanover.
Në dhjetor 2022, zëdhënësja e Ministrisë së Punëve të Jashtme, Maria Zakharova, shkroi në Telegram: “Duke pasur parasysh gjendjen aktuale të Bashkimit Evropian, u bë e qartë pse një gjinekolog u emërua president i Komisionit Evropian”.
Shefi i Zakharovës, Ministri i Jashtëm Sergei Lavrov, e quajti von der Leyen “Führer Ursula” në mars të vitit 2025. Rasti ishte kërkesa e Presidentit të Komisionit Evropian për të forcuar kapacitetet mbrojtëse të BE-së. Shakatë që kufizohen me mirësjelljen për Von der Leyen janë bërë rutinë për prezantuesit e emisioneve të njohura politike në televizionin rus.
Cila është arsyeja e sulmeve?
Ekspertët e intervistuar nga DW përmendin disa arsye të mundshme për vëmendjen e veçantë që von der Leyen gëzon në Rusi. Ata e lidhin këtë me funksionin e saj, politikën e saj – dhe gjininë e saj. Deklaratat e Medvedev kishin për qëllim “ta portretizonin Von der Leyen si qesharake dhe si një politikane që nuk duhet marrë seriozisht”, thotë Suzanne Span, një eksperte e propagandës ruse nga Universiteti i Passau-t. Qëllimi i Kremlinit, shton Span, është të “dobësojë dhe përçajë BE-në si një aktor ndërkombëtar”.
Stefan Meister nga Shoqata Gjermane për Politikë të Jashtme (DGAP) thekson rolin e von der Leyen në mbështetjen e Ukrainës – por jo vetëm kaq. “Është e qartë se sistemi i Putinit karakterizohet nga maskulinitet toksik dhe se ai i refuzon gratë në politikë”, thotë Meister. “Në të njëjtën kohë, bëhet fjalë për BE-në si armikun qendror, pasi politika amerikane nën Trump është afruar më shumë me Rusinë. Von der Leyen i lidh të dyja – BE-në si diçka të dobët dhe në të njëjtën kohë ‘të keqe’ nga perspektiva ruse, sepse e ka mbështetur ndjeshëm Ukrainën.”
Andreas Umland i Qendrës së Stokholmit për Studime të Evropës Lindore i krahason sulmet verbale ndaj Von der Leyen me mënyrën se si Rusia e trajtoi ish-Sekretaren e Shtetit të SHBA-së, Hillary Clinton.
Hillary Clinton dhe Ursula von der Leyen
“Antipatia ruse ndaj Ursula von der Leyen të kujton fushatën e mëparshme ruse kundër Hillary Clinton, e cila më pas u demonizua edhe nga media e kontrolluar nga Kremlini. Si von der Leyen ashtu edhe Clinton janë politikane të vendosura me pikëpamje të qarta mbi regjimin e Putinit dhe ndikim të madh politik në BE dhe SHBA, përkatësisht. Ato janë më shumë skifterë sesa pëllumba në spektrin politik të vendeve të tyre, për sa i përket vlerësimit kritik të Rusisë dhe mbështetjes ushtarake për Ukrainën.”
Nga të gjithë burrështetasit perëndimorë, von der Leyen i lejon vetes disa nga deklaratat më të ashpra në lidhje me Moskën. Në vitin 2022, ajo tha se Rusia duhet të pësojë një “disfatë strategjike” në Ukrainë. Presidenti Vladimir Putin e përsërit rregullisht këtë kur flet për rolin e Perëndimit në mbështetjen e Ukrainës.
“Në vitin 2022, Von der Leyen luajti një rol kyç në dhënien e Ukrainës statusit të kandidatit për anëtarësim në BE, dhe në vitin 2025 ajo ndikoi në riorientimin gjeopolitik të Unionit dhe forcimin e përgjegjësisë së tij mbrojtëse”, kujton Umland. Përveç kësaj, ajo zhvilloi një miqësi politike me Volodymyr Zelensky.
Në këtë kontekst, thotë eksperti, nuk është për t’u habitur që ajo “u bë shënjestër e fushatave ruse të shpifjes”.
