Moldavët do të shkojnë sot në kutitë e votimit për të vendosur nëse do të vazhdojnë rrugën e tyre drejt Bashkimit Evropian apo do të afrohen më shumë me Rusinë.
Në këto zgjedhje shumë të tensionuara me një rezultat të pasigurt, secila palë akuzon tjetrën për manipulim dhe përpjekje për frikësim.
Presidentja pro-evropiane Maia Sandu, Partia e së cilës për Veprim dhe Solidaritet (PAS) kryeson në sondazhe, por ka humbur terren që nga fitorja e saj dërrmuese në vitin 2021, dha alarmin në fillim të kësaj jave.
Zgjedhja midis BE-së dhe Rusisë
Ajo akuzoi Moskën se ka shpenzuar “qindra miliona euro” për të blerë vota, për të orkestruar fushata dezinformimi në internet dhe për të organizuar dhunë.
Sipas Igor Botan, kreu i organizatës moldave Adept, Moldavia “nuk ka parë kurrë një nivel të tillë (ndërhyrjeje të huaj) në një fushatë zgjedhore” që nga shpallja e pavarësisë në vitin 1991.
Të enjten, Bashkimi Evropian akuzoi gjithashtu Moskën për “ndërhyrje të thellë”. Rusia i ka mohuar akuzat dhe thotë se autoritetet moldave po përhapin retorikë anti-ruse. Policia moldave ka kryer më shumë se 600 kontrolle që nga 1 gushti në lidhje me përpjekjet për korrupsion zgjedhor ose destabilizim, tha kryeministri Dorin Recean. Dhjetëra persona janë arrestuar.
Ish-presidenti moldav Igor Dodon (2016-2020), një nga udhëheqësit e Bllokut Patriotik pro-rus, partisë kryesore opozitare, tha të premten se po dëshmonte “agoninë e qeverisë (…) në një gjendje paniku”. Në një video, ai u bëri thirrje moldavëve të “votojnë masivisht”. “Jam i bindur se opozita do të ketë shumicën”, tha Dodon në një intervistë me AFP, duke siguruar se do të donte të vazhdonte “negociatat me BE-në”.
“Por ne do të rivendosim marrëdhëniet edhe me Federatën Ruse”, tha Dodon, duke shtuar se së pari do të trajtonte situatën socio-ekonomike në vend, një nga më të varfrit në Evropë.
Rreziku i paqëndrueshmërisë
Kjo situatë ka bërë që shumë moldavë të emigrojnë. Më shumë se një milion jetojnë jashtë vendit, ndërsa rreth 2.4 milionë jetojnë në atdheun e tyre. Votat e diasporës janë veçanërisht të mirëpritura, pasi ato kontribuan ndjeshëm në rizgjedhjen e Sandus në zgjedhjet presidenciale të vitit të kaluar.
Sandu arriti të sigurojë hapjen e negociatave zyrtare për pranimin e Moldavisë në Bashkimin Evropian dhe ndihmë të madhe financiare perëndimore për ish-republikën sovjetike, e cila ende ka shumë rusishtfolës.
Rreth 20 parti dhe kandidatë të pavarur po marrin pjesë në zgjedhje, të cilat do të mbushin 101 vende. Komisioni zgjedhor përjashtoi dy parti pro-ruse nga gara për shkak të parregullsive në financim, të cilat opozita i dënoi.
Në intervistat me AFP-në, analistët shprehën kujdes në lidhje me rezultatin, i cili është “shumë i vështirë për t’u parashikuar” sipas Igor Botan. “Gjithçka do të zhvillohet në minutën e fundit”, tha Valeriu Pasha i organizatës kërkimore WatchDog. Pasha nuk e përjashtoi mundësinë e një asambleje të fragmentuar, e cila do të ishte sinonim i paqëndrueshmërisë.
Qendrat e votimit janë hapur nga ora 7:00 e mëngjesit sipas orës lokale dhe do të mbyllen në orën 9:00 të mbrëmjes. Votuesit nga diaspora, nga të cilët 300,000 votuan në vitin 2024, dhe nga rajoni separatist pro-rus i Transnistrisë do të monitorohen veçanërisht nga afër.
Në vitin 2021, pjesëmarrja në të gjithë vendin arriti në 52.3 përqind. PAS fitoi me 52.8 përqind të votave mbështetëse krahasuar me 27.2 përqind të Bllokut të Socialistëve dhe Komunistëve (BESC) të Dodonit.
