Nga 12 tetori, rregullat e reja të hyrjes/daljes (EES) do të fillojnë të zbatohen për shtetet anëtare të Bashkimit Evropian (BE).
Çfarë ka të re?
Është një sistem i ri mbi të cilin BE-ja ka punuar prej vitesh dhe qëllimi i tij është të regjistrojë në mënyrë dixhitale hyrjet dhe daljet përtej kufijve të Unionit, duke përfshirë të dhënat e pasaportave, gjurmët e gishtërinjve dhe imazhet e fytyrës së qytetarëve të vendeve jo-anëtare të BE-së që udhëtojnë në shtetet anëtare të BE-së për qëndrime të shkurtra, shkruan Radio Evropa e Lirë (RFE) .
Ideja është që EES të heqë vulosjen manuale të pasaportave në të gjitha aeroportet dhe portet ndërkombëtare në BE, si dhe në kalimet tokësore midis vendeve të BE-së dhe atyre jashtë saj.
A do të zbatohet në të gjithë BE-në?
Do të zbatohet në 25 shtete anëtare të BE-së, të gjitha përveç Qipros dhe Irlandës. Katër vende evropiane që nuk janë anëtare të BE-së janë gjithashtu pjesë e këtij sistemi: Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.
Pra, gjithsej 29 vende do të jenë pjesë e EES-së.
Kë e shqetëson kjo?
EES zbatohet për të gjithë udhëtarët që nuk janë shtetas të asnjë vendi të BE-së, as të Islandës, Lihtenshtajnit, Norvegjisë apo Zvicrës, as të mikroshteteve si Andorra, Monako, San Marino dhe Vatikani.
Sistemi gjithashtu nuk mbulon mbajtësit e lejeve të qëndrimit dhe vizave afatgjata në këto vende, si dhe diplomatët e akredituar, punëtorët ndërkufitarë të regjistruar dhe qytetarët e vendeve jo-anëtare të BE-së që udhëtojnë në vendet e EEA-së për qëllime kërkimore, studimi, trajnimi, pune vullnetare ose pune si au pair.
Pse gradualisht?
Sistemi fillimisht ishte menduar të futej në fuqi në vitet 2023 dhe 2024, por disa shtete anëtare më të mëdha të BE-së, të cilat janë shtëpia e qendrave më të mëdha të transportit, ishin të shqetësuara për lançimin e njëkohshëm të një sistemi të vetëm informacioni që do të përpunonte një sasi të madhe të dhënash në kohë reale, duke përfshirë edhe pajtueshmërinë me periudhën e lejuar të qëndrimit.
Sistemi thjesht nuk ishte gati, kështu që tani do të fillojë të funksionojë gradualisht dhe do të jetë plotësisht funksional deri më 10 prill 2026.
Kjo do të thotë që të dhënat biometrike të një udhëtari, siç janë imazhi i fytyrës dhe gjurmët e gishtërinjve, mund të mos mblidhen menjëherë në çdo pikë kalimi kufitar.
Gjatë kësaj periudhe gjashtëmujore kalimtare, pasaportat do të vazhdojnë të vulosen si më parë.
A do të kërkohet pasaportë biometrike për të udhëtuar në BE në të ardhmen?
Jo. Pranohen si pasaportat biometrike ashtu edhe ato jobiometrike për udhëtime në vendet që përdorin EES. Megjithatë, pa një pasaportë biometrike, nuk do të jeni në gjendje të përdorni terminalet e vetëshërbimit.
Në vend të kësaj, të gjitha të dhënat do të duhet të futen manualisht, që do të thotë se udhëtarët me pasaporta të tilla do të duhet të shkojnë në një sportel ku një oficer kufitar do t’u bëjë një foto të fytyrës, do t’u skanojë gjurmët e gishtërinjve dhe do të futë të dhënat e pasaportës.
Pra, mund të thuhet se të paturit e një dokumenti udhëtimi biometrik kursen kohë.
Po çfarë ndodh me ETIAS-in?
Nëse EES bëhet plotësisht funksional në prill 2026, mund të pritet që edhe ETIAS (Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit) do të futet në fuqi më vonë atë vit, pasi të dy sistemet janë të lidhura.
ETIAS është ekuivalenti evropian i ESTA-s amerikane (Sistemi Elektronik për Autorizimin e Udhëtimit) dhe do të ketë një ndikim të madh tek të gjithë udhëtarët që hyjnë në BE pa vizë.
Është vlerësuar se rreth 1.4 miliardë njerëz – përfshirë qytetarët e Mbretërisë së Bashkuar, Gjeorgjisë, Moldavisë, Ukrainës, Shteteve të Bashkuara dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor jo-anëtare të BE-së – do të duhet të marrin këtë miratim përpara se të hyjnë në Bashkim për herë të parë.
Do të jetë e vlefshme për tre vjet, do të kushtojë 7 euro dhe do të duhet të merret para mbërritjes.
