Zgjedhjet parlamentare të së dielës shihen si vendimtare për të vendosur nëse vendi kandidat për në BE do të thellojë lidhjet e tij me bllokun apo do të kthehet drejt Moskës.
Përpara zgjedhjeve parlamentare të Moldavisë të dielën, video të rreme dhe akuza të pabaza që synojnë presidenten pro-BE-së, Maia Sandu, po përhapen në internet, me analistët që paralajmërojnë se vendi është bërë “fushë prove” e Moskës për luftën informative në Evropë.
Vota shihet si vendimtare për të vendosur nëse vendi kandidat për në BE me rreth 2.5 milionë banorë do të thellojë lidhjet e tij me bllokun apo do të kthehet drejt Moskës, nga e cila fitoi pavarësinë në vitin 1991.
Shumica e sondazheve deri më tani sugjerojnë se partia pro-BE e Sandusë, në pushtet që nga viti 2021, është në krye, por përballet me një sfidë të vështirë nga opozita.
Sandu ka paralajmëruar për “ndërhyrje të paprecedentë” nga Kremlini, duke e akuzuar atë për “derdhjen e qindra miliona eurove” për të blerë vota dhe për të shënjestruar votuesit me dezinformim.
Javë para zgjedhjeve, Sandu u bë subjekt i një videoje tallëse dhe të rreme – të krijuar me Luma AI – ku ajo interpretonte një këngë rep në rusisht që e portretizonte si një udhëheqëse joefektive.
Ishte vetëm një lloj përmbajtjeje mashtruese e përhapur nga fushata dezinformuese e lidhur me Rusinë e njohur si Operacioni Mbingarkesë ose Matryoshka (kukulla ruse), sipas kolektivit online Antibot4Navalny.
Akuza të tjera të pabazuara të ngritura ndaj Sandusë përfshijnë se ajo vuan nga skizofrenia dhe se partia e saj ka “manipuluar” zgjedhjet.
Në Telegram, midis pretendimeve të përhapura në rusisht është se udhëheqësit evropianë duan ta përdorin Sandun – një aleat të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky – për të filluar një luftë në Moldavi dhe për të imponuar një diktaturë përpara se të mobilizojnë moldavët për të luftuar në Ukrainën fqinje.
– Llogari të rreme –
Disa hetime kanë zbuluar fushata dezinformimi të lidhura me Rusinë.
Antibot4Navalny ndau prova të shumta me AFP-në se dezinformimi përhapej nga kanalet e Telegramit të lidhura me Kremlinin, përpara se të përhapej nga influencues me pagesë në TikTok dhe llogari të ngjashme me robotët në X.
Disa nga postimet X në gjuhën angleze imitonin organizatat e huaja mediatike si AFP dhe BBC, duke synuar me sa duket audiencat ndërkombëtare, përfshirë më shumë se një milion moldavë që jetojnë jashtë vendit.
BBC zbuloi se rrjeti, i lidhur me politikanin pro-rus në arrati, Ilan Shor, dyshohet se i ka paguar moldavët për të shpërndarë propagandë pro-ruse, duke rezultuar në postime të rreme që u shikuan miliona herë.
Më vete, gazeta moldave Ziarul de Garda zbuloi më parë këtë muaj se një grup i lidhur me Shor koordinoi qindra aktivitete përmes grupeve sekrete në Telegram për të përmbytur TikTok dhe Facebook me propagandë anti-Bashkimi Evropian.
Hetimi zbuloi se aktivistët u trajnuan në internet nga kuratorë rusishtfolës për disa muaj me radhë, dhe disa prej tyre u rekrutuan më vonë si troll të paguar nga Moska.
Studiuesit besojnë se zbulimet janë vetëm një pamje e rrjetit më të gjerë të koordinuar të Moskës që synon Moldavinë dhe në fund të fundit, Evropën.
“Fatkeqësisht, Moldavia është bërë një terren prove për luftën informative të Kremlinit në Evropën Lindore”, tha Nicolae Tibrigan, shkencëtar kërkimor në Akademinë Rumune në Bukuresht.
Ekspertët thonë se fushata të tilla dezinformuese ruse që synojnë zgjedhjet – të ekspozuara edhe në Rumaninë fqinje, anëtare të BE-së dhe NATO-s – në fund të fundit kanë për qëllim ta shtyjnë Moldavinë përsëri drejt Moskës dhe të destabilizojnë Bashkimin Evropian.
“Objektivi nuk është vetëm të manipulohen disa vota, por të gërryhet besimi në procesin demokratik”, tha Corneliu Bjola, profesor i Diplomacisë Dixhitale në Universitetin e Oksfordit.
Një zëdhënës i Metës tha se gjigandi i teknologjisë “po vazhdonte të monitoronte situatën”.
“Ne më parë kemi ndërprerë shumicën dërrmuese të aktivitetit joautentik të identifikuar në këto raporte”, tha zëdhënësi në një email dërguar AFP-së.
TikTok nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
Analistët thonë se Rusia do të vazhdojë të shënjestrojë demokracitë e tjera evropiane me fushata të ngjashme dezinformimi nëse taktikat e saj kanë sukses në Moldavi.
«Evropa, me Rumaninë në vijën e parë, është objektivi përfundimtar», tha Bjola.
